Non-AIDS Defining Illness and Mortality in HIV Patients
Keywords:
HIV, antiretroviral therapy, non-AIDs illness cardiovascular disease, metabolic syndrome, เอชไอวี, ยาต้านไวรัส, ความเจ็บป่วยที่ไม่เกี่ยวเนื่องกับเอดส์, โรคหัวใจและหลอดเลือด, ภาวะอ้วนลงพุงAbstract
การเจ็บป่วยและการเสียชีวิตที่ไม่เกี่ยวเนื่องกับเอดส์ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี
ดวงใจ ดวงฤทธิ์1, ธิติวุฒิ พุทธาทวีกุล2, ขันติคุณ พลสระคู2
1หมวดวิชาเภสัชกรรมปฏิบัติทั่วไป วิทยาลัยเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต จังหวัดปทุมธานี
2วิทยาลัยเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต จังหวัดปทุมธานี
เชื้อเอชไอวีเป็นไวรัสที่สามารถทำลายระบบภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลล์เม็ดเลือดขาวซีดีโฟร์ที่ป้องกันร่างกายจากการติดเชื้อต่าง ๆ หากผู้ติดเชื้อเริ่มรับประทานยาต้านไวรัสเร็วและต่อเนื่อง จะทำให้ผู้ติดเชื้อมีสุขภาพแข็งแรง มีคุณภาพชีวิตที่ดี มีชีวิตยืนยาว แนวทางการตรวจรักษาและการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีของประเทศไทยปี พ.ศ. 2560 แนะนำสูตรยาต้านไวรัสสูตรแรกซึ่งประกอบไปด้วยยาในกลุ่ม nucleoside reverse transcriptase inhibitors 2 ตัว และยาในกลุ่ม non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors 1 ตัว ยาต้านไวรัสเอชไอวีสูตรนี้มีประสิทธิภาพสูง ทำให้ผู้ป่วยมีชีวิตที่ยาวนานขึ้น อย่างไรก็ตามยากลุ่มนี้มีผลโดยตรงต่อระดับไขมันในเลือด ภาวะดื้ออินซูลิน และการกระจายตัวของไขมันที่ผิดปกติ ทำให้ผู้ป่วยเหล่านี้ยังคงมีความเสี่ยงต่อความเจ็บป่วยที่ไม่เกี่ยวเนื่องกับเอดส์ (non-AIDs illness) เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด และภาวะอ้วนลงพุง แม้ว่ายาต้านไวรัสจะฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย แต่การฟื้นฟูมิได้เป็นไปอย่างสมบูรณ์ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง ส่งผลให้อัตราการเสียชีวิตจากโรคที่ไม่เกี่ยวเนื่องกับเอดส์นั้นมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ แต่การตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษอื่น ๆ ตามสิทธิประโยชน์การบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ายังไม่ครอบคลุมโรคดังกล่าว ทำให้ไม่สามารถคัดกรองและวินิจฉัยผู้ป่วยได้อย่างทันท่วงที ส่งผลให้การเข้าถึงการป้องกันหรือการรักษาล่าช้าไป การพิจารณาทบทวนสิทธิประโยชน์ดังกล่าวจะทำให้การดูแลผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีอายุยืนยาวขึ้น
HIV is the virus destroying body immune system especially, white blood cell named CD-4 cell. This cell can protect the body from many infectious diseases. Early antiretroviral therapy (ART) and continuing will make people living with HIV (PLWHIV) healthy, improve quality of life and prolonged life. Thailand national guideline on HIV/AIDS treatment and prevention 2017 recommended the first line ART; 2 nucleoside reverse transcriptase inhibitors plus 1 non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors. It was called highly active ART (HAART) leading to a long life. However, antiretroviral drugs (ARV) are associated with lipid profile, insulin resistance and lipodystrophy resulting in high risk of non-AIDs illness such as cardiovascular disease and metabolic syndrome. Although immune response has been improved after ART but the system has not fully recovered. Therefore, the risk of cancer and mortality rate of non-AIDs illness is still increasing. According to privilege for PLWHIV and AIDS by national health security, laboratory and special investigations did not cover all non-AIDs illness. Then, screening and diagnosis could not be performed and accessing to prophylaxis and treatment will be delayed. Reconsideration of their privilege will improve patient care and promote quality of life and prolong their life.
