การพัฒนาสูตรมาตรฐานอาหารเสริมทางปาก (Oral Nutrition Supplement) สำหรับผู้ป่วยในของโรงพยาบาลศรีนครินทร์

Abstract

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: จากการติดตามโภชนบำบัดผู้ป่วยในระหว่างเดือนพฤษภาคม–กันยายน 2567 พบว่าผู้ป่วยร้อยละ 25 รับประทานอาหารได้น้อยกว่าร้อยละ 60 ของความต้องการ และมีไข่แดงต้มเหลือใช้วันละ 2–3 กิโลกรัม ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุที่มีคุณค่า การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาสูตรอาหารเสริมทางปาก (Oral Nutrition Supplement; ONS) สำหรับผู้ป่วยในโรงพยาบาลศรีนครินทร์

วิธีการศึกษา: ศึกษาความเห็นของเจ้าหน้าที่โภชนาการ 6 ราย เกี่ยวกับกระบวนการผลิตและความพึงพอใจสูตรอาหาร วิเคราะห์พลังงานและสารอาหารด้วยโปรแกรม Inmucal v.4.0 และประเมินความพึงพอใจจากบุคลากรทางการแพทย์ 30 ราย และผู้ป่วยใน 32 ราย โดยใช้แบบสอบถามและวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา

ผลการศึกษา: พบว่าการพัฒนาสูตร ONS ได้ 3 สูตร คือ 1) ผลไม้–ไข่แดง พลังงาน 234.1 kcal โปรตีน 14.47 กรัม 2) นมข้าวโพด–กระเจี๊ยบเขียว พลังงาน 211.47 kcal โปรตีน 14.12 กรัม และ 3) สูตรจากพืช (Plant based) พลังงาน 229.81 kcal โปรตีน 14.65 กรัม เจ้าหน้าที่โภชนาการสามารถผลิตได้ 100% บุคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วยส่วนใหญ่พึงพอใจสูตรที่ 2 มากที่สุด (ร้อยละ 93.33 และ 87.50) เพราะรสชาติดี ดื่มง่าย และกลิ่นหอม โดยแนะนำให้เสริมวันละ 1–2 แก้ว เพื่อให้ได้พลังงาน 400 kcal และโปรตีน 30 กรัม/วัน

สรุป: การให้โภชนบำบัดที่เหมาะสมช่วยฟื้นตัวเร็ว ลดระยะเวลานอนโรงพยาบาลและความเสี่ยงติดเชื้อ อีกทั้งยังสามารถนำไข่แดงที่เหลือใช้มาเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการแก่ผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คำสำคัญ: โภชนบำบัด, อาหารเสริมทางปาก, ไข่แดง, ขยะอาหาร, ผู้ป่วยใน, โรงพยาบาลศรีนครินทร์