The Empowerment of Pregnant Women to Prevent the Risk of Preterm Labor: Nurse’s Roles
Keywords:
Preterm labor, Preterm birth, Risk of preterm labor, Empowerment, การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด, การคลอดก่อนกำหนด, ความเสี่ยงของเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด, การส่งเสริมศักยภาพAbstract
การส่งเสริมศักยภาพแก่สตรีตั้งครรภ์เพื่อป้องกันภาวะเสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด: บทบาทพยาบาล
ประไพรัตน์ แก้วศิริ*, ศิริภรณ์ เหมะธุลิน, พิมลพรรณ อันสุข , พรรณยุพา เนาว์ศรีสอน
กลุ่มวิชาการพยาบาลมารดาทารกและการผดุงครรภ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีนครพนม มหาวิทยาลัยนครพนม 48000
การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ทารกคลอดก่อนกำหนด ซึ่งส่งผลกระทบให้เกิดการตายปริกำเนิด ทุพพลภาพ และสัมพันธภาพระหว่างบิดามารดาและทารกแรกเกิด เพราะทารกคลอดก่อนกำหนดเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนทั้งด้านร่างกายและสติปัญญา และยังส่งผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์ทั้งด้านร่างกายและจิตใจ รวมถึงผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจของครอบครัว และระบบสาธารณสุขของประเทศ เนื่องจากต้องใช้ระยะเวลาในการดูแลรักษายาวนานและค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาค่อนข้างสูง บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอปัญหา ผลกระทบ และปัจจัยเสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด แนวคิดเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ รวมถึงบทบาทพยาบาลในการส่งเสริมศักยภาพแก่สตรีตั้งครรภ์เพื่อป้องกันภาวะเสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด ผลการศึกษาที่ได้สามารถนำไปพัฒนาเพื่อใช้เป็นแนวทางในการดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
Preterm labor is a major cause of birth of preterm infants which results in perinatal mortality, disabilities and the relationship between parents and newborns because preterm infants are at risk of both physical and intellectual complications. It also physically and mentally affects pregnant women. It also has an impact on family economy and the health care system as it requires long-term care and high cost. This article aims to present magnifude of problems, impact and risk factors of preterm labor, concepts of health promotion and nurse’s roles in empowering pregnant women to prevent preterm labor. The results of the study could be developed as the guidelines for the care of pregnant women who are at risk of preterm labor.
References
แผนพัฒนาการสาธารณสุข ตามแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535 - 2539), ส่วนที่ 4 แผนงาน/โครงการจำแนกตามสาขา: ส่งเสริมสุขภาพควบคุมและป้องกันโรค: คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 7 ด้านสาธารณสุข. (อินเตอร์เน็ต). [เข้าถึงเมื่อ 18 กันยายน 2562]. เข้าถึงได้จาก: https://www. Nesdb.go.th>ewt_dl_ link.pdf.
คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12. แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564). กรุงเทพมหานคร: สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2559.
กระทรวงสาธารณสุข. สถิติกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร: สำนักนโยบายและแผนสาธารณสุข, 2560.
วรพงศ์ ภู่พงศ์. การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด. ใน: วรพงศ์ ภู่พงศ์, บรรณาธิการ. การดูแลปัญหาที่พบบ่อยทางสูติศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดี จำกัด, 2555: 101–17.
Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC, Rouse D J, Spong CY. William obstetrics. 23nded. New York: Mc GRAW- Hill, 2010.
สายฝน ชวาลไพบูลย์. การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด สาเหตุและการป้องกันในโรงพยาบาลระดับติยภูมิ (อินเตอร์เน็ต). เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด; 2559. [เข้าถึงเมื่อ 5 มีนาคม 2562]. 2559: เข้าถึงได้จาก: http://www.tmchnetwork.com/node 2559.
ชเนนทร์ วนาภิรักษ์, ธีระ ทองสง. การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์. ฉบับเรียบเรียงครั้งที่ 5. เชียงใหม่: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2555: 221-28.
World Health Organization [Internet]. World Prematurity Day 2012 (Publication No. 20121117); 2012. [Cited September 18, 2019]. Available from: http://www.who.int/pmnch/media/news/2012/20121117_world_prematurity _day/en/index1.html.
จรินทร์ทิพย์ สมประสิทธิ์. การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด. ใน: คมสันต์ สุวรรณฤกษ์ และเด่นศักดิ์ พงศ์โรจน์เผ่า, บรรณาธิการ. ภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดีสมุทรสาคร, 2554: 218-31.
ธราธิป โคละทัต. ทารกเกิดก่อนกำหนด: สถานการณ์ปัจจุบันและผลกระทบ. ใน: ธราธิป โคละทัต, บรรณาธิการ. การบูรณาการระบบดูแลสุขภาพมารดาและทารก. กรุงเทพมหานคร: อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2551: 39-46.
Weiss ME, Saks NP, Harris S. Resolving the uncertainty of preterm symptoms: Women’s experiences with the onset of preterm labor. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2002; 31: 66-76.
สายฝน ชวาลไพบูลย์. ตำราคลอดก่อนกำหนด. กรุงเทพมหานคร: พี.เอ.ลิฟวิ่งจำกัด, 2553.
วรพงศ์ ภู่พงศ์. การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด. ใน: เยื้อน ตันนิรันดร, บรรณาธิการ. เวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์. กรุงเทพฯ : ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย, 2551: 42-60.
ประไพรัตน์ แก้วศิริ, ตรีนุช คำทะเนตร, ดารุนนีย์ สวัสดิโชตติ์. รายงานการวิจัยเรื่องปัจจัยทำนายการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์ในจังหวัดนครพนม. นครพนม: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีนครพนม, 2560.
Soundarajan P, Muthuramu P, Veerapandi, Mariappan R. Retrospective study factors related to preterm birth in Government Raja Mirasudar hospital and obstetric and perinatal outcome. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol 2016; 5: 3006-10.
Roozbeh N, Moradi S, Soltani S, Zolfizadeh F, Hasani MT, Yabandeh AP. Factors associated with preterm labor in Hormozgan province in 2013. Electron Physician 2016; 8: 2918-23.
Warura P, Wasunna A, Wamalwa D, Nganga P. Prevalence and factors associated with preterm birth at Kenyatta national hospital. BMC Pregnancy Childbirth 2018; 18: 107.
Vahanian SA, Lavery JA, Ananth CV, Vintzileos A. Placental implantation abnormalities and risk of preterm delivery: a systematic review and metaanalysis. Am J Obstet Gynecol 2015; 213 (4 suppl): S78-90.
Derakhshi B, Esmailnasab N, Ghaderi E, Hemmatpour S. Risk Factor of Preterm Labor in the West of Iran: A Case-Control Study. Iran J Public Health 2014; 43: 499-506.
Dahlin S, Gunnerbech A, Wikstrom AK, Cnattingius S, Edstedt Bonamy AK. Maternal tobacco use and extremely premature birth – a population-based cohort study. BJOG 2016; 123: 1938-46.
Jam H, Matin S, Saremi A, Pooladi A. Maternal Factors of Preterm Labor. Sarem Journal of Reproductive Medicine 2019; 3: 19-23.
Shapiro GD, Fraser WD, Frasch MG, Seguin JR. Psychosocial stress in pregnancy and preterm birth: associations and mechanisms. Journal of Perinatal Medicine 2013; 41: 631–45.
Halimi Asl AA, Safari S, Parvareshi Hamrah M. Epidemiology and Related Risk Factors of Preterm Labor as an obstetrics emergency. Emerg(Tehran) 2017; 5: e3.
Rahmati S, Azami M, Badfar G, Parizad N, Sayehmiri K. The relationship between maternal anemia during pregnancy with preterm birth: a systematic review and meta-analysis. J Matern Fetal Neonatal Med 2019. [Cited September 18, 2019]. Available from: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14767058.2018.1555811?scroll=top&needAccess=true
วิทมา ธรรมเจริญ, นิทัศนีย์ เจริญงาม, ญาดาภา โชติดิลก. ปัจจัยทำนายการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นที่โรงพยาบาลพระปกเกล้าจันทบุรี. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) 2561; 10: 188-200.
วิไลรัตน์ วิศวไพศาล, บุญช่วย ศรีธรรมศักดิ์, สาธิษฐ์ นากกระแสร์. ปัจจัยที่มีผลต่อการทำนายการคลอดก่อนกำหนดในหญิงตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลตำรวจ. วารสารพยาบาลตำรวจ 2559; 8:
-90.
Muniyar N, Kamble V, Kumar S. IUGR Pregnancies - Feto-Maternal Outcome. Gynecol Obstet 2017; 7: 1-3.
Gibson CH. A concept analysis of empowerment. J Adv Nurs 1991; 16: 354-61.
กุนนที พุ่มสงวน. การสร้างเสริมพลังอำนาจทางสุขภาพ : บทบาทที่สำคัญของพยาบาล Health Empowerment: Nurses’ Important Role. วารสารพยาบาลทหารบก 2557; 15: 86-90.
Gibson CH. The process of empowerment in mothers of chronically ill children. J Adv Nurs 1995; 21: 1201-10.
พรรณทิพา บัวคล้าย, ประทุมา ฤทธิ์โพธิ์, ทยุตา อินทร์แก้ว. ผลของโปรแกรมเสริมพลังอํานาจต่อความรู้ การรับรู้พลังอำนาจในตนเองและพฤติกรรมสุขภาพขณะตั้งครรภ์และหลังคลอดของผู้ต้องขังหญิงตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอดที่มีเด็กติดผู้ต้องขังในทัณฑสถานหญิง. วารสาร การพยาบาลการสาธารณสุขและการศึกษา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีพะเยา 2562; 20: 28-39.
ปิยะพร กองเงิน, วิไลลักษณ์ วงศ์อาษา, กาญจนา สมบัติศิรินันท์. ผลของโปรแกรมเสริมสร้าง พลังอำนาจแก่สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงในการคลอด ก่อนกำหนดและสามีต่อพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ จำนวนของการคลอดก่อนกำหนด และทารกแรก เกิดน้ำหนักน้อย. วารสารสภา การพยาบาล 2559; 31: 67-82.
รัชนี ปานเพ็ชร, เพ็ญนภา แดงด้อมยุทธ์. การศึกษาการใช้โปรแกรมการเสริมสร้างพลังอำนาจต่อพฤติกรรมการใช้ยาตามเกณฑ์การรักษาของผู้ป่วยจิตเภท สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต 2553; 24: 94-107.
Freda MC. Nursing's contribution to the literature on preterm labor and birth. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2003; 32: 659-67.
สุพัตรา ปิ่นแก้ว, เอมพร รตินธร, เยาวลักษณ์ เสรีเสถียร, วิบูลย์ เรืองชัยนิคม. ผลของโปรแกรมการดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดต่ออัตราการเกิดภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดและอัตราการคลอดก่อนกำหนด. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2557; 22: 58-71.
Moore ML, Meis PJ, Ernest JM, Wells HB, Zaccaro DJ, Terrell T. A Randomized trial of nurse intervention to reduce preterm and low birth weight births. Obstet Gynecol 1998; 91: 656-61.
