พืชกระท่อม การปรับสมดุลด้านการรักษาเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อสาธารณชนในอนาคต
บทคัดย่อ
พืชกระท่อม (Mitragyna speciosa) ในประเทศไทยเคยจัดอยู่ในยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พศ. 2522 แต่ปัจจุบันได้ปลดล็อคเป็นที่เรียบร้อยเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2564 กระท่อมมีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยคนในภูมิภาคนี้ได้นำใบของพืชกระท่อมมาชงเป็นชาเพื่อขจัดความเมื่อยล้า บรรเทาอาการเจ็บปวด และลดอาการที่เกิดจากการถอนฝิ่น จากหลักฐานบ่งชี้ว่าผู้คนในสหรัฐอเมริกาและยุโรปมีการนำพืชกระท่อมมาใช้เพิ่มมากขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาอาการถอนฝิ่นเมื่อเลิกฝิ่นและรักษาอาการปวด การศึกษาล่าสุดยืนยันว่าองค์ประกอบทางเคมีของพืชกระท่อมมีประโยชน์ทางเภสัชและทางการแพทย์ อย่างไรก็ตาม มีรายงานอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ผลิตภัณฑ์พืชกระท่อมเพิ่มมากขึ้น ในเดือนสิงหาคม ปี 2559 สำนักงานปราบปรามยาเสพติดแห่งสหรัฐอเมริกา ได้ประกาศแผนการจำแนกประเภทพืชกระท่อมและส่วนประกอบของ mitragynine ให้เป็นสารที่ต้องถูกควบคุมประเภทที่ 1 ซึ่งเหตุการณ์นี้ได้ก่อให้เกิดการตอบโต้จากกลุ่มผู้สนับสนุนพืชกระท่อมจำนวนมาก โดยมีการถกเถียงและอภิปรายเกี่ยวกับอัตราเสี่ยง ประโยชน์และความปลอดภัยของพืชกระท่อมอย่างต่อเนื่อง ผู้สนับสนุนพืชกระท่อม กล่าวว่าพืชกระท่อมเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและก่อให้เกิดการเสพติดน้อยกว่ากลุ่มฝิ่นในการใช้บรรเทาความเจ็บปวด ฝ่ายต่อต้านพืชกระท่อมให้เหตุผลว่าพืชกระท่อมเป็นยาเสพติดและอันตรายที่ควรถูกห้ามใช้ เนื่องจากปัจจุบันหลายประเทศได้มีการใช้กระท่อมกันอย่างแพร่หลาย จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับแพทย์ นักวิทยาศาสตร์ และผู้กำหนดนโยบายจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว จุดประสงค์ของบทความนี้ เพื่อให้ความรู้ที่ทันสมัยเกี่ยวกับความก้าวหน้าและข้อขัดแย้งในเรื่องราวเหล่านี้ ผู้เขียนได้มีส่วนทำงานวิจัยเกี่ยวกับพืชกระท่อม ขณะศึกษาอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกาและมีความตั้งใจที่จะอธิบายเพื่อให้เกิดภาพรวมที่เป็นกลาง โดยมีข้อสรุปดังนี้ 1. ในสัตว์ทดลองกระท่อมและสารอัลคาลอยด์ที่เป็นส่วนประกอบหลักคือ mitragynine อาจมีประโยชน์ในการบรรเทาอาการปวดและควบคุมอาการถอนฝิ่นแต่ยังมีความจำเป็นที่จะต้องทำการศึกษาทดลองทางคลินิกที่ได้มาตรฐานในมนุษย์ 2. แม้ว่าพืชกระท่อมจะไม่มีความเป็นพิษมากเหมือนกับฝิ่น แต่ยังมีข้อกังวลทางกฎหมายเกี่ยวกับความปลอดภัยและการขาดการควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ "กระท่อม" ที่วางจำหน่าย 3. ประเด็นเกี่ยวกับความปลอดภัยและประสิทธิผลของกระท่อมและสารสำคัญคือ mitragynine สามารถแก้ไขโดยการทำวิจัยเพิ่มเติม อย่างไรก็ตามการจัดประเภทสารอัลคาลอยด์ของกระท่อมให้เป็นสารที่ต้องถูกควบคุมประเภทที่ 1 จะเป็นอุปสรรคที่สำคัญต่อการวิจัยของกระท่อม
เอกสารอ้างอิง
เต็ม สมิตินันทน์. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช; 2557.
Palungwachira P, Yeh M, Whitworth B, Rushton W, Kazzi Z. Clinical characteristics of kratom exposures reported to the Georgia and Alabama Poison Control Centers from 2016-2020: a retrospective review. J Drug Alcohol Res. 2022;11:1-10.
Adkins JE, Boyer EW, McCurdy CR. Mitragyna speciosa, a psychoactive tree from Southeast Asia with opioid activity. Curr Top Med Chem. 2011;11:1165-75.
Cinosi E, Martinotti G, Simonato P, Singh D, Demetrovics Z, Roman-Urrestarazu A, et al. Following “the roots” of kratom (Mitragyna speciosa): the evolution of an enhancer from a traditional use to increase work and productivity in Southeast Asia to a recreational psychoactive drug in Western countries. Biomed Res Int. 2015;2015:968786.
White CM. Pharmacologic and clinical assessment of kratom: an update. Am J Health Syst Pharm. 2019;76:1915-25.
Vicknasingam B, Narayanan S, Beng GT, Mansor SM. The informal use of ketum (Mitragyna speciosa) for opioid withdrawal in the northern states of Peninsular Malaysia and implications for drug substitution therapy. Int J Drug Policy. 2010;21:283-8.
Leyrer-Jackson JM, Acuña AM, Olive MF. Current and emerging pharmacotherapies for opioid dependence treatments in adults: a comprehensive update. Expert Opin Pharmacother. 2022;23:1819-30.
Prozialeck WC. Update on the pharmacology and legal status of kratom. J Am Osteopath Assoc. 2016;116:802-9.
Kruegel AC, Grundmann O. The medicinal chemistry and neuropharmacology of kratom: a preliminary discussion of a promising medicinal plant and analysis of its potential for abuse. Neuropharmacology. 2018;134(Pt A):108-20.
Pain News Network. Kratom survey. 2018 [cited 2023 Apr 25]. Available from: https://www.painnewsnetwork.org/kratom-survey.
Prozialeck WC, Jivan JK, Andurkar SV. Pharmacology of kratom: an emerging botanical agent with stimulant, analgesic and opioid-like effects. J Am Osteopath Assoc. 2012;112:792-9.
Smith KE, Lawson T. Prevalence and motivations for kratom use in a sample of substance users enrolled in a residential treatment program. Drug Alcohol Depend. 2017;180:340-8.
Swogger MT, Walsh Z. Kratom use and mental health: a systematic review. Drug Alcohol Depend. 2018;183:134-40.
Swogger MT, Hart E, Erowid F, Erowid E, Trabold N, Yee K, et al. Experiences of kratom users: a qualitative analysis. J Psychoactive Drugs. 2015;47:360-7.
American Kratom Association. Survey of Adult Kratom Users in the U.S. 2018 [cited 2023 Apr 25]. Available from: http://www.americankratom.org.
Babu KM, McCurdy CR, Boyer EW. Opioid receptors and legal highs: Salvia divinorum and kratom. Clin Toxicol (Phila). 2008;46:146-52.
Griffin OH 3rd, Daniels JA, Gardner EA. Do you get what you paid for? An examination of products advertised as kratom. J Psychoactive Drugs. 2016;48:330-5.
Rech MA, Donahey E, Cappiello Dziedzic JM, Oh L, Greenhalgh E. New drugs of abuse. Pharmacotherapy. 2015;35:189-97.
Schmidt MM, Sharma A, Schifano F, Feinmann C. “Legal highs” on the net-evaluation of UK-based websites, products and product information. Forensic Sci Int. 2011;206:92-7.
Boodman E. Lawmakers urge DEA to reconsider ‘hasty’ ban of opioid-like kratom. 2016 Sep 23 [cited 2023 Apr 25]. Available from: STAT. https://www.statnews.com/2016/09/23/kratom-ban-dea-congress/.
Kroll D. DEA delays kratom ban, more senators object to process and ‘unintended consequences’. 2016 Sep 30 [cited 2023 Apr 25]. Available from: Forbes. https://www.forbes.com/sites/davidkroll/2016/09/30/dea-delays-kratom-ban-more-senators-object-to-process-and-unintended-consequences/?sh=68a70431edf0.
