การเข้าถึงยาฝังคุมกำเนิดในแม่วัยรุ่นหลังคลอด จังหวัดสมุทรปราการ : การศึกษาแบบผสมผสาน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน เพื่อศึกษาสถานการณ์ ปัญหาและปัจจัยความสำเร็จของการเข้าถึงยาฝังคุมกำเนิดในแม่วัยรุ่นหลังคลอด จังหวัดสมุทรปราการ กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณ ได้แก่ แม่วัยรุ่นหลังคลอดที่คลอดและมาตรวจหลังคลอดที่โรงพยาบาลภาครัฐ 6 แห่งจำนวน 181 คน ตั้งแต่ตุลาคม-ธันวาคม 2563 เชิงคุณภาพ เลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักตามบทบาทหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 81 คน ได้แก่ 1) ผู้บริหาร 13 คน 2) หัวหน้ากลุ่มงานที่เกี่ยวข้องในโรงพยาบาล 30 คน 3) เจ้าหน้าที่ฝ่ายสนับสนุนบริการ 30 คน 4) ผู้ให้บริการยาฝังคุมกำเนิด 8 คน ได้แก่ พยาบาลวิชาชีพที่ผ่านการอบรมให้บริการยาฝังคุมกำเนิดและยังคงให้บริการ 7 คน สูติแพทย์1 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติเชิงพรรณนา แจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เชิงคุณภาพวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ระยะเวลาเดือนกรกฎาคม 2563 - เดือนเมษายน 2564 ผลการวิจัยการเข้าถึงยาฝังคุมกำเนิดทั้ง 5 ด้าน พบว่าโรงพยาบาลมีนโยบายและระบบ บริการ ดังนี้ 1) ด้านความสามารถเดินทางมาใช้บริการได้สะดวก ให้บริการแม่วัยรุ่นหลังคลอดทันทีก่อนกลับบ้าน 2) ด้านความเพียงพอของการสนับสนุนเวชภัณฑ์จัดซื้อและสนับสนุนเวชภัณฑ์ด้วยตนเองสามารถสนับสนุนได้ตามความต้องการ 3) ด้านความรู้ความสามารถ ทักษะของผู้ให้บริการ มีพยาบาลวิชาชีพ สูติแพทย์ให้บริการ4) ด้านความสามารถเสียค่าใช้จ่ายสำหรับบริการ ให้บริการฟรีไม่คิดค่าบริการ 5) ด้านการยอมรับคุณภาพบริการ มีการสร้างความรู้ ความเข้าใจ การยอมรับและความเชื่อมั่นคุณภาพบริการให้แก ่แม ่วัยรุ ่นตลอดการตั้งครรภ์จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าโรงพยาบาลควรติดตามประเมินความรู้ความเข้าใจ การยอมรับและความสะดวกในการเข้าถึงยาฝังคุมกำเนิดแต่ละด้านอย่างสม่ำเสมอในช่วงเวลาที่กลุ่มเป้าหมายมารับบริการตั้งแต่ก่อนคลอดเพื่อพัฒนาการดำเนินงานให้สอดคล้องกับนโยบาย เป้าหมายและบริบทของพื้นที่และเพิ่มช่องทางการให้ข้อมูลข่าวสารความรู้เกี่ยวกับการคุมกำเนิดชนิดกึ่งถาวร รวมถึงชุดสิทธิประโยชน์ให้เข้าถึงวัยรุ่น/แม่วัยรุ่นและครอบครัว