ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการช่วยเหลือเบื้องต้น กรณีผู้รับบริการได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาล

บทคัดย่อ

บทความนี้ ผู้ศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนแนวทางเกี่ยวกับ “เงินช่วยเหลือเบื้องต้น” กรณีผู้รับบริการได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาลตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 มาตรา 41 ที่มุ่งชดเชยความเสียหายโดยไม่ต้องรอการพิสูจน์ถูกผิด เพื่อเป็นการช่วยเหลือเบื้องต้นและบรรเทาความเดือดร้อนด้วยความรวดเร็วเป็นธรรมรักษาไว้ซึ่งความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้ให้บริการและผู้รับบริการที่มีโอกาสลดจำนวนการฟ้องคดีแพทย์ได้ จากการศึกษาพบว่า

1. ปัญหาการคุ้มครองสิทธิกรณีทารกเสียชีวิตในครรภ์มารดาโดยมารดายังมีชีวิตอยู่ และกรณีที่มารดาเสียชีวิตด้วยอันเนื่องมาจากการคลอดบุตรในหน่วยบริการ โดยปัจจุบันสำนักงานได้กำหนดเงื่อนไขว่าทารกที่เสียชีวิตขณะอยู่ในครรภ์ดังกล่าวจะมีสิทธิได้รับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นต่อเมื่อมารดาต้องมีอายุครรภ์ตั้งแต่ 37 สัปดาห์ขึ้นไป ซึ่งไม่สอดคล้องกับหลักวิชาการแพทย์เกี่ยวกับ Threshold of Viability ของทารกแต่ละสถาบันทั้งในและต่างประเทศ เช่น องค์การอนามัยโลก อังกฤษ สหรัฐอเมริกา และราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย กำหนดอายุครรภ์ไว้ที่ 24 สัปดาห์เท่านั้น กฎหมายจึงควรมีการแก้ไขโดยกำหนดอายุครรภ์ไว้ที่ 24 สัปดาห์ เพื่อให้การคุ้มครองสิทธิทารกที่เสียชีวิตขณะอยู่ในครรภ์มารดาที่อายุครรภ์ยังไม่ถึง 37 สัปดาห์ แม้จะไม่มีสภาพบุคคลตามกฎหมายก็ตาม แต่ทารกดังกล่าวก็ถือเสมือนเป็นหนึ่งชีวิตเช่นกัน
2. ปัญหาเกี่ยวกับการใช้สิทธิไล่เบี้ยผู้กระทำผิดของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ที่กำหนดไว้ยังไม่ชัดเจนว่าจะใช้หลักเกณฑ์ใดเพื่อดำเนินการไล่เบี้ยตามกฎหมาย กฎหมายจึงควรมีการแก้ไขโดยเพิ่มวรรคสองของมาตรา 42 กำหนดให้สำนักงานมีสิทธิไล่เบี้ยได้เฉพาะกรณีผู้กระทำผิดจงใจ หรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงตามความเห็นของคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิดตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 เท่านั้น เพื่อความเป็นธรรมแก่เจ้าหน้าที่รัฐและเพื่อให้สถานะทางการคลังของรัฐมีความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน ต่อไป