Singh D, Narayanan S, Vicknasingam B. Traditional and non-traditional uses of mitragynine (kratom): a survey of the literature. Brain Res Bull. 2016;126(Pt 1):41-6.
Drug Enforcement Administration, Department of Justice. Schedules of controlled substances: temporary placement of mitragynine and 7-hydroxymitragynine into schedule I. 2016 Aug 31 [cited 2023 Apr 25]. Available from: Federal Register. https://www.federalregister.gov/documents/2016/08/31/2016-20803/schedules-of-controlled-substances-temporary-placement-of-mitragynine-and-7-hydroxymitragynine-into.
Drug Enforcement Administration, Department of Justice. Docket folder summary/schedules of controlled substances: temporary placement of mitragynine and 7-hydroxymitragynine into schedule I. 2016 [cited 2023 Apr 25]. Available from: Regulations.gov. https://www.regulations.gov/docket?D=DEA-2016-0015.
Henningfield JE, Wang DW, Huestis MA. Kratom abuse potential 2021: an updated eight factor analysis. Front Pharmacol. 2022;12:775073.
Swetlitz I. HHS recommended that the DEA make kratom a schedule I drug, like LSD or heroin. 2018 Nov 9 [cited 2023 Apr 26]. Available from: STAT. https://www.statnews.com/2018/11/09/hhs-recommended-dea-ban-kratom-documents-show/.
Prozialeck WC, Avery BA, Boyer EW, Grundmann O, Henningfield JE, Kruegel AC, et al. Kratom policy: the challenge of balancing therapeutic potential with public safety. Int J Drug Policy. 2019;70:70-7.
United Nations Office on Drugs and Crime. Current NPS threats. Volume 1. 2019 Mar - [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://www.unodc.org/pdf/opioids-crisis/Current_NPS_Threats_-_Volume_I.pdf.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. Kratom (Mitragyna speciosa) drug profile. 2015 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/publications/drug-profiles/kratom_en.
Grundmann O, Brown PN, Henningfield J, Swogger M, Walsh Z. The therapeutic potential of kratom. Addiction. 2018;113:1951-3.
Smith KE, Dunn KE, Rogers JM, Grundmann O, McCurdy CR, Garcia-Romeu A, et al. Kratom use as more than a “self-treatment”. Am J Drug Alcohol Abuse. 2022;48:684-94.
Gauvin DV, Zimmermann ZJ. A reply to Henningfield, Fant & Wang (2018): regulatory action to control kratom is long overdue. Psychopharmacology (Berl). 2019;236:861-3.
Swetlitz I. HHS recommended that the DEA make kratom a schedule I drug, like LSD or heroin. PBS News Hour. 2018 Nov 10 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://www.pbs.org/newshour/nation/hhs-recommended-that-the-dea-make-kratom-a-schedule-i-drug-like-lsd-or-heroin.
Matsumoto K, Hatori Y, Murayama T, Tashima K, Wongseripipatana S, Misawa K, et al. Involvement of mu-opioid receptors in antinociception and inhibition of gastrointestinal transit induced by 7-hydroxymitragynine, isolated from Thai herbal medicine Mitragyna speciosa. Eur J Pharmacol. 2006;549:63-70.
Thongpradichote S, Matsumoto K, Tohda M, Takayama H, Aimi N, Sakai S, et al. Identification of opioid receptor subtypes in antinociceptive actions of supraspinally-administered mitragynine in mice. Life Sci. 1998;62:1371-8.
U.S. Food and Drug Administration. Statement from FDA commissioner Scott Gottlieb, M.D., on the agency’s scientific evidence on the presence of opioid compounds in kratom, underscoring its potential for abuse. FDA statement. 2018 Feb 6 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/statement-fda-commissioner-scott-gottlieb-md-agencys-scientific-evidence-presence-opioid-compounds.
Takayama H, Ishikawa H, Kurihara M, Kitajima M, Aimi N, Ponglux D, et al. Studies on the synthesis and opioid agonistic activities of mitragynine-related indole alkaloids: discovery of opioid agonists structurally different from other opioid ligands. J Med Chem. 2002;45:1949-56.
Takayama H. Chemistry and pharmacology of analgesic indole alkaloids from the rubiaceous plant, Mitragyna speciosa. Chem Pharm Bull (Tokyo). 2004;52:916-28.
