การระบาดของโรคอาหารเป็นพิษโบทูลิซึมจากการกินเนื้อเก้ง กิ่งอำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา พ.ศ. 2549

บทคัดย่อ

วันที่ 30 มิถุนายน 2549 จังหวัดพะเยา พบผู้ป่วยจำนวน 5 ราย มีอาการทางระบบประสาท แขนขาอ่อนแรงหายใจลำบาก เข้ารับการรักษา จึงได้สอบสวนโรค เพื่อยืนยันการวินิจฉัย การระบาดของโรค หาขนาดของ ปัญหา สาเหตุ แหล่งโรค ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค และแนวทางการควบคุมป้องกันโรค โดยศึกษาระบาด วิทยาเชิงพรรณนา กำหนดนิยามผู้ป่วย หมายถึง ผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่กิ่งอำเภอภูซาง ตั้งแต่วันที่ 26 มิถุนายน 2549 จนถึงวันที่ 14 กรกฎาคม 2549 ที่มีอาการอย่างน้อย 2 อาการหรืออาการแสดง ดังต่อไปนี้ ได้แก่ แขนขาอ่อนแรง หายใจลำบาก ตามัวหรือเห็นภาพซ้อน หนังตาตก พูดไม่ชัด ปากแห้ง และกลื่นลำบาก การ ศึกษาระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์ ส่งตัวอย่างอาหารที่เหลือ เลือดและอุจจาระของผู้ป่วยเพื่อตรวจยืนยันทางห้องปฏิบัติการ และการสำรวจสภาพแวดล้อมในชุมชน พบผู้ป่วยจำนวน 27 ราย ไม่พบผู้ป่วยเสียชีวิต สัดส่วนเพศชายต่อหญิงเป็นสองต่อหนึ่ง ค่ามัธยฐานอายุเท่ากับ 46 ปี (ช่วงอายุระหว่าง 13-79 ปี) อาการและอาการแสดงที่พบมากที่สุด คือ หายใจลำบาก ร้อยละ 78 ผู้ป่วยทุกรายให้ประวัติกินเนื้อเก้งตัวเดียวกันซึ่งเสียชีวิตมาแล้ว 23 ชั่วโมง ประมาณระยะเวลาที่กินจนกระทั่งเริ่มีอาการป่วยเฉลี่ย 36 ชั่วโมง (ช่วงเวลาตั้งแต่ 2 ชั่วโมงจนถึง 6 วัน) พบว่าการกินลาบเนื้อเก้งดิบ เป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีนัยสำคัญทางสถิติ (RR 4.24; 95%CI 1.65-10.84)ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการยืนยันผลเป็นบวกในผู้ป่วย 3 รายและ พบเชื้อ Clostridium botulinum จาก ตัวอย่างเนื้อเก้งที่เหลือจากการบริโภค หลังจากได้ดำเนินการจัดเก็บเนื้อเก้งที่เหลือ ให้สุขศึกษาประชาสัมพันธ์การสุขาภิบาลอาหาร และเฝ้าระวังในพื้นที่ ไม่พบผู้ป่วยรายงานเพิ่มเติม