This is an outdated version published on 2025-08-31. Read the most recent version.

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดการคลอดก่อนกำหนดที่โรงพยาบาลชลบุรี

ผู้แต่ง

ณัฐนันท์ วิไลเรืองชูวงษ์ โรงพยาบาลชลบุรี

บทคัดย่อ

ความสำคัญ: การคลอดก่อนกำหนดเป็นปัญหาสำคัญของสูตินรีแพทย์และกุมารแพทย์ทั่วโลก มีสาเหตุมาจากทั้งปัจจัยภายในและภายนอก การมีประวัติคลอดก่อนกำหนด ความยาวปากมดลูกสั้น วิถีการดำเนินชีวิตและปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวเนื่องกับพฤติกรรม เช่น ดัชนีมวลกาย การสูบบุหรี่ เป็นต้น โรงพยาบาลชลบุรีเป็นโรงพยาบาลตติยภูมิที่รับการส่งต่อผู้ป่วยมีอุบัติการณ์การคลอดก่อนกำหนดเฉลี่ยร้อยละ 15-17 ตั้งแต่ปี พ.ศ.2560 เริ่มมีการวัดความยาวปากมดลูกในไตรมาสสองแบบกิจวัตรตลอดจนการให้ยาป้องกันเพื่อป้องกันการคลอดก่อนกำหนดในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด แต่ยังไม่สามารถลดอัตราการคลอดก่อนกำหนดลงได้

วัตถุประสงค์: หาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดการคลอดก่อนกำหนดที่โรงพยาบาลชลบุรี

รูปแบบการศึกษา สถานที่ และผู้ป่วย: เป็นการศึกษาเชิงสมุฏฐาน (Etiognostic research) รูปแบบเหตุไปหาผลแบบย้อนหลัง (Retrospective cohort design) ที่โรงพยาบาลชลบุรี เก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐานในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยว อายุ จำนวนครั้งการตั้งครรภ์ น้ำหนัก ส่วนสูง ประวัติการสูบบุหรี่ ประวัติการคลอดก่อนกำหนด ความเข้มข้นโลหิต ผลเลือดซิฟิลิส ผลเลือดตับอักเสบบี ผลเลือดเอชไอวี ผลการตรวจน้ำตาลขณะตั้งครรภ์ ผลตรวจมะเร็งปากมดลูก ผลการวัดความยาวปากมดลูกทางช่องคลอดที่อายุครรภ์ 16-24 สัปดาห์ ตลอดจนอายุครรภ์เมื่อคลอดที่กลุ่มงานสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลชลบุรี

การวัดผลและวิธีการ: ข้อมูลพื้นฐานเป็นค่าเฉลี่ย และค่ามัธยฐาน วิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงด้วย Multivariable Logistic Regression รายงานเป็นค่า Odds ratio และช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95

ผลการศึกษา: สตรีตั้งครรภ์ทั้งหมด 1010 ราย คลอดก่อนกำหนด 132 ราย คลอดครบกำหนด 878 ราย ข้อมูลพื้นฐานอายุเฉลี่ย ดัชนีมวลกาย ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ จากศึกษานี้ความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดเพิ่มขึ้น 12.1 เท่าในสตรีที่มีประวัติการคลอดก่อนกำหนด 3.1 เท่าในการติดเชื้อซิฟิลิส และ 2.4 เท่าในสตรีที่มีความดันโลหิตสูง ขณะตั้งครรภ์อย่างมีนัยสำคัญ ในขณะที่ความยาวปากมดลูกสั้นและภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์มีแนวโน้มที่จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด แต่ไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อย่างไรก็ตามพบความยาวปากมดลูกสั้นเพิ่มโอกาสการคลอดก่อนกำหนดในกลุ่มเสี่ยงสูงอย่างมีนัยสำคัญ

สรุป: สตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีประวัติคลอดก่อนกำหนด การติดเชื้อซิฟิลิส และความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ มีความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดอย่างมีนัยสำคัญ

ประวัติผู้แต่ง

ณัฐนันท์ วิไลเรืองชูวงษ์, โรงพยาบาลชลบุรี

กลุ่มงานสูติศาสตร์นรีเวชวิทยา

เอกสารอ้างอิง

Beck S, Wojdyla D, Say L, Betran AP, Merialdi M, Requejo JH, et al. The worldwide incidence of preterm birth: a systematic review of maternal mortality and morbidity. Bulletin of the World Health Organization. 2010;88:31-8.