Matsumoto K, Mizowaki M, Suchitra T, Murakami Y, Takayama H, Sakai S, et al. Central antinociceptive effects of mitragynine in mice: contribution of descending noradrenergic and serotonergic systems. Eur J Pharmacol. 1996;317:75-81.
Utar Z, Majid MI, Adenan MI, Jamil MF, Lan TM. Mitragynine inhibits the COX-2 mRNA expression and prostaglandin E2 production induced by lipopolysaccharide in RAW264.7 macrophage cells. J Ethnopharmacol. 2011;136:75-82.
Boyer EW, Babu KM, Adkins JE, McCurdy CR, Halpern JH. Self-treatment of opioid withdrawal using kratom (Mitragynia speciosa Korth.). Addiction. 2008;103:1048-50.
Stolt AC, Schröder H, Neurath H, Grecksch G, Höllt V, Meyer MR, et al. Behavioral and neurochemical characterization of kratom (Mitragyna speciosa) extract. Psychopharmacology (Berl). 2014;231:13-25.
Yusoff NH, Suhaimi FW, Vadivelu RK, Hassan Z, Rümler A, Rotter A, et al. Abuse potential and adverse cognitive effects of mitragynine (kratom). Addict Biol. 2016;21:98-110.
Singh D, Müller CP, Vicknasingam BK, Mansor SM. Social functioning of kratom (Mitragyna speciosa) users in Malaysia. J Psychoactive Drugs. 2015;47:125-31.
Henningfield JE, Fant RV, Wang DW. The abuse potential of kratom according the 8 factors of the controlled substances act: implications for regulation and research. Psychopharmacology (Berl). 2018;235:573-89.
Singh D, Müller CP, Vicknasingam BK. Kratom (Mitragyna speciosa) dependence, withdrawal symptoms and craving in regular users. Drug Alcohol Depend. 2014;139:132-7.
The Vaults of Erowid. Kratom. 1999 Aug 21 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://erowid.org/plants/kratom/kratom.shtml.
Speciosa.org. Assessment of kratom-scientific study. 2016 Jan 3 [cited 2023 Apr 26]. Available from: http://speciosa.org/assessment-of-kratom-scientific-study/.
Sage Wisdom. The kratom user’s guide. 2016 Dec 10 [cited 2020 Apr 20]. Available from: http://www.sagewisdom.org/kratomguide.html.
Singh D, Narayanan S, Müller CP, Swogger MT, Rahim AA, Leong Bin Abdullah MFI, et al. Severity of kratom (Mitragyna speciosa Korth.) Psychological withdrawal symptoms. J Psychoactive Drugs. 2018;50:445-50.
Váradi A, Marrone GF, Palmer TC, Narayan A, Szabó MR, Le Rouzic V, et al. Mitragynine/corynantheidine pseudoindoxyls as opioid analgesics with mu agonism and delta antagonism, which do not recruit β-arrestin-2. J Med Chem. 2016;59:8381-97.
Kruegel AC, Gassaway MM, Kapoor A, Váradi A, Majumdar S, Filizola M, et al. Synthetic and receptor signaling explorations of the Mitragyna alkaloids: mitragynine as an atypical molecular framework for opioid receptor modulators. J Am Chem Soc. 2016;138:6754-64.
Raehal KM, Bohn LM. β-arrestins: regulatory role and therapeutic potential in opioid and cannabinoid receptor-mediated analgesia. Handb Exp Pharmacol. 2014;219:427-43.
Schmid CL, Kennedy NM, Ross NC, Lovell KM, Yue Z, Morgenweck J, et al. Bias factor and therapeutic window correlate to predict safer opioid analgesics. Cell. 2017;171:1165-75.e13.
Dahan A, Yassen A, Bijl H, Romberg R, Sarton E, Teppema L, et al. Comparison of the respiratory effects of intravenous buprenorphine and fentanyl in humans and rats. Br J Anaesth. 2005;94:825-34.
Macko E, Weisbach JA, Douglas B. Some observations on the pharmacology of mitragynine. Arch Int Pharmacodyn Ther. 1972;198:145-61.
Raffa RB, Pergolizzi JV, Taylor R, Ossipov MH; NEMA Research Group. Nature’s first “atypical opioids”: kratom and mitragynines. J Clin Pharm Ther. 2018;43:437-41.
