เภสัชกรรมคลินิก

ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการบาดเจ็บที่ไตในผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านเอชไอวีสูตรต่าง ๆ

สุริยา แก้วภูมิแห่ — 2024-12-18

ความเป็นมา: ภายหลังการเปลี่ยนสูตรยาต้านเอชไอวีเป็น dolutegravir (DTG) based พบว่า ผู้ป่วยมีแนวโน้มเกิดการบาดเจ็บที่ไตมากขึ้นกว่าการใช้ยาสูตรเดิม อย่างไรก็ตามยังไม่มีความชัดเจนว่าการบาดเจ็บที่ไตเป็นผลจากปัจจัยใดบ้าง

วัตถุประสงค์: ศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการบาดเจ็บที่ไตและศึกษาการฟื้นตัวกลับของไตหลังเกิดการบาดเจ็บ

วิธีวิจัย: การศึกษาเชิงพรรณาแบบย้อนหลัง เก็บข้อมูลจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ในผู้ที่ได้รับยาต้านเอชไอวีที่คลินิกผู้ติดเชื้อเอชไอวี ระหว่างเดือน เมษายน ถึง กันยายน พ.ศ.2565 ประเมินการบาดเจ็บที่ไต จากการเกิด acute kidney injury หรือ proximal renal tubulopathy ภายใน 12 เดือนหลังเข้าร่วมวิจัย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติถดถอยโลจีสติกส์ ติดตามการฟื้นตัวกลับของไตต่ออีก 6 เดือนหลังเกิดการบาดเจ็บที่ไต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณา

ผลการวิจัย: ผู้ป่วย 300 ราย อายุเฉลี่ย 43.64+10.59 ปี ได้รับ tenofovir disoproxil fumarate (TDF)+ dolutegravir (DTG) based ร้อยละ 60.33 ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการบาดเจ็บที่ไต ได้แก่ TDF+DTG-based 18.45 เท่า (95%CI: 2.32-146.77) DTG-based 14.59 เท่า (95%CI: 1.44-148.33) เมื่อเทียบกับ no TDF+DTG-based และกลุ่มที่ดัชนีมวลกาย <18.5 kg/m² 3.53 เท่า (95%CI: 1.19-10.50) เมื่อเทียบกับกลุ่มที่มีดัชนีมวลกาย >23 kg/m² การฟื้นตัวกลับของไตหลังเกิดการบาดเจ็บ 43 ราย ฟื้นตัวกลับอย่างสมบูรณ์ร้อยละ 9.30 โดยใน TDF+DTG-based 38 ราย ฟื้นตัวกลับอย่างสมบูรณ์ร้อยละ 5.26

สรุปผล: TDF+DTG-based, DTG-based และดัชนีมวลกาย <18.5 kg/m²เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดการบาดเจ็บที่ไต ขณะที่อัตราการฟื้นตัวกลับอย่างสมบูรณ์หลังบาดเจ็บค่อนข้างต่ำ

ผลลัพธ์การพัฒนาระบบป้องกันแพ้ยาซ้ำข้ามโรงพยาบาล โดยการนำโปรแกรมเชื่อมโยงข้อมูลแพ้ยารูปแบบออนไลน์ มาใช้ในโรงพยาบาลปัตตานี