Liu L, Oza S, Hogan D, Chu Y, Perin J, Zhu J, et al. Global, regional, and national causes of under-5 mortality in 2000–15: an updated systematic analysis with implications for the Sustainable Development Goals. The Lancet. 2016;388(10063):3027-35.

Waitzman NJ, Jalali A, Grosse SD, editors. Preterm birth lifetime costs in the United States in 2016: an update. Elsevier: Seminars in Perinatology; 2021.

Vogel JP, Oladapo OT, Manu A, Gülmezoglu AM, Bahl R. New WHO recommendations to improve the outcomes of preterm birth. The Lancet Global Health. 2015;3(10):589-90.

Iams JD, Paraskos J, Landon MB, Teteris JN, Johnson FF. Cervical sonography in preterm labor. Obstetrics and gynecology. 1994;84(1):40-6.

Esplin MS, Elovitz MA, Iams JD, Parker CB, Wapner RJ, Grobman WA, et al. Predictive accuracy of serial transvaginal cervical lengths and quantitative vaginal fetal fibronectin levels for spontaneous preterm birth among nulliparous women. Jama. 2017;317(10):1047-56.

da Fonseca EB, Damião R, Moreira DA. Preterm birth prevention. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology. 2020;69:40-9.

Obstetricians ACo, Gynecologists. Prediction and prevention of spontaneous preterm birth: ACOG Practice Bulletin, Number 234. Obstetrics and gynecology. 2021;138(2):65-90.

McIntosh J, Feltovich H, Berghella V, Manuck T, Medicine SfM-F. The role of routine cervical length screening in selected high-and low-risk women for preterm birth prevention. American journal of obstetrics and gynecology. 2016;215(3):B2-7.

Crane J, Hutchens D. Transvaginal sonographic measurement of cervical length to predict preterm birth in asymptomatic women at increased risk: a systematic review. Ultrasound in Obstetrics and Gynecology: The Official Journal of the International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2008;31(5):579-87.

Flood K, Malone FD, editors. Prevention of preterm birth. Seminars in Fetal and Neonatal Medicine. Elsevier; 2012.

Gulersen M, Bornstein E, Domney A, Blitz MJ, Rafael TJ, Li X, et al. Cerclage in singleton gestations with an extremely short cervix (≤ 10 mm) and no history of spontaneous preterm birth. American Journal of Obstetrics & Gynecology MFM. 2021;3(5):100430.

To M, Skentou C, Chan C, Zagaliki A, Nicolaides K. Cervical assessment at the routine 23‐week scan: standardizing techniques. Ultrasound in Obstetrics and Gynecology: The Official Journal of the International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2001;17(3):217-9.

Ahumada-Barrios ME, Alvarado GF. Risk Factors for premature birth in a hospital. Revista latino-americana de enfermagem. 2016;24.

Kinpoon K, Chaiyarach S. The incidence and risk factors for preterm delivery in northeast Thailand. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2021:100-11.

Grimes-Dennis J, Berghella V. Cervical length and prediction of preterm delivery. Current Opinion in obstetrics and gynecology. 2007;19(2):191-5.

Dekker GA, Lee SY, North RA, McCowan LM, Simpson NA, Roberts CT. Risk factors for preterm birth in an international prospective cohort of nulliparous women. PloS one. 2012;7(7):39154.

Nalini IA, Nikunj KM, Hariom MS. Evaluation of risk factors for preterm delivery and creasy's risk scoring. International Journal of Medical Research & Health Sciences. 2015;4(2):269-73.

Saluckpetch S, Puntachai P. Association between Anemia in Pregnancy and Preterm Birth at Sunpasitthiprasong Hospital. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2020:142-51.

Buathum N, Punpuckdeekoon P, Imsom-somboon N. The Reliability of Transabdominal Cervical Length Measurement Compared with Transvaginal Measurement at 16-24 Weeks of Gestation. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2019:165-73.

Stein W, Hellmeyer L, Schmidt S, Tekesin I. Intraobserver and interobserver reliability of transvaginal cervical length measurements and quantitative ultrasound tissue characterization of the cervix in the second and third trimester of pregnancy. Ultraschall in der Medizin-European Journal of Ultrasound. 2011;32 Suppl 2:E169-74.