Frieden TR, Houry D. Reducing the risks of relief--the CDC opioid-prescribing guideline. N Engl J Med. 2016;374:1501-4.
Harris PA. The opioid epidemic: AMA’s response. Am Fam Physician. 2016;93:975.
Nelson LS, Juurlink DN, Perrone J. Addressing the opioid epidemic. JAMA. 2015;314:1453-4.
National Institute on Drug Abuse. What is kratom? Drug Facts. 2018 [cited 2023 Apr 26]. Available from: NIH. https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/kratom.
Dowell D, Haegerich TM, Chou R. CDC guideline for prescribing opioids for chronic pain-United States, 2016. MMWR Recomm Rep. 2016;65:1-49.
Anson P. Kratom users say ban will lead to more drug abuse. 2016 Sep 20 [cited 2023 Apr 26]. Available from: Pain News Network. https://www.painnewsnetwork.org/stories/2016/9/18/kratom-users-say-ban-will-lead-to-more-drug-abuse.
Reddit. Online user’s group for the kratom community. 2018 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://www.reddit.com/r/kratom/.
Heyworth BA; Smith Kline and French Laboratories Ltd, SmithKline Beecham Corp. Speciofoline, an alkaloid from Mitragyna speciosa. US patent 3324111A. 1964 Aug 10 [cited 2023 Apr 26]. Available from: https://patents.google.com/patent/US3324111A/en.
Takayama H , Kitajima M, Matsumoto K, Horie S; National University Corporation Chiba University, Josai University Corporation. Indole alkaloid derivatives having opioid receptor agonistic effect, and therapeutic compositions and methods relating to same. US patent 8247428B2. 2008 Nov 7 [cited 2023 Apr 27]. Available from: https://patents.google.com/patent/US8247428B2/en.
Toce MS, Chai PR, Burns MM, Boyer EW. Pharmacologic treatment of opioid use disorder: a review of pharmacotherapy, adjuncts, and toxicity. J Med Toxicol. 2018;14:306-22.
Eibl JK, Morin-Taus KA, Marsh DC. Too much or never enough: a response to treatment of opioid disorders in Canada: looking at the ‘other epidemic’. Subst Abuse Treat Prev Policy. 2016;11:33.
Substance Abuse and Mental Health Services Administration, HHS. Medication assisted treatment for opioid use disorders. Final rule. Fed Regist. 2016;81:44711-39.
National Institute on Drug Abuse. Drug overdose death rates. 2023 Feb 9 [cited 2023 Apr 27]. Available from: NIH. https://nida.nih.gov/research-topics/trends-statistics/overdose-death-rates.
Galbis-Reig D. A case report of kratom addiction and withdrawal. WMJ. 2016;115:49-52.
Hemby SE, McIntosh S, Leon F, Cutler SJ, McCurdy CR. Abuse liability and therapeutic potential of the Mitragyna speciosa (kratom) alkaloids mitragynine and 7-hydroxymitragynine. Addict Biol. 2019;24:874-85.
Yue K, Kopajtic TA, Katz JL. Abuse liability of mitragynine assessed with a self-administration procedure in rats. Psychopharmacology (Berl). 2018;235:2823-9.
จุไรทิพย์ หวังสินทวีกุล. พืชกระท่อม. สงขลา: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 27 เม.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก: ศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์. https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php?option=article_detail&subpage=article_detail&id=251.
Forrester MB. Kratom exposures reported to Texas poison centers. J Addict Dis. 2013;32:396-400.
Ulbricht C, Costa D, Dao J, Isaac R, LeBlanc YC, Rhoades J, et al. An evidence-based systematic review of kratom (Mitragyna speciosa) by the Natural Standard Research Collaboration. J Diet Suppl. 2013;10:152-70.
Warner ML, Kaufman NC, Grundmann O. The pharmacology and toxicology of kratom: from traditional herb to drug of abuse. Int J Legal Med. 2016;130:127-38.
Anwar M, Law R, Schier J. Notes from the field: kratom (Mitragyna speciosa) exposures reported to Poison Centers United States, 2010-2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2016;65:748-9.
Dorman C, Wong M, Khan A. Cholestatic hepatitis from prolonged kratom use: a case report. Hepatology. 2015;61:1086-7.