References
กรมควบคุมโรค. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2560. [Internet]. 2017 [cite March 3, 2019]. Available form: http://www.thaiaidssociety.org/images/PDF/hiv_thai_guideline_2560.pdf.
The U.S. Department of Health and Human Services (HHS). What are HIV and AIDS? [Internet]. 2017. [cited 2019 Mar 7]. Available from: https://www.hiv.gov/hiv-basics/overview/about-hiv-and-aids/what-are-hiv-and-aids.
Deeks SG, Lewin SR, Havlir DV. The end of AIDS: HIV infection as a chronic disease. Lancet 2013; 382: 1525–33.
Hart BB, Nordell AD, Okulicz JF, Palfreeman A, Horban A, Kedem E, et al. Inflammation-related morbidity and mortality among HIV-positive adults: how extensive is it? J Acquir Immune Defic Syndr 2018; 77: 1-7.
Duprez DA, Neuhaus J, Kuller LH, Tracy R, Belloso W, De Wit S, et al. Inflammation, coagulation and cardiovascular disease in HIV-infected individuals. PloS one 2012; 7: e44454.
Borges AH, Neuhaus J, Babiker AG, Henry K, Jain MK, Palfreeman A, et al. Immediate antiretroviral therapy reduces risk of infection-related cancer during early HIV infection. Clin Infect Dis 2016; 63: 1668–76.
Helleberg M, Gerstoft J, Afzal S, Kronborg G, Larsen CS, Pedersen C, et al. Risk of cancer among HIV-infected individuals compared to the background population: impact of smoking and HIV. AIDS 2014; 28: 1499-508.
Chen M, Jen I, Chen Y, Lin M, Bhatia K, Sharp GB, et al. Cancer incidence in a nationwide HIV/AIDS patient cohort in Taiwan in 1998–2009. J Acquir Immune Defic Syndr 2014; 65: 463–72.
Kiertiburanakul S, Likhitpongwit S, Ratanasiri S, Sungkanuparph S. Malignancies in HIV-infected Thai patients. HIV Med 2007; 8: 322-3.
Crum-Cianflone N, Tejidor R, Medina S, Barahona I, Ganesan A. Obesity among HIV patients: the latest epidemic. AIDS Patient Care STDS 2008; 22: 925–930.
Rotger M, Glass TR, Junier T, Lundgren J, Neaton JD, Poloni ES, et al. Contribution of genetic background, traditional risk factors, and HIV-related factors to coronary artery disease events in HIV-positive persons. Clin Infect Dis 2013; 57: 112-21.
Armah KA, McGinnis K, Baker J, Gibert C, Butt AA, Bryant KJ, et al. HIV status, burden of comorbid disease, and biomarkers of inflammation, altered coagulation, and monocyte activation. Clin Infect Dis 2012; 55: 126-36.
Bijker R, Choi JY, Ditangco R, Kiertiburanakul S, Lee MP, Siwamogsatham S, et al. Cardiovascular disease and cardiovascular disease risk in HIV-positive populations in the asian region. Open AIDS J 2017; 11: 52–66.
Paula AA, Falcao MC, Pacheoco AG. Metabolic syndrome in HIV-infected individuals. AIDS Res Ther 2013; 10: 32.
Teekawong C, Apidechkul T, Cassely M, Chansareewittaya K. Prevalence and factors associated with metabolic syndrome among HIV/AIDS infected patients who use ARV, Nan province, 2015-2016. Siriraj Med J 2017; 69: 319-29.
Nguyen KA, Peer N, Mills EJ, Kengne AP. A meta-analysis of the metabolic syndrome prevalence in the global HIV-infected population. PLoS One [Internet]. 2016. [cited Jun 29, 2018]. Available form: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4805252/.
เพ็ญประภา พลับบดี. ความชุกของกลุ่มอาการเมแทบอลิกในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพสูงที่มี Non-nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTIs) เป็นหลัก [อินเทอร์เน็ต]. 2010. [เข้าถึงเมื่อ 15 มิ.ย.2561]. เข้าถึงได้จาก: https://gsbooks.gs.kku.ac.th/54/grc12/files/mmp25.pdf.
Giuseppe B. Metabolic and cardiovascular complications of highly active antiretroviral therapy for HIV infection. Curr HIV Res 2006; 4: 79-85.
Chow DC, Shikuma CM, Day LJ. Metabolic complications of HIV therapy [Internet]. 2006 [cited May 16, 2019]. Available from: https://www.thebodypro.com/article/metabolic-complications-hiv-therapy.
Kramer AS, Lazzarotto AR, Sprinz E, Manfroi WC. Metabolic abnormalities, antiretroviral therapy and cardiovascular disease in elderly patients with HIV. Arq Bras Cardiol 2009; 93: 519-26.
UNAIDS. Fact sheet–world AIDs day 2018, global HIV statistics [Internet]. 2017 [cited March 16, 2019]. Available from: https://www.unaids.org/en/resources/fact-sheet.
Zheng H, Wang L, Huang P, Norris J, Wang Q, Guo W, et al. Incidence and risk factors for AIDS-related mortality in HIV patients in China: a cross-sectional study. BMC Public Health 2014; 14: 831.
Antiretroviral Therapy Cohort Collaboration. Causes of death in HIV-1-infected patients treated with antiretroviral therapy, 1996-2006: collaborative analysis of 13 HIV cohort studies. Clin Infect Dis 2010; 50: 1387-96.
Rodger AJ, Lodwick R, Schechter M, Deeks S, Amin J, Gilson R, et al. Mortality in well controlled HIV in the continuous antiretroviral therapy arms of the SMART and ESPRIT trials compared with the general population. AIDS 2013; 27: 973-9.
Croxford S, Kitching A, Desai S, Kall M, Edelstein M, Skingsley A, et al. Mortality and causes of death in people diagnosed with HIV in the era of highly active antiretroviral therapy compared with the general population: an analysis of a national observational cohort. Lancet Public Health 2017; 2: e35-46.
Wu PY, Hung CC, Liu WC, Hsieh CY, Sun HY, Lu CL, et al. Metabolic syndrome among HIV-infected Taiwanese patients in the era of highly active antiretroviral therapy: prevalence and associated factors. J Antimicrob Chemother 2012; 67: 1001–9.
Jung IY, Rupasinghe D, Woolley I, O'Connor CC, Giles M, Azwa RI, et al. Trends in mortality among ART-treated HIV-infected adults in the Asia-Pacific region between 1999 and 2017: results from the TREAT Asia HIV Observational Database (TAHOD) and Australian HIV Observational Database (AHOD) of IeDEA Asia-Pacific. J Int AIDS Soc [Internet]. 2019; 22: e25219.
Mayor AM, Gomez MA, Fernandez DM, Rios-Olivares E, Thomas JC, Hunter RF. Morbidity and mortality profile of human immunodeficiency virus-infected patients with and without hepatitis C co-infection. Am J Trop Med Hyg 2006; 74: 239-45.
Aberg JA, Gallant JE, Ghanem KG, Emmanuel P, Zingman BS, Horberg MA. Primary care guidelines for the management of persons infected with HIV: 2013 update by the HIV medicine association of the Infectious Diseases Society of America. CID [Internet]. 2014; 58: e1-34.
International Association of Providers of AIDs Care, IAPAC protocols for the integrated management of HIV and noncommunicable diseases [Internet]. 2018. [cited 2019 Dec 17]. Available from: https://www.iapac.org/files/2018/07/IAPAC-Protocols-for-the-Integrated-Management-of-HIV-and-Noncommunicable-Diseases_3.pdf.
Dube MP, Stein JH, Aberg JA, Fichtenbaum CJ, Gerber JG, Tashima KT, et al. Guidelines for the evaluation and management of dyslipidemia in Human Immunodeficiency Virus (HIV)–infected adults receiving antiretroviral therapy: recommendations of the HIV Medicine Association of the Infectious Disease Society of America and the Adult AIDS Clinical Trials Group. CID 2003; 37: 613-27.
Maggi1 P, Biagio AD, Rusconi S, Cicalini S, D’Abbraccio M, d’Ettorre G, et al, Cardiovascular risk and dyslipidemia among persons living with HIV: a review, BMC Infectious Diseases 2017; 17: 551.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. คู่มือบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เล่มที่ 2 การบริหารงบบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์และการบริหารงบผู้ป่วยวัณโรค. พิมพ์ครั้งที่ 1.กรุงเทพฯ: แสงจันทร์การพิมพ์; 2560.
