การพัฒนารูปแบบการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด TO BE NUMBER ONE โดยชุมชนมีส่วนร่วมบ้านนานกเขียน ตำบลหนองโน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์การดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด TO BE NUMBER ONE 2) การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด TO BE NUMBER ONE   โดยชุมชนมีส่วนร่วม และ 3) ศึกษาประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด ของชมรม TO BE NUMBER ONE บ้านนานกเขียน ตำบลหนองโน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

รูปแบบและวิธีวิจัย : วิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ของ Kemmis & Mctaggart (1988) ระยะเวลาวิจัย 1 ตุลาคม 2562 – 31 กรกฏาคม 2566 จำนวน 3 วงรอบ กลุ่มเป้าหมายและผู้ร่วมวิจัย เลือกแบบเฉพาะเจาะจง 100 คน ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยใช้สถิติ จำนวน ร้อยละ

ผลการศึกษา: 1) ปี 2559 - 2561 กลุ่มเสพอายุ 10 - 25 ปี เพิ่มขึ้นทุกปี ผู้เสพที่ผ่านการบำบัดกลับไปเสพซ้ำ แม้ชุมชนมีการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดแต่การระบาดก็ไม่ลดลง ปี 2559 ได้นำโครงการ TO BE NUMBER ONE มาเป็นโครงการรณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด แต่ยังมีรูปแบบ การดำเนินงานที่ไม่ต่อเนื่องและชัดเจน 2) การพัฒนารูปแบบการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด TO BE NUMBER ONE โดยชุมชนมีส่วนร่วม จำนวน 3 วงรอบ  ใช้แนวคิด 3 ก. 3 ย. โดยกิจกรรมมาจากความต้องการของสมาชิก น่าสนใจ ทันสมัย ปลอดภัยจากยาเสพติด มีการส่งต่อการดำเนินงานจากรุ่นพี่สู่รุ่นน้อง บูรณาการความร่วมมือ ทุกภาคส่วน จนได้รูปแบบและขั้นตอนที่เหมาะสมกับบริบทพื้นที่ เป็นรูปแบบที่มาจากการขับเคลื่อนงาน โดยการมีส่วนร่วม 5 ขั้นตอน ดังนี้ (1) ตุ้มโฮม (2) ฮ่วมแฮง (3) ฮักแพง (4) ฮ่วมใจ (5) เฮ็ดต่อกันไป 3) ผลของการพัฒนารูปแบบการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด TO BE NUMBER ONE  โดยชุมชนมีส่วนร่วม ทำให้สมาชิกใครติดยายกมือขึ้น มีอัตราการคงอยู่ในระบบการติดตามการรักษาระยะติดตาม 1 ปี ร้อยละ 100 และสมาชิกมีความพึงพอใจในการดำเนินงานของชมรม มากกว่าร้อยละ 90  

 สรุปผลการศึกษา : การมีส่วนร่วมของชุมชนและภาคีเครือข่ายในทุกขั้นตอน รวมถึงการหนุนเสริมพลังของกรรมการทุกระดับทำให้ได้รูปแบบที่มีประสิทธิผล เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่  ปี 2566 นำรูปแบบที่ได้ขยาย
การดำเนินงานใน 2 ตำบล ของอำเภอเมืองมหาสารคาม และในระดับจังหวัดอีก 3 แห่ง

คำสำคัญ: การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด, TO BE NUMBER ONE