โรคมะเร็งในผู้สูงอายุจังหวัดชลบุรี 2541-2560

บทคัดย่อ

บทนำและวัตถุประสงค์: ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ อีกทั้งผู้สูงอายุก็เป็นความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง การศึกษานี้บรรยายถึงระบาดวิทยาโรคมะเร็งเฉพาะประชากรสูงอายุ

วิธีการ: ผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่อายุ 60 ปีขึ้นไปจากฐานข้อมูลทะเบียนมะเร็งระดับประชากรจังหวัดชลบุรีปี 2541-2560 ในการศึกษานี้ ได้รับการตรวจทาน และบันทึกลงในโปรแกรม Canreg5 รวมทั้งสถานะการมีชีพและสาเหตุการตายซึ่งติดตามจนถึงสิ้นปี 2564 จากนั้นคำนวณค่าสถิติ จำนวน อัตราอุบัติการณ์มาตรฐานตามอายุ ค่ามัธยฐานการรอดชีวิต อัตราการรอดชีวิตสัมพัทธ์ แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของอุบัติการณ์คำนวณด้วย จอยพ้อยท์โมเดล

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยมะเร็งสูงอายุรายใหม่ 18092 ราย คิดเป็น ร้อยละ 48.9 ของผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ทั้งหมด และ จำนวนผู้ป่วยมะเร็งสูงอายุในสิบปีหลังมากกว่าสิบปีแรก ร้อยละ 48 โดยในปี 2556-2560 พบอัตราอุบัติการณ์มาตรฐานตามอายุโรคมะเร็ง 585.4 และ 474.6 ต่อหนึ่งแสนประชากรในผู้สูงอายุชายหญิง ตามลำดับ มะเร็งที่พบบ่อย คือ มะเร็งตับท่อน้ำดี มะเร็งลำไส้ใหญ่ลำไส้ตรง มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด และมะเร็งต่อมลูกหมาก แนวโน้มของอัตราอุบัติการณ์มาตรฐานตามอายุโรคมะเร็งเพิ่มขึ้นในช่วงสิบปีแรก จากนั้นมีแนวโน้มลดลงจนถึงปีล่าสุด ค่าเฉลี่ยการเปลี่ยนแปลงของอุบัติการณ์รายปีในหญิงลดลงร้อยละ 0.3 แต่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของอุบัติการณ์ในชาย ค่าเฉลี่ยการเปลี่ยนแปลงรายปีของอุบัติการณ์ในมะเร็งลำไส้ใหญ่ลำไส้ตรงชายหญิง มะเร็งตับท่อน้ำดีชายหญิง มะเร็งเม็ดเลือดขาวชาย มะเร็งเต้านมหญิง มะเร็งไทรอยด์หญิง เพิ่มขึ้นร้อยละ 2-4 และมีค่าลดลง ร้อยละ 2 ในมะเร็งกระเพาะปัสสาวะชายหญิง มะเร็งปอดชาย มะเร็งเม็ดเลือดขาวหญิง อัตรารอดชีวิตโรคมะเร็งที่ 5 ปี ร้อยละ 18.4 และ 29.8 และค่ามัธยฐานการรอดชีวิตโรคมะเร็งเป็น 0.7 และ 1.6 ปี ในผู้สูงอายุชายหญิง ตามลำดับ

สรุป: แนวโน้มจำนวนผู้ป่วยมะเร็งในผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น โดยที่ค่าเฉลี่ยการเปลี่ยนแปลงของอุบัติการณ์รายปีไม่เปลี่ยนแปลง มะเร็งที่เป็นภาระสำคัญในสูงอายุจังหวัดชลบุรี คือมะเร็งลำไส้ใหญ่ลำไส้ตรง มะเร็งตับท่อน้ำดี และมะเร็งเต้านมหญิง ซึ่งจำเป็นต้องมีมาตรฐานการดูแลรักษามะเร็งและการดูแลประคับประคองในผู้สูงอายุ