ผลการบริบาลทางเภสัชกรรมในคลินิกผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในโรงพยาบาลวาปีปทุม
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่่อศึกษาผลลัพธ์การให้บริบาลทางเภสัชกรรมในคลินิกผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในโรงพยาบาลวาปีปทุม โดยศึกษาความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสของผู้ป่วย อาการไม่พึงประสงค์จากยาต้านไวรัส และผลการรักษาซึ่งพิจารณาจากผล viral load และ CD4 cell count ใช้รูปแบบการศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลัง มีการรวบรวมข้อมูลตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 ถึงธันวาคม 2561 ในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ที่กินยามาแล้วอย่างน้อย 6 เดือน และมารับการบริการแบบจุดเดียว (one stop service) ในโรงพยาบาลวาปีปทุม ติดต่อกันอย่างน้อย 1 ปี โดยรวบรวมข้อมูลจากแฟ้มเวชระเบียนผู้ป่วยที่มีการบันทึกข้อมูลการให้บริการทางเภสัชกรรมทุกครั้งที่จ่ายยาและประเมินความร่วมมือการใช้ยาของผู้ป่วยด้วยวิธีนับเม็ดยาร่วมกับการรายงานด้วยตัวเอง ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยที่มารับการรักษาต่อเนื่องในคลินิกพิเศษทั้งหมด 247 ราย เป็นผู้ป่วยรายเก่า 212 ราย และรายใหม่ที่เริ่มกินยาต้านไวรัส 35 ราย จำนวนครั้งในการให้บริการจ่ายยาต้านไวรัส 1,943 ครั้ง ผู้ป่วยมีความร่วมมือในการใช้ยา มากกว่าร้อยละ 95 จำนวน 208 ราย (ร้อยละ 84.21) ปัญหาความคลาดเคลื่อนทางยาพบมากที่สุด คือ การไม่ให้ความร่วมมือในการกินยา 115 ครั้ง (ร้อยละ 76.6) จากทั้งหมด 151 ครั้ง แก้ไขโดยการให้คำแนะนำและติดตามการใช้ยาในนัดไป รายงานการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยา 92 ครั้ง อาการที่พบบ่อยที่สุด คือ วิงเวียนศีรษะ จากยา Efavirenz 35 ครั้ง (ร้อยละ 38.04) รองลงมา คือ ไขมันในเลือดผิดปกติ 30 ครั้ง (ร้อยละ 32.61) ผลระดับ CD4 cell count และ viral load หลังกินยาต้านไวรัสไป 1 ปี ในผู้ป่วยรายใหม่ 35 ราย พบว่าค่า viral load น้อยกว่า 50 copied/mL จำนวน 31 ราย (ร้อยละ 86.11) และผู้ป่วยที่มีระดับ CD4 cell count มากกว่า 200 cells/mm3 จำนวน 29 ราย (ร้อยละ 82.86) สรุป: การให้บริบาลทางเภสัชกรรมมีส่วนทำให้ผู้ป่วยมีการร่วมมือในการกินยาดีขึ้น สามารถแก้ไขปัญหาความคลาดเคลื่อนทางยาและอาการไม่พึงประสงค์จากยาที่พบอยู่ในระดับที่ไม่รุนแรงส่งผลให้มีผลการรักษาที่ดี
คำสำคัญ: การบริบาลทางเภสัชกรรม ความร่วมมือในการใช้ยา, ยาต้านไวรัส เอชไอวี
