Symptom Clusters and Effects of Progressive Muscle Relaxation in Thai Patients with Hepatocellular Carcinoma Undergoing Transarterial Chemoembolization

Abstract

กลุ่มอาการและผลของการผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบก้าวหน้าในผู้ป่วยมะเร็งตับชาวไทยที่ได้รับยาเคมีบำบัดผ่านทางหลอดเลือดแดง

นัทธมน วุทธานนท์¹*, ลอนา ฟินนีแกน², บรรณกิจโลจนาภิวัฒน์³, สุดารัตน์ สิทธิสมบัติ⁴, ชุติมา มีชำนาญ¹, จักรภพ ธาตุสุวรรณ¹

¹คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ประเทศไทย

²คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ที่ชิคาโก สหรัฐอเมริกา

³คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ประเทศไทย

⁴คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเนชั่น ประเทศไทย

หลักการและวัตถุประสงค์: กลุ่มอาการที่เกิดขึ้นในผู้ป่วยมะเร็งทำให้เกิดความทุกข์ทรมาน การศึกษากลุ่มอาการและจัดการกลุ่มอาการจึงมีความสำคัญ การผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบก้าวหน้าถูกนำมาใช้เพื่อบรรเทาอาการในผู้ป่วยมะเร็งมากขึ้นเนื่องจากสามารถปฏิบัติได้ง่าย สะดวก การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลุ่มอาการในผู้ป่วยมะเร็งตับชาวไทยที่ได้รับยาเคมีบำบัดผ่านทางหลอดเลือดแดง และประเมินผลเบื้องต้นของการผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบก้าวหน้าต่อกลุ่มอาการที่เกิดขึ้น

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบกลุ่มเดียววัดก่อนหลังการทดลอง ในผู้ป่วยมะเร็งตับที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในเขตภาคเหนือของประเทศไทย จำนวน 30 ราย

ผลการศึกษา: จากการวิเคราะห์ปัจจัยพบกลุ่มอาการในผู้ป่วยมะเร็งตับ 2 กลุ่มอาการ กลุ่มอาการที่หนึ่ง ประกอบด้วย แน่นท้อง ปวดหลัง และปวดไหล่ และกลุ่มอาการที่สอง ประกอบด้วย  ปวดเอว และ ปวดท้อง คะแนนเฉลี่ยของกลุ่มอาการที่หนึ่งและกลุ่มอาการที่สองลดลงหลังการผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบก้าวหน้าอย่างมีนัยสำคัญตามลำดับ (Z=-6.84, p<0.001; Z=-5.35, p<0.001).

สรุป: ผลการวิจัยนี้สนับสนุนบุคลากรผู้ให้การดูแลด้านสุขภาพใช้การผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบก้าวหน้าเพื่อลดกลุ่มอาการจากการได้รับยาเคมีบำบัดผ่านทางหลอดเลือดแดงในผู้ป่วยมะเร็งตับ

Background and objectives:  Symptom clusters cause suffering in cancer patients. The study of symptom clusters as well as symptom clusters management is important. Progressive muscle relaxation (PMR) is used to alleviate symptoms in cancers due to it can be performed simply and convenient. This research aimed to investigate the symptom clusters in Thai patients with hepatocellular carcinoma (HCC) undergoing transarterial chemoembolization (TACE) and to preliminarily evaluate the effects of progressive muscle relaxation (PMR) on those symptom clusters.

Methods:  The study used a one-group, pre- and post-test design. Thirty participants were recruited from a university hospital in northern Thailand

Results:  Two symptom clusters emerged from factor analysis. The first symptom cluster consisted of abdominal distension, upper back pain, and shoulder pain. The second symptom cluster was lower back and abdominal pain. The mean score of symptom cluster 1 and 2 from pre- to post-PMR significantly decreased (Z=-6.84, p<0.001; Z=-5.35, p<0.001, respectively).

Conclusions:  It is recommended that health care providers should encourage the use of PMR in HCC patients undergoing TACE to minimize their symptom clusters.