สภาวะสุขภาพช่องปาก พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากและการรับประทานของว่างในเด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษา อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงสภาวะฟันผุ อุด ถอน รวมถึงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ในเด็กนักเรียนอายุระหว่าง 6 - 12 ปี ที่เข้าศึกษาในโรงเรียนของรัฐบาลที่จังหวัดเชียงรายในภาคเหนือของประเทศไทย
วิธีการศึกษา: ทำการศึกษาแบบตัดขวางในเด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาอายุ 6–12 ปี ของโรงเรียนเทศบาล 1 อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ในช่วงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2566 เก็บข้อมูลโดยการตรวจช่องปากเพื่อหาสภาวะฟันผุ อุดถอนในเด็กนักเรียนทุกคน ทำการตรวจโดยนักศึกษาทันตแพทย์ชั้นปีที่ 5 จากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ที่ได้ผ่านการฝึกอบรมมาแล้ว ข้อมูลทั่วไปของเด็กนักเรียนจะนำมาจากบันทึกของโรงเรียน ข้อมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากได้จากการที่เด็กนักเรียนตอบแบบสอบถามมาตรฐาน 17 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมานโดยตั้งค่านัยสำคัญไว้ที่ 95% CI และ p>0.05
ผลการศึกษา: เด็กนักเรียนทั้งหมด 232 คนได้รับการตรวจสภาวะฟันผุ อุด ถอน โดยมีนักเรียน 96 คน คิดเป็นร้อยละ 40 ได้ตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับพฤติกรรมการดุแลสุขภาพช่องปาก ผลการตรวจในช่องปากพบว่าความชุกของโรคฟันผุในฟันน้ำนมสูงถึงร้อยละ 82 ค่าเฉลี่ยสภาวะฟันผุ อุด ถอนในฟันน้ำนมและฟันแท้เท่ากับ 4.1 (1.8–8.8) และ 1.6 (0.1–3.3) ซี่ต่อคน ตามลำดับ และมีฟันถาวรอย่างน้อย 1 ซี่ที่มีการเคลือบหลุมร่องฟัน (n=198, 85.3%) เด็กนักเรียน 80 คน คิดเป็นร้อยละ 34.55 รับประทานขนมของหวานระหว่างมื้อมากกว่า 4 ครั้งต่อวัน จากข้อมูลทั่วไปพบว่าในเด็กนักเรียน 50 คน คิดเป็นร้อยละ 21.5 มีปู่ย่าตายายเป็นผู้ดูแลหลัก จากการวิเคราะห์ทางสถิติพบว่าเด็กนักเรียนที่แปรงฟันโดยไม่มียาสีฟันที่มีฟลูออไรด์มีโอกาสเป็นฟันผุในฟันถาวรอย่างน้อย 1 ซี่ สูงกว่าผู้ที่ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ 1.99 เท่า (p=0.065)
สรุป: ในการศึกษานี้ พบว่าความชุกของการเกิดฟันผุในฟันน้ำนมมีเปอร์เซ็นต์สูงในเด็กนักเรียนจากพื้นที่ชานเมืองในจังหวัดเหนือสุดของประเทศไทย เด็กที่ใช้ยาสีฟันที่ไม่มีฟูลออไรด์มีแนวโน้มที่จะมีฟันผุสูงกว่าเด็กที่ใช้ยาสีฟันที่มีฟูลออไรด์ การวางแผนให้บริการด้านสาธารณสุขและการส่งเสริมสุขภาพช่องปากยังคงเป็นความต้องการเร่งด่วนในกลุ่มเด็กนักเรียนเหล่านี้
เอกสารอ้างอิง
Moonpanane K, Pitchalard K, Thepsaw J, Singkhorn O, Potjanamart C. Healthcare service utilization of hill tribe children in underserved communities in Thailand: Barriers to access. BMC Health Serv Res. 2022;22(1): 1114
Kongrukgreatiyos K. Rural Thailand faces the largest poverty challenges with high income inequality. The World Bank 2021. Available at https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2022/10/21/rural-thailand-faces-the-largest-poverty-challenges-with-high-income-inequality Assessed February 1 2024.
Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations Regional Office for Asia and the Pacific. Case study on educational opportunities for hill tribes in Northern Thailand. Implications for sustainable rural development 2002. Available from: www.fao.org/fileadmin/templates/ERP/2013/link_publications/ak216e00.pdf
Yongvanichkarn B, Prasertsom P, Jirapongsa W, et al. Thailand Oral Health Goal 2020. Bangkok, Thailand: War Veterans Organization Office of Printing Mill; 2007:2-3
Sheiham A. Oral health, general health and quality of life. Bull World Health Organ. 2005;83: 644.
The 9th National Oral Health Survey 2022-2023 (phase 1). Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5819
Chaianant N, Tussanapirom T, Niyomsilp K, Gaewkhiew B. Factors associated with oral health check-up in working adults: the 8th Thai National Oral Health Survey 2017. Th Dent Public Health J. 2022;27: 139-156.
Brown DF, Wright FA. Age-related changes in social and psychological models predicting dental care in children. Prev Med. 1987;16(6): 775-82.
Luksamijarulkul N, Pongpanich S, Panza A. Protective factors for caries of a school-based oral health program in Bangkok, Thailand: a retrospective cohort study. Public Health. 2020;187: 53-58.
Villalobos-Rodelo JJ, Mendoza-Rodríguez M, Islas-Zarazúa R, Márquez-Rodríguez S, Mora-Acosta M, Pontigo-Loyola AP, Márquez-Corona ML, Medina-Solís CE, Maupomé G. Experience and prevalence of dental caries in 6 to 12-year-old school children in an agricultural community: a cross-sectional study. Children. 2021;8(2): 99.
Traebert J, Suarez CS, Onofri DA, Marcenes W. Prevalência e severidade de cárie dentária e necessidade de tratamento odontológico em pequenos municípios brasileiros [Prevalence and severity of dental caries and treatment needs in small Brazilian counties]. Cad Saude Publica. 2002;18(3): 817-21.
Wen PYF, Chen MX, Zhong YJ, Dong QQ, Wong HM. Global burden and inequality of dental caries, 1990 to 2019. J Dent Res. 2022;101(4): 392-399.
Srisilapanan P, Nirunsittirat A, Roseman J. Trends over time in dental caries status in urban and rural Thai children. J Clin Exp Dent. 2017;9(10): e1201-e1206.
Petersen PE, Hoerup N, Poomviset N, Prommajan J, Watanapa A. Oral health status and oral health behaviour of urban and rural schoolchildren in Southern Thailand. Int Dent J. 2001;51(2): 95-102.
Sitthisettapong T, Tasanarong P, Phantumvanit P. Strategic management of early childhood caries in Thailand: a critical overview. Front Public Health. 2021;9: 664541.
Gage R, Girling-Butcher M, Joe E, Smith M, Ni Mhurchu C, McKerchar C, Puloka V, McLean R, Signal L. The frequency and context of snacking among children: an objective analysis using wearable cameras. Nutrients. 2020;13(1): 103.
Tripicchio GL, Croce CM, Coffman DL, Pettinato C, Fisher JO. Age-related differences in eating location, food source location, and timing of snack intake among U.S. children 1-19 years. Int J Behav Nutr Phys Act. 2023;20(1): 90.
Skafida V, Chambers S. Positive association between sugar consumption and dental decay prevalence independent of oral hygiene in pre-school children: a longitudinal prospective study. J Public Health. 2018;40(3): e275-e283.
Moreira ARO, Batista RFL, Ladeira LLC, Thomaz EBAF, Alves CMC, Saraiva MC, Silva AAM, Brondani MA, Ribeiro CCC. Higher sugar intake is associated with periodontal disease in adolescents. Clin Oral Investig. 2021;25(3): 983-991.
Sheiham A, James WP. A new understanding of the relationship between sugars, dental caries and fluoride use: implications for limits on sugars consumption. Public Health Nutr. 2014;17(10): 2176-84.
Walsh T, Worthington HV, Glenny AM, Marinho VC, Jeroncic A. Fluoride toothpastes of different concentrations for preventing dental caries. Cochrane Database Syst Rev. 2019;3(3): CD007868.
Aleksejuniene J, Brondani MA, Pattanaporn K, Brukiene V. Best practices for dental sealants in community service-learning. J Dent Educ. 2010;74(9): 951-60.
Li B, Adab P, Cheng KK. The role of grandparents in childhood obesity in China - evidence from a mixed methods study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015;12: 91.
Eli K, Howell K, Fisher PA, Nowicka P. A question of balance: Explaining differences between parental and grandparental perspectives on preschoolers’ feeding and physical activity. Soc Sci Med. 2016;154: 28–35.
Morita A, Matsuyama Y, Isumi A, Doi S, Ochi M, Fujiwara T. Association between grandparent co-residence, socioeconomic status and dental caries among early school-aged children in Japan: A population-based prospective study. Sci Rep. 2019;9(1): 11345.
Boonyawong M, Auychai P, Duangthip D. Risk factors of dental caries in preschool children in Thailand: a cross-sectional study. Healthcare (Basel). 2022 25;10(5): 794.
Sutthavong S, Taebanpakul S, Kuruchitkosol C, Ayudhya TI, Chantveerawong T, Fuangroong S, Cae-Ngow S, Rangsin R. Oral health status, dental caries risk factors of the children of public kindergarten and schools in Phranakornsriayudhya, Thailand. J Med Assoc Thai. 2010;93 Suppl 6: S71-8.
Brondani MA. Teaching social responsibility through community service-learning in predoctoral dental education. J Dent Educ. 2012;76(5): 609-19.
Brondani MA. Students’ reflective learning within a community service-learning dental module. J Dent Educ. 2010;74: 628-636.
National Health Security Office. Thailand's policy on Universal Health Coverage 2002. Available online at: http://ebook.dreamnolimit.com/nhso/003/ (accessed January 12, 2024).
Riley AW. Evidence that school-age children can self-report on their health. Ambul Pediatr. 2004;4(4 Suppl): 371-6.
Oláh B, Fekete Z, Kuritárné Szabó I, Kovács-Tóth B. Validity and reliability of the 10-Item Adverse Childhood Experiences Questionnaire (ACE-10) among adolescents in the child welfare system. Front Public Health. 2023;11: 1258798.
Pattanaporn K, Kawong W, Wongwanichwattana W, Chomphrom K, Chakkathamanukul N, Kamsiriphiman N, Prasomphon P, Saksurasap P, Nilniyom P, Brondani M. School children’s oral health status, behaviours, and dental care utilization: the case of a northern Thailand elementary school. medRxiv 2024.02.25.24303350; doi: https://doi.org/10.1101/2024.02.25.24303350
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพิ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลชลบุรี