การศึกษาประสิทธิผลการใช้ Peak flow meter ร่วมกับแบบสอบถามและภาพรังสีทรวงอกเป็นเครื่องมือช่วยในการวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในเวชปฏิบัติ

บทคัดย่อ

บทนำ: การวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่ถูกต้องมีความสำคัญต่อการรักษา ตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังจำเป็นต้องอาศัยผลการตรวจ Spirometry ในประเทศไทยมีข้อจำกัดในการตรวจ Spirometry เนื่องจากการตรวจดังกล่าวไม่สามารถทำได้ในทุกโรงพยาบาล แต่การตรวจ Peak expiratory flow rate (PEFR) ด้วยเครื่อง Peak flow meter สามารถทำได้ง่ายกว่าและทำได้ทุกโรงพยาบาล งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลการใช้ Peak flow meter ร่วมกับแบบสอบถามและภาพรังสีทรวงอกเป็นเครื่องมือช่วยในการวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง วัสดุและวิธีการศึกษา: งานวิจัยนี้มีรูปแบบเป็น Cross sectional analytical study โดยผู้เข้าร่วมวิจัยจะได้รับการประเมินโดยแบบสอบถาม ได้รับการตรวจ PEFR Spirometry และภาพรังสีทรวงอก

ผลการศึกษา: มีผู้เข้าร่วมโครงการวิจัยจำนวน 196 คน ได้รับคัดเลือกให้เข้าร่วมวิจัย 141 คน เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง 39 คน (27.66%) โรคหืด 100 คน (70.93%) โรคหลอดลมพอง 2 คน (1.42%) ประวัติมีอาการหอบเหนื่อย (mMRC dyspnea scale ≥1) หรือไอหรือมีเสมหะเรื้อรังอย่างน้อย 6 เดือน มีความไว 100.0% ความจำเพาะ 3.9% ค่าพยากรณ์บวก 28.5% ค่าพยากรณ์ลบ 100.0% ค่า PEFR <80% predicted มีความไว 97.4% ความจำเพาะ 53.9% ค่าพยากรณ์บวก 44.7% ค่าพยากรณ์ลบ 98.2% ภาพรังสีทรวงอกปกติหรือมี hyperaeration มีความไว 69.2% ความจำเพาะ 5.9% ค่าพยากรณ์บวก 22.0% ค่าพยากรณ์ลบ 33.3% ในการวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง Area under the receiver operating characteristic curve (AUC) ในการวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง เมื่อทำนายด้วยปัจจัย อายุ เพศ ประวัติมีอาการหอบเหนื่อยหรือไอหรือมีเสมหะเรื้อรังอย่างน้อย 6 เดือน อายุที่เริ่มมีอาการ ≥40ปี ประวัติการสูบบุหรี่ การสัมผัสฝุ่นควันเป็นประจำ ประวัติวัณโรคปอดในอดีต PEFR <80% predicted และภาพรังสีทรวงอกปกติหรือมี hyperaeration ร่วมกัน ได้ AUC 96.67% (94.07 – 99.27)

สรุป: การใช้ข้อมูลประวัติจากแบบสอบถามร่วมกับค่า PEFR <80% predicted และภาพรังสีทรวงอกปกติหรือมี hyperaeration เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการช่วยวินิจฉัยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง