ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปากในผู้ต้องขังอายุ 40 ปีขึ้นไปในเรือนจำจังหวัดสระบุรี

บทคัดย่อ

ม มะเร็งช่องปากเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญและมีแนวโน้มการเกิดมากขึ้น จากข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ปี 2561-2563 พบผู้ป่วยมะเร็งช่องปากรายใหม่มากเป็นลำดับที่ 5-6 ในเพศชายและลำดับที่ 7-9 ในเพศหญิงของมะเร็งที่พบในประเทศไทย ผู้ป่วยส่วนมากตรวจพบในระยะลุกลามซึ่งการรักษามีความยุ่งยากและอัตราการรอดชีวิตต่ำ การตรวจคัดกรองจะช่วยเพิ่มการค้นหาผู้ที่มีรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปากและผู้ป่วยมะเร็งช่องปากในระยะเริ่มแรกเพื่อการรักษาอย่างทันท่วงที กลุ่มงานทันตกรรมโรงพยาบาลสระบุรีจัดทำโครงการตรวจคัดกรองมะเร็งช่องปากในผู้ต้องขังเรือนจำจังหวัดสระบุรี ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป ตั้งแต่ 1 เมษายน ถึง 30 สิงหาคม พ.ศ. 2566 จำนวน 703 คน รวบรวมข้อมูลโดยวิธีสัมภาษณ์โรคประจำตัวและปัจจัยเสี่ยง ตรวจสภาพเนื้อเยื่อในช่องปาก และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ Fisher’s exact test ผลการศึกษาพบว่า ความชุกของการเกิดรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปากในผู้ต้องขังมีร้อยละ 1.3 พบเพศหญิงร้อยละ 4.5 เพศชายร้อยละ 0.7 พบมากที่สุดในช่วงอายุ 50-59 ปี ปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ เพศหญิงมีความเสี่ยงเป็น 7 เท่าของเพศชาย (OR=7.01; 95% Cl: 1.85-26.54, p=0.004) และการมีประวัติญาติสายตรงเป็นมะเร็งมีความเสี่ยง 7.6 เท่าของผู้ที่ไม่มีญาติสายตรงเป็นมะเร็ง (OR=7.64; 95%Cl :1.89-30.92, p=0.004)