วารุณี หวังเคียงแสง — 2024-12-18

ความเป็นมา: ปัญหาแพ้ยาส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย มีระดับความรุนแรงตั้งแต่เล็กน้อยจนกระทั่งเสียชีวิต สามารถป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยแพ้ยาได้รับยาที่เคยแพ้ซ้ำ ปัญหาที่พบบ่อยคือบุคลากรการแพทย์ไม่ทราบประวัติแพ้ยาผู้ป่วยหรือผู้ป่วยแจ้งประวัติแพ้ยาที่ไม่ครบถ้วน เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดปัญหาแพ้ยาซ้ำ การนำระบบเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยารูปแบบออนไลน์ ที่ได้รับการพัฒนามาใช้อาจเป็นวิธีหนึ่งในการป้องกันการแพ้ยาซ้ำ
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบ จำนวนผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำ ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลปัตตานี ก่อนและหลัง การใช้โปรแกรมเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยารูปแบบออนไลน์
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาประสิทธิผลของ intervention รูปแบบ interrupted time before and after design ศึกษาข้อมูลย้อนหลัง ในโรงพยาบาลปัตตานี ก่อนและหลังการใช้โปรแกรมเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยารูปแบบออนไลน์ โดยเก็บข้อมูล 2 ช่วงเวลา ก่อนเริ่มใช้โปรแกรม 5 ปี ตั้งแต่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2560 และหลังใช้โปรแกรม 5 ปี ตั้งแต่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2565 เก็บข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำที่เข้ารับการรักษา ณ โรงพยาบาลปัตตานี ทั้งผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ mean difference ของจำนวนผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำต่อปีเป็นเวลา 5 ปี ก่อนและหลังการใช้โปรแกรมโดยใช้สถิติ linear regression
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำหลังใช้โปรแกรม มีแนวโน้มลดลงเฉลี่ย 1.85 รายต่อปี (95%CI: -3.55, -1.54) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) โดยก่อนใช้โปรแกรมแพ้ยาออนไลน์ เฉลี่ย 5.60 รายต่อปี (95%CI: 4.56, 6.64) และหลังใช้โปรแกรมเฉลี่ย 3.75 รายต่อปี (95%CI: 2.41, 5.10) และผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำที่ได้รับยาจากโรงพยาบาลปัตตานี มีแนวโน้มเกิดแพ้ยาซ้ำลดลงเฉลี่ย 2.08 รายต่อปี (95%CI: -4.05, -0.12) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) สำหรับผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำที่รับยาจากสถานพยาบาลอื่นยังไม่พบความแตกต่างการเกิดแพ้ยาซ้ำระหว่างก่อนและหลังการใช้โปรแกรม
สรุปผลการศึกษา: การใช้โปรแกรมเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วยแพ้ยารูปแบบออนไลน์ สามารถลดจำนวนผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำในผู้ป่วยที่รับยาจากโรงพยาบาลปัตตานีได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับผู้ป่วยแพ้ยาซ้ำที่รับยาจากสถานพยาบาลอื่นนอกเครือข่ายโรงพยาบาลจังหวัดปัตตานี ได้แก่ ร้านยา คลินิก ฯลฯ ยังไม่พบความแตกต่างการเกิดแพ้ยาซ้ำ ต้องใช้แนวทางปฏิบัติในการป้องกันแพ้ยาซ้ำตามมาตรฐานวิชาชีพเภสัชกรรมเป็นหลัก ได้แก่ การซักประวัติแพ้ยาและการตรวจสอบรายการยาที่แพ้ก่อนจ่ายยา

ผลของการคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอกโดยเภสัชกร ณ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

กิตติยา เจริญกุล — 2024-12-18

ความเป็นมา: การคัดกรองคำสั่งใช้ยาโดยเภสัชกรหลังจากจัดเตรียมยาแล้วในขณะที่ตรวจสอบยาก่อนการจ่ายและขณะจ่ายยาให้ผู้ป่วยสามารถค้นหาปัญหาจากการใช้ยาได้ แต่มีความล่าช้าและไม่ครบถ้วน จึงได้พัฒนาระบบให้มีการคัดกรองคำสั่งใช้ยาในขั้นตอนแรกก่อนการจัดเตรียมยา

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลลัพธ์ของการคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยาก่อนการจัดเตรียมยา และ เปรียบเทียบความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาที่พบก่อนและหลังการพัฒนาระบบคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยา

วิธีวิจัย: เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา โดยเก็บข้อมูลความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอกอายุรกรรม ในปีงบประมาณ 2566 (มีการพัฒนาการคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยา) และในปีงบประมาณ 2565 (ก่อนการพัฒนาการคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยา)

ผลการวิจัย: ในปีงบประมาณ 2566 เภสัชกรคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอกอายุรกรรมในขั้นตอนก่อนการจัดเตรียมยารวม 20,374 ใบ พบความคลาดเคลื่อนจากคำสั่งการใช้ยา จำนวน 32.10 ครั้งต่อหนึ่งพันใบสั่งยา (654 ครั้ง) ซึ่งเพิ่มจากปีงบประมาณ 2565 ที่พบความคลาดเคลื่อนจากคำสั่งการใช้ยา จำนวน 9.92 ครั้งต่อหนึ่งพันใบสั่งยา (240 ครั้ง) โดยความคลาดเคลื่อนที่พบเพิ่มขึ้น 5 อันดับแรก ได้แก่ การสั่งยาซ้ำซ้อนกับห้องตรวจอื่น การดึงข้อมูลประวัติยาไม่เป็นปัจจุบัน การสั่งยาไม่ครบรายการ การสั่งยาผิดชนิด และการสั่งยาผิดจำนวน

สรุปผล: การคัดกรองวิเคราะห์คำสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอกอายุรกรรมในขั้นตอนก่อนการจัดเตรียมยา ทำให้เภสัชกรสามารถค้นหาความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาได้เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับยาที่ถูกต้อง เหมาะสม ปลอดภัย และลดระยะเวลารอคอยในกรณีที่เภสัชกรปรึกษาปัญหาด้านยากับแพทย์

ผลของการพัฒนาโปรแกรมคัดกรองใบสั่งยาโดยประยุกต์เกณฑ์ STOPP/START ต่อความเหมาะสมในการสั่งใช้ยาในผู้สูงอายุ แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลพัทลุง

ปรีชา ฤทธิ์ทอง — 2024-12-18

ความเป็นมา: ประเทศไทยกำลังเข้าสู่การเป็นสังคมแห่งผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังหลายชนิดและใช้ยาร่วมกันหลายขนาน ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการได้รับยาที่ไม่เหมาะสม เกณฑ์ STOPP/START เป็นเกณฑ์หนึ่งที่ใช้สำหรับการคัดกรองความไม่เหมาะสมในการสั่งใช้ยาในผู้สูงอายุ เพื่อให้การคัดกรองมีประสิทธิภาพ ผู้วิจัยจึงได้พัฒนาโปรแกรมคัดกรองใบสั่งยาอิเล็กทรอนิกส์ขึ้น โดยประยุกต์จากเกณฑ์ STOPP/START เพื่อใช้เป็นเครื่องมือช่วยเภสัชกรในการคัดกรองใบสั่งยา

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการพัฒนาโปรแกรมคัดกรองใบสั่งยาอิเล็กทรอนิกส์ ต่อการลดความไม่เหมาะสมในการสั่งใช้ยาในผู้ป่วยสูงอายุ (≥65 ปี) ที่เข้ารับบริการในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลพัทลุง

วิธีวิจัย: รูปแบบการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (quasi-experimental design) กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยสูงอายุที่เข้ารับการรักษาในแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลพัทลุง ที่มีโรคเรื้อรังอย่างน้อย 1 ชนิด และได้รับยาอย่างน้อย 1 รายการ จำนวน 12,000 ราย แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม จำนวน 6,000 ราย เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม – 30 พฤศจิกายน 2566 และกลุ่มทดลอง จำนวน 6,000 ราย เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 สิงหาคม – 30 กันยายน 2567 เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน Mann-Whitney U test, chi-square test และ Fisher's exact test

ผลการศึกษา: กลุ่มควบคุมประกอบด้วย เพศชาย ร้อยละ 42.55 เพศหญิง ร้อยละ 57.45 กลุ่มทดลอง เพศชายร้อยละ 43.78 เพศหญิงร้อยละ 56.22 อายุของทั้งสองกลุ่มส่วนมากเป็น 65 - 69 ปี มัธยฐานของจำนวนรายการยา 4 รายการ โรคประจำตัวที่พบบ่อย ได้แก่ ไขมันในเลือดสูง รองลงมาคือความดันโลหิตสูง เบาหวานและไตวายเรื้อรัง หลังการพัฒนาโปรแกรมคัดกรองใบสั่งยาอิเล็กทรอนิกส์ พบว่าความไม่เหมาะสมในการสั่งใช้ยาทุกประเภทลดลงจากร้อยละ 21.32 เป็นร้อยละ 16.00 (p-value<0.001) ผู้ป่วยได้รับยาที่ไม่เหมาะสม (potentially inappropriate medications; PIMs) ลดลงจากร้อยละ 7.87 เป็นร้อยละ 5.85 (p-value<0.001) และผู้ป่วยไม่ได้รับยาที่ควรได้รับ (potential prescribing omissions; PPOs) ลดลงจากร้อยละ 15.93 เป็นร้อยละ 11.32 (p-value<0.001) โดยสัดส่วนการสั่งใช้ยาที่ไม่เหมาะสมตามเกณฑ์ STOPP จำนวน 6 เกณฑ์ และเกณฑ์ STARTจำนวน 5 เกณฑ์ ในกลุ่มทดลองลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุปผล: โปรแกรมคัดกรองใบสั่งยาอิเล็กทรอนิกส์ที่พัฒนาขึ้น สามารถลดความไม่เหมาะสมในการสั่งใช้ยาในผู้สูงอายุได้อย่างมีนัยสำคัญ ทำให้ผู้สูงอายุได้รับยาที่เหมาะสมกับโรคและสภาวะของตัวเองมากขึ้น เป็นนวัตกรรมที่เพิ่มคุณภาพของการรักษาและความปลอดภัยจากการใช้ยาในผู้ป่วยสูงอายุได้เป็นอย่างดี

ผลการพัฒนารูปแบบการให้บริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการติดตามการใช้ยาทางโทรศัพท์ในผู้ป่วยที่ได้รับวาร์ฟาริน

ทิพย์กาญจน์ ศรีโพนทอง — 2024-12-18

ความเป็นมา: โรงพยาบาลเฉลิมพระเกียรติ เริ่มมีคลินิกวาร์ฟาริน พ.ศ. 2555 แต่ยังพบว่าสัดส่วนการอยู่ในช่วงเป้าหมายของค่าไอเอ็นอาร์เฉลี่ยยังต่ำกว่าระดับเป้าหมาย (น้อยกว่าร้อยละ 70) จึงมีแนวคิดในการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยให้ดีขึ้น

วัตถุประสงค์: ศึกษาผลของการควบคุมระดับไอเอ็นอาร์ให้อยู่ในช่วงเป้าหมายและคะแนนความรู้ระหว่างกลุ่มทดลองคือผู้ป่วยที่ได้รับการติดตามการใช้ยาทางโทรศัพท์ร่วมกับการบริบาลทางเภสัชกรรมเทียบกับกลุ่มควบคุมคือผู้ป่วยที่ได้รับการบริบาลทางเภสัชกรรมเพียงอย่างเดียว

วิธีวิจัย: วิจัยเชิงกึ่งทดลองแบบมีกลุ่มควบคุม โดยทั้งกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ติดตามรวม 7 เดือน ตั้งแต่ 1 มกราคม ถึง 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติพรรณนา ไคสแควร์ และ Mann-Whitney U test

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม จำนวน 33 และ 32 คน ตามลำดับ โดยมีผลการควบคุมระดับไอเอ็นอาร์ให้อยู่ในช่วงเป้าหมาย (ตามสภาวะของโรค) กลุ่มทดลองมีระดับไอเอ็นอาร์อยู่ในช่วงเป้าหมายมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) โดยมีระดับไอเอ็นอาร์อยู่ในช่วงเป้าหมาย 85.57 (ค่าเฉลี่ยลำดับ = 41.36) และร้อยละ 61.78 (ค่าเฉลี่ยลำดับ = 24.38) ตามลำดับ ส่วนคะแนนความรู้ของกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) โดยคะแนนเต็ม 18 คะแนน มีความรู้เฉลี่ย 17.18 คะแนน (ค่าเฉลี่ยลำดับ = 44.11)และ14.88 คะแนน(ค่าเฉลี่ยลำดับ = 21.55) ตามลำดับ

สรุปผล: การติดตามทางโทรศัพท์ร่วมกับการบริบาลทางเภสัชกรรมมีผลทำให้ผู้ป่วยมีระดับไอเอ็นอาร์ อยู่ในช่วงเป้าหมาย มากกว่ากลุ่มที่ได้รับการบริบาลทางเภสัชกรรมเพียงอย่างเดียว

ผลของการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลต่อผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลศรีสังวาลย์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ทรงศักดิ์ กุณฑลกิติเดช — 2024-12-18

ความเป็นมา: โรคเบาหวานยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีการสื่อสารทำให้เกิดการพัฒนาระบบการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลขึ้น เพื่อติดตามและแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาของผู้ป่วย

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลต่อผลการรักษา (ค่าน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1C)) ความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา ความร่วมมือในการใช้ยา และปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยา

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบกึ่งทดลองในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ของโรงพยาบาลศรีสังวาลย์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน จำนวน 45 คน รวบรวมข้อมูลเดือนกรกฎาคม-ธันวาคม 2566 เครื่องมือเป็นแบบสอบถามประกอบด้วยข้อมูลส่วนบุคคลและแบบทดสอบความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา แบบประเมินความร่วมมือในการใช้ยา และแบบบันทึกประวัติผลการรักษาและปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยา วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน (paired-sample t-test) เปรียบเทียบผลก่อนและหลังการให้บริการเภสัชกรรมทางไกล

ผลการศึกษา: หลังให้บริการเภสัชกรรมทางไกลพบว่าค่าน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1C) เฉลี่ยลดลงจาก 9.44±1.95 เป็น 8.64±1.56 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) ค่าคะแนนความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา (20 คะแนน) เฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 14.95±2.05 เป็น 18.00±1.16 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) ค่าคะแนนความร่วมมือในการใช้ยา (8 คะแนน) เฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 6.43±1.56 เป็น 6.70±1.27 แต่ไม่แตกต่างกัน ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาร้อยละ 81.5 เป็นปัญหาด้านประสิทธิภาพการรักษา อีกร้อยละ 16.7 เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ส่วนสาเหตุของปัญหา ร้อยละ 37.9 คือการลืมใช้ยา หยุดหรือปรับลดขนาดยาเอง อีกร้อยละ 24.2 คือ ขาดการควบคุมด้านอาหาร และร้อยละ 12.2 คือ เวลาการบริหารยาไม่เหมาะสม

สรุป: การให้บริการเภสัชกรรมทางไกลช่วยทำให้ผู้ป่วยมีความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาเพิ่มขึ้น ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาของผู้ป่วยได้รับการติดตามและแก้ไข ส่งผลให้ค่าน้ำตาลสะสมในเลือดลดลงแต่ไม่ถึงเกณฑ์เป้าหมายที่วางไว้

ผลการพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยคลินิกวาร์ฟาริน โรงพยาบาลบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี

สายฝน อินทร์ใจเอื้อ — 2024-12-18

ความเป็นมา: วาร์ฟารินเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดที่มีช่วงการรักษาแคบ (narrow therapeutic index) ระดับยาที่ให้ผลในการรักษากับระดับยาที่เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่เป็นอันตรายมีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อย เกณฑ์ที่ใช้บ่งถึงคุณภาพของระบบการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาป้องกันการแข็งตัวของเลือดในผู้ป่วยที่ใช้วาร์ฟารินในระยะต่อเนื่องโดยใช้ร้อยละของระยะเวลาค่าที่ INR อยู่ในช่วงเป้าหมายการรักษา

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย %TTR จำนวนผู้ป่วยที่ควบคุม INR ได้ ภาวะเลือดออก ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน และปัญหาเกี่ยวกับยา ก่อนและหลังการพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมในคลินิกวาร์ฟารินโรงพยาบาลบางปลาม้า

วิธีวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental study) ผู้ป่วยนอกที่ได้รับการรักษาด้วยวาร์ฟาริน ที่คลินิกวาร์ฟาริน จำนวน 111 ราย วัดผลก่อนและหลังการพัฒนาระบบการบริบาลทางเภสัชกรรม (one group pre-post test design) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยโปสเตอร์ความรู้ด้านวาร์ฟารินสำหรับสอนผู้ป่วยแต่ละราย เอกสารคู่มือวาร์ฟารินสำหรับแจกผู้ป่วยและปฏิทินรับประทานยาประจำวัน เก็บข้อมูลช่วงเดือน มกราคม พ.ศ. 2567 – มิถุนายน พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน McNemar test, Wilcoxon signed ranks test กำหนดระดับความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95

ผลการวิจัย: ภายหลังการพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรม ผู้ป่วยที่ได้รับวาร์ฟารินมีระยะเวลาค่าที่ INR อยู่ในช่วงเป้าหมายการรักษาจากร้อยละ 62.35 เป็นร้อยละ 69.58 เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) ภาวะเลือดออกลดลงจากร้อยละ 5.9 เป็นร้อยละ 0 ไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ (p-value>0.05) ไม่พบภาวะลิ่มเลือดอุดตันทั้งก่อนและหลังการพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรม

สรุปผล:การพัฒนาการบริบาลทางเภสัชกรรมสามารถเพิ่มค่าเฉลี่ย %TTR ในผู้ป่วยที่ได้รับวาร์ฟาริน

การพัฒนาระบบกำกับติดตามการใช้ยาสมเหตุผลโดยคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด

พัชฎาพร เสาทอง — 2024-12-18

ความเป็นมา: โรงพยาบาลสุรินทร์บรรลุเป้าหมายเป็นโรงพยาบาลใช้ยาสมเหตุผลระดับ 1 ในปี 2559 และระดับ 2 ในปีงบประมาณ 2560-2564 จึงต้องมีการพัฒนากลยุทธ์ต่อไปให้บรรลุเป้าหมายเป็นโรงพยาบาลใช้ยาสมเหตุผลระดับ 3

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาระบบกำกับติดตามการใช้ยาสมเหตุผลที่โรงพยาบาลสุรินทร์ โดยคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัดและศึกษาผลลัพธ์การดำเนินการ

วิธีวิจัย: การศึกษาเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด ระยะเวลาศึกษา 2 ปี (1 ตุลาคม พ.ศ. 2563 - 30 กันยายน พ.ศ. 2565) แบ่งเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1) วิเคราะห์สถานการณ์ 2) พัฒนากลยุทธ์ภายใต้กลไก PLEASE 3) การดำเนินการและติดตามผล 4) ประเมินผลลัพธ์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ เปรียบเทียบผลลัพธ์ก่อนและหลังการพัฒนาด้วย chi-squared และ t-test

ผลการวิจัย: พบปัญหาการกำหนดนโยบาย เป้าหมาย การสื่อสารนโยบายลงสู่ผู้ปฏิบัติ ขาดระบบกำกับติดตามที่ชัดเจนโดยคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด จึงพัฒนากลยุทธ์ที่เจาะจงตามบริบทและมีระบบกำกับติดตาม พบว่าก่อนพัฒนามีตัวชี้วัดไม่ผ่าน 5 ใน 12 ตัวชี้วัด (ร้อยละ 41.7) หลังพัฒนาผ่านเกณฑ์ 12/12 คิดเป็นร้อยละ 100 โดยการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคทางเดินหายใจส่วนบน โรคอุจจาระร่วงเฉียบพลัน และแผลสดอุบัติเหตุจากร้อยละ 29.9, 22.3, 41.1 ลดลงเป็นร้อยละ 8.4,14.2 และ 38.6 ตามลำดับ ส่วนการใช้ยา metformin ในผู้ป่วยเบาหวานและการใช้ inhaled corticosteroids ในผู้ป่วยโรคหืดเรื้อรังเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 78.2, 78.3 เป็น 83.9 และ 82.1 ตามลำดับ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.001) ส่งผลให้โรงพยาบาลสุรินทร์ เป็นโรงพยาบาลใช้ยาสมเหตุผลระดับ 3

สรุปผล: การพัฒนาระบบกำกับติดตามด้วยกลยุทธ์เจาะจงตามบริบทโดยคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัดของโรงพยาบาลสุรินทร์ ประสบความสำเร็จภายในเวลา 2 ปี ส่งผลให้ได้เป็นโรงพยาบาลใช้ยาสมเหตุผลระดับ 3

การพัฒนาระบบสร้างความต่อเนื่องสอดคล้องทางยาของโรงพยาบาลลำปางโดยใช้โปรแกรม E-Medical Reconciliation

รัชพิณ ชินวณิชัย — 2024-12-18

บทนำ ความคลาดเคลื่อนการสั่งยาบนหอผู้ป่วยโรงพยาบาลลำปางปี พ.ศ. 2565 ที่พบสูงสุด ได้แก่ ผู้ป่วยไม่ได้รับยาที่ควรได้รับร้อยละ 28.3 และสั่งยาผิดชนิดร้อยละ 24.9 ซึ่งความคลาดเคลื่อนเหล่านี้สามารถป้องกันได้ด้วยระบบประสานรายการยา

วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาและประเมินผลระบบสร้างความความต่อเนื่องสอดคล้องทางยาทางอิเล็กทรอนิกส์

