การวิจัยทางคลินิกเพื่อศึกษาผลการผ่าตัดปิดกะโหลกโดยใช้เทคโนโลยีพิมพ์สามมิติราคาถูก

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : การผ่าตัดปิดกะโหลกมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาภาวะกะโหลกแหว่ง วัสดุที่ใช้ในการผลิตกะโหลกเทียมมีหลายชนิด ซึ่งมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกัน ยังไม่มีข้อสรุปแน่ชัดเกี่ยวกับวัสดุที่ดีที่สุด สำหรับประเทศไทยนิยมใช้ Polymethylmethacrylate (PMMA)ในการผลิตกะโหลกเทียมมากที่สุด แต่PMMAยังมีข้อเสียบางประการ ได้แก่ ประการที่หนึ่ง การขึ้นรูปกะโหลกเทียมทำได้ยาก ศัลยแพทย์ต้องใช้มือปั้น ทำให้ได้กะโหลกเทียมที่ไม่สวยเหมือนกะโหลกเดิม มีความบิดเบี้ยว และศีรษะผู้ป่วยผิดรูป ประการที่สอง ขณะPMMAแข็งตัว จะมีปฏิกิริยาคายความร้อน ซึ่งทำให้มีการบาดเจ็บต่อผิวสมองและเนื้อเยื่อบริเวณแผลผ่าตัด ปัจจุบัน มีการนำเทคโนโลยีพิมพ์สามมิติมาประยุกต์ใช้ในการผลิตกะโหลกเทียม ซึ่งสามารถแก้ไขข้อเสียของPMMAได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ประเมินผลลัพธ์ทางคลินิก ความสวยงาม และภาวะแทรกซ้อน ของการผ่าตัดปิดกะโหลกโดยใช้กะโหลกเทียมด้วยเทคโนโลยีพิมพ์สามิติ ที่ผลิตขึ้นเองในโรงพยาบาลชลบุรี

วิธีการศึกษา : รูปแบบการวิจัยเป็นการศึกษาแบบไปข้างหน้า โดยมีกลุ่มควบคุมในอดีต (prospective study with historical control group) กลุ่มไปข้างหน้า (3D printing group) ได้แก่ ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใส่กะโหลกเทียมโดยใช้เทคโนโลยีพิมพ์สามมิติ ที่ผลิตขึ้นเองในโรงพยาบาลชลบุรี (3D printed PMMA implant) ในระยะเวลา สิงหาคม 2564 - กรกฎาคม 2565 จำนวน 16 ราย กลุ่มควบคุม ได้แก่ ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใส่กะโหลกเทียมที่ผลิตด้วยการขึ้นรูปด้วยมือ ในระยะเวลาสองปีก่อนทำการศึกษา จำนวน 17 ราย การเปรียบเทียบผลลัพธ์ของทั้งสองกลุ่ม โดยใช้ chi-square test สำหรับข้อมูลกลุ่ม, student’s t-test สำหรับข้อมูลต่อเนื่อง และวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้ multivariable Gaussian regression

ผลการศึกษา : ค่าเฉลี่ยเวลาผ่าตัดของกลุ่มพิมพ์สามมิติเท่ากับ 60.50 นาที กลุ่มขึ้นรูปด้วยมือเท่ากับ 112.06 นาที (P<0.001), การสูญเสียเลือดระหว่างผ่าตัดของกลุ่มพิมพ์สามมิติเท่ากับ 153.12 ซีซี กลุ่มขึ้นรูปด้วยมือเท่ากับ 250.0 ซีซี (P=0.041), ระยะเวลานอนโรงพยาบาลของกลุ่มพิมพ์สามมิติเท่ากับ 3.94 วัน กลุ่มขึ้นรูปด้วยมือเท่ากับ 8.65 วัน (P<0.001), ค่าเฉลี่ยคะแนนความสวยงามของกลุ่มพิมสามมิติ (4.75) สูงกว่ากลุ่มขึ้นรูปด้วยมือ (3.05) (P<0.001), พบอาการชักหลังผ่าตัดในกลุ่มพิมพ์สามมิติ 1 ราย (6.25%) ในกลุ่มขึ้นรูปด้วยมือ 7 ราย (41.18%) (P=0.009), ทั้งสองกลุ่มมีอัตราภาวะแทรกซ้อนของแผลผ่าตัดไม่แตกต่างกัน (18.17% และ 17.65% ตามลำดับ; P=1.00)

สรุป : ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใส่กะโหลกเทียมด้วยเทคโนโลยีพิมพ์สามมิติ มีผลลัพธ์ของการผ่าตัดดีกว่า ช่วยลดอัตราการชัก และมีความสวยงามมากกว่า ซึ่งกะโหลกเทียมชนิด PMMA ที่ผลิตด้วยเทคโนโลยีพิมพ์สามมิติมีขั้นตอนการผลิตไม่ซับซ้อน ต้นทันราคาถูก สามารถผลิตเองได้ในโรงพยาบาล จากผลการศึกษานี้ ผู้วิจัยสรุปว่าผลิตภัณฑ์ชนิดนี้ เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการผ่าตัดปิดกะโหลก

คำสำคัญ : การวิจัยทางคลินิก; การผ่าตัดปิดกะโหลก; เทคโนโลยีพิมพ์สามมิติ