Kapp FG, Maurer HH, Auwärter V, Winkelmann M, Hermanns-Clausen M. Intrahepatic cholestasis following abuse of powdered kratom (Mitragyna speciosa). J Med Toxicol. 2011;7:227-31.
Lu J, Wei H, Wu J, Jamil MF, Tan ML, Adenan MI, et al. Evaluation of the cardiotoxicity of mitragynine and its analogues using human induced pluripotent stem cell-derived cardiomyocytes. PLoS One. 2014;9:e115648.
Nelsen JL, Lapoint J, Hodgman MJ, Aldous KM. Seizure and coma following kratom (Mitragynina speciosa Korth.) exposure. J Med Toxicol. 2010;6:424-6.
Pantano F, Tittarelli R, Mannocchi G, Zaami S, Ricci S, Giorgetti R, et al. Hepatotoxicity induced by “the 3Ks”: kava, kratom and khat. Int J Mol Sci. 2016;17:580.
Gershman K, Timm K, Frank M, Lampi L, Melamed J, Gerona R, et al. Deaths in Colorado attributed to kratom. N Engl J Med. 2019;380:97-8.
Wing N. New kratom death reports still leave more questions than answers. 2018 Aug 14 [cited 2023 Apr 28]. Available from: https://www.huffpost.com/entry/kratom-death-overdose-reports_n_5b6c8ce7e4b0530743c82c60.
Kronstrand R, Roman M, Thelander G, Eriksson A. Unintentional fatal intoxications with mitragynine and O-desmethyltramadol from the herbal blend krypton. J Anal Toxicol. 2011;35:242-7.
Trakulsrichai S, Tongpo A, Sriapha C, Wongvisawakorn S, Rittilert P, Kaojarern S, et al. Kratom abuse in Ramathibodi Poison Center, Thailand: a five-year experience. J Psychoactive Drugs. 2013;45:404-8.
Hanapi NA, Ismail S, Mansor SM. Inhibitory effect of mitragynine on human cytochrome P450 enzyme activities. Pharmacognosy Res. 2013;5:241-6.
Manda VK, Avula B, Dale OR, Ali Z, Khan IA, Walker LA, et al. PXR mediated induction of CYP3A4, CYP1A2, and P-gp by Mitragyna speciosa and its alkaloids. Phytother Res. 2017;31:1935-45.
Scott TM, Yeakel JK, Logan BK. Identification of mitragynine and O-desmethyltramadol in kratom and legal high products sold online. Drug Test Anal. 2014;6:959-63.
U.S. Food and Drug Administration. FDA investigated multistate outbreak of Salmonella infections linked to products reported to contain kratom. 2018 Jun 29 [cited 2023 Apr 28]. Available from: https://www.fda.gov/food/outbreaks-foodborne-illness/fda-investigated-multistate-outbreak-salmonella-infections-linked-products-reported-contain-kratom.
U.S. Food and Drug Administration. Statement by FDA commisioner Scott Gottlieb, M.D., on risk of heavy metals, including nickel and lead, found in some kratom products. FDA statement. 2018 Nov 27 [cited 2023 Apr 28]. Available from: https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/statement-fda-commissioner-scott-gottlieb-md-risk-heavy-metals-including-nickel-and-lead-found-some.
American Kratom Association. American Kratom Association announces good manufacturing practice (GMP) standars for vendors. 2018 Nov 27 [cited 2023 Apr 28]. Available from: https://www.prnewswire.com/news-releases/american-kratom-association-announces-good-manufacturing-practice-gmp-standards-for-vendors-300753751.html.
Singh D, Müller CP, Murugaiyah V, Hamid SBS, Vicknasingam BK, Avery B, et al. Evaluating the hematological and clinical-chemistry parameters of kratom (Mitragyna speciosa) users in Malaysia. J Ethnopharmacol. 2018;214:197-206.
Chen A. Kratom drug ban may cripple promising painkiller research. Scientific American. 2016 Sep 27 [cited 2023 Apr 28]. Available from: https://www.scientificamerican.com/article/kratom-drug-ban-may-cripple-promising-painkiller-research/.
Belouin SJ, Henningfield JE. Psychedelics: where we are now, why we got here, what we must do. Neuropharmacology. 2018;142:7-19.
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2024-01-14 (3)
- 2024-01-07 (2)
- 2024-01-04 (1)
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพิ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลชลบุรี