วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคเหนือ)

การลดระยะเวลารอคอยในแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลจิตเวชด้วยกรอบแผนภาพเพชรคู่: กรณีสมมติข้อเสนอเชิงระบบ

ศุภกฤต จึงพิภานิชกุล — 2025-12-12

ระยะเวลาการรอคอยสำหรับการรับบริการของแผนกผู้ป่วยนอก (OPD) ในโรงพยาบาลจิตเวชเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อคุณภาพการให้บริการ และความพึงพอใจของผู้รับบริการ บทความนี้มุ่งเสนอการลดระยะเวลารอคอยการรับบริการ OPD ของโรงพยาบาลจิตเวช จากกรณีสมมติด้วยแผนภาพเพชรคู่ (Double Diamond Diagram) ที่เป็นแผนภาพแสดงกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design thinking) แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ ค้นหา (Discover) นิยาม (Define) พัฒนา (Develop) และส่งมอบ (Deliver) ที่จะถูกนำมาประยุกต์ใช้เพื่อแสดงกระบวนการคิดเชิงแก้ไขปัญหา โดยนำเสนอผ่านกรณีสมมติแสดงศักยภาพการลดเวลาของ OPD ในโรงพยาบาลจิตเวชแห่งหนึ่ง ที่ลดระยะเวลารอคอยเฉลี่ยจาก 280 นาที เหลือ 105 นาที (ลดลงร้อยละ 62.5%) บทความนี้จึงชี้ให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการลดระยะเวลารอคอยอย่างมีประสิทธิผล ด้วยแนวคิดการออกแบบเชิงระบบที่ยึดผู้รับบริการเป็นศูนย์กลาง

ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาล ในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ ตำบลภูน้ำหยด อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์

ปุริมปรัชญ์ อ่ำตาบ — 2025-12-12

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลองเพื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพ และระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุมก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเอง และระหว่างกลุ่มทดลอง กับกลุ่มควบคุมก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้จำนวน 60 คน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างเกณฑ์โพลิตและแบ็ค (Polit and Back) ตามคุณสมบัติที่กำหนด แบ่งเป็นกลุ่มทดลองจำนวน 30 คน และกลุ่มควบคุม จำนวน30 คน โดยแบ่งเข้ากลุ่มตามหลักของการเท่าเทียมกัน ทั้งเพศ อายุ และระดับน้ำตาลในเลือด กลุ่มทดลองเข้าร่วมโปรแกรมการจัดการตนเอง ระยะเวลา 8 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมให้การดูแลตามแผนการรักษาปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ และโปรแกรมการจัดการตนเองตรวจสอบคุณภาพความตรงเชิงเนื้อหาได้ค่า CVI เท่ากับ 1 ความเชื่อมั่นของแบบสอบถามได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.801 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปคือสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกต่างโดยใช้สถิติเชิงอนุมาน ด้วยสถิติ Paired t-test และ Independent t-test

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทดลองมีพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลในเลือดหลังการทดลองดีกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <. 001) คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลในเลือด หลังการทดลอง ของกลุ่มทดลองดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <.001) จากการวิจัยพบว่าการส่งเสริมการจัดการตนเอง สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มตัวอย่าง และส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลง ดังนั้นจึงควรมีการส่งเสริมให้ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้มีการจัดการตนเองต่อเนื่องเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้นตามมา

ประสิทธิผลของโปรแกรมการพัฒนาพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ ตำบลแม่นาเรือ อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา

มณุเชษฐ์ มะโนธรรม — 2025-12-12

การวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการพัฒนาพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุตำบลแม่นาเรือ อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุจำนวน 56 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 28 คน ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2568 รวมทั้งสิ้น 2 เดือน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย 1) โปรแกรมการพัฒนาพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้ม ใช้ระยะเวลา 8 สัปดาห์ และ 2) แบบสอบถาม ประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล ความรู้ในการป้องกันการพลัดตกหกล้ม ทัศนคติในการป้องกันการพลัดตกหกล้ม และพฤติกรรมในการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ โดยวัดผลก่อนเข้าร่วมโปรแกรมและหลังเสร็จสิ้นโปรแกรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา Paired t-test และ Independent t-test ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังการทดลองกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ในการป้องกันการพลัดตกหกล้ม ทัศนคติในการป้องกันการพลัดตกหกล้ม และพฤติกรรมในการป้องกันการพลัดตกหกล้มสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้นหน่วยงานด้านสาธารณสุขสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้ม เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการลดความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุ

การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชน โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

นพดล ครุธน้อย — 2025-12-12

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชนโดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กลุ่มเป้าหมายคือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านและผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลท่าหลวง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา รวม 70 คน สุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ตามระเบียบวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ ผลการศึกษาพบว่า ก่อนเริ่มการศึกษาวิจัย อสม. มีบทบาท เป็นทีมสุขภาพ โดยการนำของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในเขตรับผิดชอบ ด้านตัวผู้ป่วยเอง เน้นการเข้ารับยาตามนัดหมาย การปรับพฤติกรรมตนเองตามคำแนะนำยังน้อย ภายหลังการนำรูปแบบการศึกษานี้ไปใช้ ส่งผลให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน มีความมั่นใจในการดูแลและมีแผนการดูแลผู้ป่วยเบาหวานของตัวเอง แบ่งเบาภาระเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในการดูแลผู้ป่วย และญาติก็ให้การยอมรับคำแนะนำและเข้าร่วมกิจกรรมการปรับพฤติกรรมสุขภาพ โดยมีรูปแบบ 7 ขั้นตอน คือ 1) พัฒนาศักยภาพการเยี่ยมเสริมพลังแก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน 2) สร้างสัมพันธภาพกับผู้ป่วย 3) ร่วมวิเคราะห์ปัญหากับผู้ป่วย 4) ร่วมหาทางเลือกกับผู้ป่วย 5) เยี่ยมเสริมพลัง 6) ผู้ป่วยดูแลตนเอง 7) ติดตามผลการดูแลตนเองของผู้ป่วย ส่งผลให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน มีความรู้เพิ่มขึ้นและมีความมั่นใจในการวางแผนดูแลผู้ป่วย ที่สำคัญคือ ผู้ป่วยร้อยละ 85 สามารถดูแลตนเองได้ตามเป้าหมาย และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบสูงถึงร้อยละ 87 ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า การเสริมพลังอำนาจให้แก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เป็นกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานอย่างต่อเนื่องในชุมชน

ประสบการณ์และทัศนคติของผู้ป่วยมะเร็งในการใช้น้ำต้มใบมะละกอ : การศึกษาแบบผสมผสาน

เจนจิรา สุขเจริญจิต — 2025-12-12

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์และทัศนคติของผู้ป่วยโรคมะเร็งต่อการใช้น้ำต้มใบมะละกอในการดูแลสุขภาพ การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและงานวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคมะเร็งและมีประสบการณ์การใช้น้ำต้มใบมะละกอในการดูแลสุขภาพ ระยะเวลาเก็บข้อมูลตั้งแต่เดือน มกราคม ถึง มีนาคม 2567 หลังได้รับอนุมัติจริยธรรมในมนุษย์ โรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน เลขที่ T001/67_EXP โดยทำการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกชนิดกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และบรรยายเชิงเนื้อหาให้เห็นถึงประสบการณ์และทัศนคติการใช้น้ำต้มใบมะละกอ ของผู้ป่วยโรคมะเร็งในการดูแลสุขภาพ

ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างจำนวน 18 คน พบว่า ส่วนใหญ่เป็นมะเร็งเต้านม ร้อยละ 38.89 ที่มีสถานะรักษาครบตามแผนการรักษาของแพทย์แผนปัจจุบัน แต่มีความประสงค์ที่จะเสริมการดูแลสุขภาพด้วยการดื่มน้ำต้มใบมะละกอ ซึ่งเตรียมโดยการต้มเคี่ยวครั้งละ 1 แก้วกาแฟ รับประทานวันละ 2–3 เวลา ผลการประเมินตนเองของกลุ่มตัวอย่างหลังการดื่มน้ำต้มใบมะละกอ พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ (n=10) รายงานว่ามีอาการทั่วไปดีขึ้น ได้แก่ รับประทานอาหารได้มากขึ้น นอนหลับดีขึ้น และมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม บางรายมีอาการไม่พึงประสงค์หลังการใช้ เช่น การขับถ่ายเพิ่มขึ้นผิดปกติ อาการปวดมวนท้อง และอาการพะอืดพะอม ขณะเดียวกัน กลุ่มตัวอย่างบางรายไม่สามารถประเมินผลลัพธ์หลังการดื่มน้ำต้มใบมะละกอได้อย่างชัดเจน ด้านทัศนคติ พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความคาดหวังว่าน้ำต้มใบมะละกออาจช่วยบรรเทาอาการเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับโรคมะเร็งได้

การศึกษาครั้งนี้จึงสะท้อนให้เห็นถึงประสบการณ์การใช้สมุนไพรดังกล่าวในเชิงพื้นฐานของผู้ป่วยแต่ละบุคคล ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้รับมีความแตกต่างกันไป ทั้งนี้ ยังมีความจำเป็นต้องดำเนินการศึกษาวิจัยทางคลินิกเพิ่มเติมเพื่อประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้น้ำต้มใบมะละกอในผู้ป่วยมะเร็งอย่างเป็นระบบต่อไปในอนาคต

ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย

ยุทธนา แยบคาย — 2025-12-12

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย กลุ่มตัวอย่างคือ อสม. จำนวน 720 คน ได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุแบบขั้นตอน กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย พบว่า แรงสนับสนุนทางสังคม แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน และการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของ อสม. อยู่ในระดับสูง ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของ อสม. ได้แก่ ความมั่นคงในงาน การประเมินคุณค่า โอกาสก้าวหน้าในตำแหน่งงาน การศึกษาระดับอนุปริญญาหรือประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง และสภาพในการทำงาน ตัวแปรทั้ง 5 ตัว ร่วมกันพยากรณ์การปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของ อสม. ได้ ร้อยละ 18.7 ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรประเมินคุณค่าของผลการปฏิบัติงาน สร้างความมั่นคงในงานและโอกาสก้าวหน้าในตำแหน่งงาน และปรับปรุงสภาพในการทำงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคของ อสม. อย่างต่อเนื่อง

ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก

ยุทธนา แยบคาย — 2025-12-12

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก กลุ่มตัวอย่างคือ อสม. จำนวน 330 คน ได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุแบบขั้นตอน กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย พบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต การมีส่วนร่วม และการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. อยู่ในระดับปานกลาง ส่วนแรงสนับสนุนทางสังคมและแรงจูงใจในการปฏิบัติงานอยู่ในระดับสูง ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. ได้แก่ แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน ความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต การฝึกอบรม อสม. เชี่ยวชาญ สาขาสุขภาพจิตชุมชน และการมีส่วนร่วม ซึ่งตัวแปรทั้ง 4 ตัวร่วมกันพยากรณ์การปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. ได้ ร้อยละ 33.0 ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรเพิ่มแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของ อสม. พัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต ขยายการฝึกอบรม อสม. เชี่ยวชาญ สาขาสุขภาพจิตชุมชน ให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย และสร้างการมีส่วนร่วมระหว่าง อสม. และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องให้มากยิ่งขึ้น

การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงวัยด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย จังหวัดลำปาง

วรรณา ดำเนินสวัสดิ์ — 2025-12-12

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงวัยด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยในจังหวัดลำปาง โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา 4 ระยะ ได้แก่ (1) ศึกษาองค์ประกอบของการนำรูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงวัยด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยไปใช้ในชุมชน ผ่านการสนทนากลุ่มกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 13 คน (2) พัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงวัยด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย (3) ศึกษานำร่องในพื้นที่ต้นแบบกับอาสาสมัคร อายุ 45-59 ปี จำนวน 30 คน ประเมินผลจากความรู้ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ การยอมรับของชุมชน คุณภาพชีวิต ความพึงพอใจ และการสังเกตพฤติกรรม (4) ประเมินประสิทธิภาพและปรับปรุงรูปแบบ โดยสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 10 คน ใช้แบบประเมินประสิทธิภาพ ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ paired samples t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบของกระบวนการนำรูปแบบไปใช้ประกอบด้วย องค์ความรู้ การสร้างและแลกเปลี่ยนความรู้ การติดตามและประเมินผล และการขยายผล รูปแบบที่พัฒนาประกอบด้วยการอบรม 1 ครั้ง และติดตาม 4 ครั้ง ในระยะเวลา 1 เดือน ผลการประเมินประสิทธิผล พบว่า คะแนนความรู้ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ คุณภาพชีวิต และการยอมรับของชุมชนเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p-value < .05) ด้านประสิทธิภาพพบว่าอยู่ในระดับมากขึ้นไป ใช้งบประมาณต่ำ เน้นการพัฒนาความฉลาดรู้และการปรับใช้กิจกรรมให้เข้ากับชีวิตประจำวันได้และวิถีชีวิตชุมชน มีศักยภาพในการขยายผลสู่ช่วงวัยอื่นโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของชุมชน ทั้งนี้ควรสร้างความต่อเนื่องผ่านการติดตามเพื่อให้เกิดความยั่งยืน

การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในชุมชน ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

รัศมี สุขนรินทร์ — 2025-12-12

การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานชนิด ที่ 2 ในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในจังหวัดพิษณุโลก การวิจัยแบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ศึกษาสถานการณ์ด้วยการสนทนากลุ่ม 13 คน สอบถาม อสม. 397 คน และผู้ป่วยเบาหวาน 407 คน 2) การออกแบบและพัฒนาโปรแกรมดูแลผู้ป่วยเบาหวาน 3) ทดลองใช้โปรแกรมกับ อสม. โดยจับคู่ดูแลผู้ป่วย 32 คน สร้างกลุ่มไลน์สนับสนุนการดำเนินงาน และ 4) ประเมินความรอบรู้ ความรู้ ทักษะในการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานของ อสม. พฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วย และความพึงพอใจต่อรูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน

ผลวิจัย พบว่า รูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานของ อสม. ดำเนินด้วยการเสริมพลังอำนาจเชิงจิตวิทยา โดยการอบรมความรู้ การสร้างความรอบรู้สุขภาพ การฝึกทักษะ และการเสริมพลังอำนาจเชิงโครงสร้างโดยการมอบบทบาทหน้าที่ การสนับสนุนเครื่องมือและเทคโนโลยีดิจิตอล การจับคู่บัดดี้ การจัดตั้งกลุ่มไลน์ ซึ่งส่งผลให้ อสม. มีความรู้ในโรคเบาหวาน มีความรอบรู้และความสามารถในการสื่อสาร ความเชื่อมั่นในสมรรถนะตนเอง การมีช่องทางสื่อสาร ความไว้วางใจของคู่บัดดี้ หลังทดลองใช้รูปแบบ พบว่า อสม.มีคะแนนความรอบรู้ ความรู้ และทักษะขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) ผู้ป่วยมีพฤติกรรมสุขภาพดีขึ้น ค่าน้ำตาลในเลือดปลายนิ้วลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (p<.001) ทั้ง อสม.และผู้ป่วยพึงพอใจต่อโปรแกรมฯ ในระดับมาก ดังนั้น จึงควรนำหลักการเสริมพลังอำนาจ โดยการพัฒนาความรอบรู้สุขภาพ การฝึกทักษะการดูแลผู้ป่วย การดูแลผู้ป่วยแบบบัดดี้ และการตั้งกลุ่มไลน์มาใช้ในการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุข

ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดแพร่

วงศกร ราชปันติ๊บ — 2025-12-12

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดแพร่ กลุ่มตัวอย่าง คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดแพร่ จำนวน 388 คน โดยใช้สุ่มอย่างง่าย การเก็บรวบรวมข้อมูล แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย
เลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุ

ผลการศึกษา พบว่า ความรู้เกี่ยวกับวัณโรคปอดอยู่ในระดับปานกลาง (????̅ = 10.00, S.D. = 1.39) ทัศนคติเกี่ยวกับวัณโรคปอดอยู่ในระดับปานกลาง (????̅ = 27.68, S.D. = 3.49) อุปสรรคในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุม
วัณโรคปอดในชุมชน อยู่ในระดับปานกลาง (????̅ = 24.84, S.D. = 5.19) ความต้องการการสนับสนุนในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน อยู่ในระดับสูง (????̅ = 33.34, S.D. = 4.57) และการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้าน อยู่ในระดับต่ำ (????̅ = 7.42,
S.D. = 3.06) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้าน ได้แก่ ระยะเวลาที่เป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้าน (r = 0.032) ประสบการณ์การผ่านการอบรมเกี่ยวกับวัณโรค (r = 0.022) และความต้องการการสนับสนุนในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน (r = 0.230) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 โดยปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงาน
เฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้าน ได้แก่ การได้รับการอบรมเกี่ยวกับวัณโรคปอด (β = 0.783) อุปสรรค ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน
(β = 0.080) และความต้องการการสนับสนุนในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน
(β = 0.188) ตามลำดับ ตัวแปรอิสระทั้ง 3 ตัว สามารถอธิบายความแปรปรวนในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ 17.7
(R² = 0.177) ดังนั้น ควรกำหนดนโยบาย และจัดทำแนวทางในการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคปอดในชุมชน เพื่อให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านสามารถนำความรู้ไปใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิผลต่อไป

สารบัญ

อุทิศ จิตเงิน — 2025-12-12

หน้าปก

อุทิศ จิตเงิน — 2025-12-12

บทบรรณาธิการ

อุทิศ จิตเงิน — 2025-12-12

บรรณาธิการ

อุทิศ จิตเงิน — 2025-12-12