อัตราอุบัติการณ์และการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน

Abstract

Incidence and Mortality Rates of Cancer in  Mae Hong Son Province

Thossaphol Ditsiri^1*, Patumrat Sripan², Sombat Dulyarat¹, Karnchana Daoprasert³, Donsuk Pongnikorn⁴

¹ Mae Hong Son Provincial Public Health Office

² Research Institute for Health Sciences, Chiang Mai University

³ Cancer Registry Unit, Lampang Cancer Hospital

⁴ Vejjarak Lampang Hospital

หลักการและวัตถุประสงค์: การจัดทำทะเบียนมะเร็งระดับประชากร มีประโยชน์ในการเฝ้าระวังสถานการณ์โรคมะเร็ง การศึกษารูปแบบอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตโรคมะเร็งโดยใช้ข้อมูลทะเบียนมะเร็งระดับประชากร จะช่วยให้เข้าใจสถานการณ์และความรุนแรงของโรคมะเร็งในพื้นที่ได้ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบของอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา แบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง โดยใช้ข้อมูลจากทะเบียนมะเร็งระดับประชากรจังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี พ.ศ. 2561-2563 วิเคราะห์อัตราอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตโดยปรับตามมาตรฐานของประชากรโลก 

ผลการศึกษา: อุบัติการณ์โรคมะเร็ง ในเพศชายและหญิงต่อแสนประชากร คิดเป็น  214.8 และ 211.1 ตามลำดับ และอัตราการเสียชีวิต  คิดเป็น 108.5 และ 72.2 ตามลำดับ อัตราอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้นโรคมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับแรก ในเพศชาย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี ในเพศหญิง ได้แก่ มะเร็งเต้านม โรคมะเร็งที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตมากเป็นอันดับแรก ในเพศชาย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี ในเพศหญิง ได้แก่ มะเร็งปอด

สรุป: มะเร็งตับและท่อน้ำดี และมะเร็งปอด มีอัตราอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆ และมีมะเร็งบางชนิดได้แก่ มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งในช่องปาก เป็นมะเร็งที่พบบ่อยในประชากรจังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งแตกต่างจากพื้นที่อื่นๆ ในภาคเหนือ

Background and objective: The population-based cancer registries (PBCR) are useful for cancer monitoring and surveillance. The study on incidence patterns from the latest period 2018-2020 could help to understand the current situation and burden of cancer in the study area. This study aimed to describe the patterns of cancer incidence and mortality in Mae Hong Son Province.

Materials and Methods: This was a retrospective decriptive study. We analyzed the incidence and mortality rates of cancer using data from the Mae Hong Son cancer registry in the period of 2018-2020. The age-standardized rates of incidence (ASIR)  and mortality (ASMR) with a unit per 100,000 population were calculated.

Results: The incidence rates were 214.8 and 211.1 per 100,000 person-years and the mortality rates were 108.5 and 72.2 per 100,000 person-years in males and females, respectively. The most common cancers were liver and bile duct cancer in males, and breast cancer in females. The most leading cancer causes of death were liver and bile duct cancer in males and trachea, bronchus and lung cancer in females.

Conclusion: The incidence and mortality rates of lung cancer and liver and bile duct cancers were high in Mae Hong Son province.  Morever, the incidence and mortality rates of some specific types of cancer such as stomach cancer and oral cancer were found higher than in the other provinces in upper North Thailand.