ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปริมาณแบบภาคตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อของมารดาหลังคลอดเกี่ยวกับการบริโภคอาหารเพื่อส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตามภูมิปัญญาท้องถิ่น และเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นดังกล่าว กลุ่มตัวอย่างคือมารดาหลังคลอดจำนวน 185 คน ในจังหวัดนครนายก ประเทศไทย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถาม และทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกแบบทวิภาค ผลการศึกษาพบว่า ร้อยละ 45.4 ของมารดาให้นมลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในช่วง 6 เดือนแรก โดยภาพรวมร้อยละ 74.1 ของมารดามีความเชื่อในระดับสูงเกี่ยวกับการบริโภคอาหารเพื่อส่งเสริมการหลั่งน้ำนมตามภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับการรับประทานอาหารที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำนม ร้อยละ 79.5 และการบำรุงน้ำนมร้อยละ 63.8 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ได้แก่ การเคยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาก่อน (OR = 8.106), การมีระดับการศึกษาตั้งแต่ปริญญาตรีขึ้นไป (OR = 2.944), การประกอบอาชีพรับราชการหรือพนักงาน (OR = 0.400) และการมีความเชื่อในระดับสูงเกี่ยวกับการบริโภคอาหารเพื่อบำรุงน้ำนม (OR = 0.213) (p < .05) ผลการศึกษานี้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ยังคงมีบทบาทในการส่งเสริมสุขภาพของมารดาและทารก และควรนำมาบูรณาการในแนวทางการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น