วิธีวิจัย การวิจัยแบบผสม ระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2566 ถึง 31 มีนาคม พ.ศ. 2567 เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์ปัญหาระบบเดิมและสำรวจความคาดหวังเพื่อพัฒนาระบบ E-Medical Reconciliation โดยใช้บนหอผู้ป่วยอายุรกรรม 5 แห่ง แล้วติดตามข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ร้อยละที่ทำการประสานรายการยาภายใน 24 ชั่วโมง และเปรียบเทียบความคลาดเคลื่อนการสั่งยาก่อนและหลังใช้ระบบ

ผลการวิจัย การประสานรายการยาด้วยระบบเดิม ผู้เกี่ยวข้องปฏิบัติงานแตกต่างจากแนวทางที่โรงพยาบาลกำหนดไว้ เภสัชกรเป็นหลักในขั้นตอนบันทึกข้อมูลยาแต่ปฏิบัติได้เฉพาะในเวลาราชการแพทย์จึงสั่งใช้ยาก่อนเปรียบเทียบรายการยา ส่งผลให้เกิดความคลาดเคลื่อนของการสั่งใช้ยา การพัฒนาระบบ E-Medical Reconciliation และกำหนดแนวทางปฏิบัติงานของผู้เกี่ยวข้องใหม่ พบว่าหลังนำระบบลงสู่การปฏิบัติในหอผู้ป่วยอายุรกรรม มีการประสานรายการยาร้อยละ 69.8 (เป้าหมายร้อยละ 60) จำนวนครั้งของผู้ป่วยแรกรับที่ทำการประสานรายการยาภายใน 24 ชั่วโมง ร้อยละ 75.9 (เป้าหมายร้อยละ 60) ความคลาดเคลื่อนจากการสั่งยาระดับ A-B และระดับ C-I มีแนวโน้มลดลง อย่างมีนัยสำคัญ (p-value<0.05)

สรุปผล ระบบ E-Medical Reconciliation จากการพัฒนาแนวทางร่วมกันระหว่างวิชาชีพ ส่งผลให้ร้อยละการประสานรายการยาในผู้ป่วยแรกรับบนระบบ E-Medical Reconciliation และการประสานรายการยาภายใน 24 ชั่วโมงสูงกว่าเป้าหมายที่กำหนด (ร้อยละ 60) ค่าพยากรณ์ความคลาดเคลื่อนจากการสั่งยาผู้ป่วยในทุกระดับมีแนวโน้มลดลง

การพัฒนาเครื่องมือส่งสัญญาณเพื่อใช้ค้นหาปัญหาการใช้ยาของผู้ป่วยใน ณ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

เยาวลักษณ์ สิทธิเดช — 2024-12-18

ความเป็นมา: เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ หมายถึง ความเสียหายต่อร่างกายหรือจิตใจของผู้ป่วยที่เกิดขึ้นจากการรักษา โดยที่ไม่ได้เกิดจากการดำเนินโรค ซึ่งเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จัดเป็นหนึ่งในปัญหาจากยาที่สำคัญ โดยเภสัชกรประจำหอผู้ป่วยค้นหาปัญหาจากการใช้ยาด้วยการสังเกต และการทบทวนเวชระเบียน ซึ่งไม่ครอบคลุมผู้ป่วยทุกราย ต้องใช้เวลาและบุคลากรจำนวนมาก ผู้วิจัยจึงพัฒนาเครื่องมือส่งสัญญาณเพื่อมาช่วยค้นหาปัญหาจากการใช้ยา

วัตถุประสงค์: เพื่อสร้างและพัฒนาเครื่องมือส่งสัญญาณที่มีประสิทธิภาพสำหรับค้นหาปัญหาจากการใช้ยาของผู้ป่วยใน และ ทราบถึงข้อมูลปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาที่ค้นหาได้จากโปรแกรมเครื่องมือส่งสัญญาณที่พัฒนาขึ้น

วิธีวิจัย: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา เพื่อพัฒนาและศึกษาถึงผลของเครื่องมือส่งสัญญาณสำหรับใช้ค้นหาปัญหาการใช้ยาในผู้ป่วยใน โดยมีวิธีการวิจัยแบบสังเกตย้อนหลังถึงผลลัพธ์ของการใช้เครื่องมือส่งสัญญาณในผู้ป่วยที่เข้ารับบริการแผนกผู้ป่วยใน ณ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2566

ผลการวิจัย: ผู้วิจัยพัฒนาเครื่องมือส่งสัญญาณเพื่อใช้ค้นหาปัญหาการใช้ยาในผู้ป่วยรวม 10 ตัวส่งสัญญาณ โดยพบการส่งสัญญาณ 30,688 ครั้ง และ พบปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาที่ค้นหาได้จากโปรแกรมเครื่องมือส่งสัญญาณ รวม 737 ครั้ง

สรุปผล: การพัฒนาเครื่องมือส่งสัญญาณเพื่อใช้ค้นหาปัญหาการใช้ยาของผู้ป่วยใน เป็นเครื่องมือสำคัญช่วยเพิ่มการดักจับและป้องกันการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากยา

การใช้เทคโนโลยีพิมพ์สามมิติพัฒนาอะริพิพราโซลในรูปแบบช็อกโกแลต

ภูริ พุ่มไพศาลชัย — 2024-12-18

ความเป็นมา: เทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติถูกมองว่ามีคุณค่า มีประสิทธิภาพและประหยัดในการผลิตยาที่มีลักษณะเฉพาะ เหมาะกับผู้ป่วยที่มีความต้องการพิเศษ การนำมาใช้ขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ช็อกโกแลตอะริพิพราโซลซึ่งเป็นยารักษาโรคจิตเภทจะช่วยลดปัญหาการปรับขนาดยาและความไม่ร่วมมือในการใช้ยาโดยเฉพาะในกลุ่มผู้ป่วยจิตเวชเด็ก ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่ส่งผลให้การรักษาไม่ได้ผล

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาตำรับอะริพิพราโซลในรูปของช็อกโกแลตแบบเคี้ยวรับประทานสำหรับขึ้นรูปด้วยเทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติ และวิธีวิเคราะห์หาตัวอะริพิพราโซลในช็อกโกแลต

วิธีวิจัย: พัฒนาสูตรอะริพิพราโซลในช็อกโกแลตจากส่วนผสมของผงโกโก้ เนยโกโก้ น้ำตาลผง และเลซิติน ให้ได้ช็อกโกแลตที่มีคุณสมบัติตามที่ต้องการ นำไปขึ้นรูปโดยใช้เครื่องพิมพ์ 3 มิติด้วยวิธีพิมพ์ทับซ้อนกันเป็นชั้น ๆ เพื่อก่อรูป ทำการพัฒนาและทดสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์อะริพิพราโซลในช็อกโกแลตด้วย UPLC ทดสอบความคงสภาพของตัวยาในช็อกโกแลตที่ผ่านการหลอมซ้ำ 5 รอบเทียบกับที่ไม่ผ่านการหลอมซ้ำ ประเมินความคงสภาพจากลักษณะทางกายภาพและทางเคมีหลังเก็บช็อกโกแลตไว้ที่อุณหภูมิ 30±2 องศาเซลเซียสและความชื้นสัมพัทธ์เท่ากับ 65±5% นาน 90 วัน เทียบกับที่เตรียมใหม่ ๆ

ผลการวิจัย: ช็อกโกแลตสามารถกลบรสขมของอะริพิพราโซลได้ ให้เนื้อสัมผัส ความแข็ง และรสชาติตามที่ต้องการ สามารถขึ้นรูปด้วยการพิมพ์ 3 มิติให้เป็นรูปแบบต่าง ๆ และยังคงสภาพลักษณะรูปร่าง ความแข็งไว้ได้ที่อุณหภูมิห้อง วิธีวิเคราะห์ที่นำมาใช้หาปริมาณอะริพิพราโซลในช็อกโกแลตมีความถูกต้อง (99.8-109.7%) และแม่นยำสูง (0.13-2.56%) เมื่อทดสอบหาตัวยาหลังการหลอมซ้ำ 5 รอบ และหลังเก็บไว้นาน 90 วัน พบว่าปริมาณตัวยามีความเสถียรโดยมีค่าอยู่ในเกณฑ์ยอมรับ 95-105% เมื่อเทียบกับที่เตรียมตอนแรก และช็อกโกแลตยังคงลักษณะทางกายภาพเหมือนเดิม

สรุปผลการวิจัย: การศึกษานี้ชี้ให้เห็นความเป็นไปได้ในการนำเทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติมาผลิตอะริพิพราโซลรูปของช็อกโกแลตแบบเคี้ยวรับประทานตามความจำเป็นของผู้ป่วยเฉพาะราย ช่วยลดปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยาและสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับยาชนิดอื่นได้