อุบัติการณ์ของการติดเชื้อเอชไอวีในผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดสมุทรปราการ
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: 1) เพื่ออธิบายข้อมูลประชากรศาสตร์ของผู้ป่วยวัณโรค 2) เพื่อหาอุบัติการณ์ของการพบเชื้อเอชไอวีในผู้ป่วยวัณโรค 3) เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างเพศ อาชีพ กับการพบเชื้อเอชไอวีในผู้ป่วยวัณโรค 4) เพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของอายุ ดัชนีมวลกาย ระหว่างผู้ที่พบเชื้อเอชไอวีและผู้ที่ไม่พบเชื้อเอชไอวีในผู้ป่วยวัณโรค
วิธีวิจัย: เป็นการสำรวจแบบย้อนหลังโดยเก็บข้อมูลจากฐานข้อมูลผู้รับบริการในเครือข่ายสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสมุทรปราการ ดำเนินการวิจัยในปี พ.ศ. 2565 ผู้ป่วยวัณโรคจำนวน 1,135 ราย ทุกรายถูกเลือกเป็นกลุ่มตัวอย่าง (census) ผู้ป่วยวัณโรคที่ไม่ยินยอมให้ตรวจหาเชื้อเอชไอวีถูกคัดออกจากการศึกษา เหลือผู้ป่วยจำนวน 705 ราย คิดเป็นร้อยละ 62.11
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยวัณโรค 705 รายที่ยินยอมให้ตรวจหาเชื้อเอชไอวี พบว่า 598 ราย คิดเป็นร้อยละ 84.82 ไม่พบเชื้อเอชไอวีและ 107 ราย คิดเป็นร้อยละ 15.18 พบเชื้อเอชไอวี อุบัติการณ์ของการพบเชื้อเอชไอวีคิดเป็นร้อยละ 15.18 เพศหญิงไม่พบเชื้อเอชไอวี 196 ราย คิดเป็นร้อยละ 27.80 และพบเชื้อเอชไอวี 25 ราย คิดเป็นร้อยละ 3.55 เพศชายไม่พบเชื้อเอชไอวี 402 ราย คิดเป็นร้อยละ 57.02 และพบเชื้อเอชไอวี 82 ราย คิดเป็นร้อยละ 11.63 เพศมีความสัมพันธ์กับการพบเชื้อเอชไอวีอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.043*, Odd ratio = 1.646) โดยเพศชายมีโอกาสพบเชื้อเอชไอวีมากกว่าเพศหญิง 1.646 เท่า อาชีพไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับการพบเชื้อเอชไอวี (p = 0.444) ผู้ป่วยวัณโรคที่พบเชื้อเอชไอวีมีค่าเฉลี่ยอายุและดัชนีมวลกาย น้อยกว่าผู้ที่ไม่พบเชื้อเอชไอวีอย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.001*, 0.026*, ANOVA) พบเชื้อวัณโรคที่ปอด 609 ราย คิดเป็นร้อยละ 86.38, ต่อมน้ำเหลือง 47 ราย คิดเป็นร้อยละ 6.68 และเยื่อบุช่องท้อง 31 ราย คิดเป็นร้อยละ 4.40 โรคร่วมที่พบ คือ พบเชื้อเอชไอวี 107 ราย คิดเป็นร้อยละ 15.18 เบาหวาน 38 ราย คิดเป็นร้อยละ 5.39 และปอดอุดกั้นเรื้อรัง 1 ราย คิดเป็นร้อยละ 0.14 ผู้ป่วยวัณโรค 408 ราย คิดเป็นร้อยละ 57.87 ไม่ได้ประกอบอาชีพ 264 ราย คิดเป็นร้อยละ 37.45 อาชีพรับจ้าง และ 9 ราย คิดเป็นร้อยละ 1.28 อาชีพเกษตรกร
สรุป: อุบัติการณ์ของการพบเชื้อเอชไอวีในผู้ป่วยวัณโรคคิดเป็นร้อยละ 15.18 เพศชายมีโอกาสพบเชื้อเอชไอวีมากกว่าเพศหญิง 1.646 เท่า อาชีพไม่มีความสัมพันธ์กับการพบเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยวัณโรคที่พบเชื้อเอชไอวีมีอายุและดัชนีมวลกายน้อยกว่าผู้ไม่พบเชื้อเอชไอวีอย่างมีนัยสำคัญ
คำสำคัญ : วัณโรค, เอชไอวี, อุบัติการณ์ของเอชไอวี
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มระบาดวิทยาและตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน, กองวัณโรค. รายงานสถานการณ์และการเฝ้าระวังวัณโรคประเทศไทย ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 1 เม.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://tbcmthailand.ddc.moph.go.th/.
WHO. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2020. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. ISBN: 978-92-4-001313-1 (electronic version), 978-92-4-001314-8 (print version). Available from: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/igo/.
Gisso BT, Hordofa MW, Ormago MD. Prevalence of pulmonary tuberculosis and associated factors among adults living with HIV/AIDS attending public hospitals in Shashamene Town, Oromia Region, South Ethiopia. SAGE Open Med. 2022;10(1):1-7.
Mingchay P, Paitoonpong L, Kawkitinarong K, Ohata PJ, Suwanpimolkul G. Tuberculosis at a university hospital, Thailand: a surprising incidence of TB among a new generation of highly exposed health care workers who may be asymptomatic. PLoS ONE. 2022;17(8):e0273027.
พัชรา ตันธีรพัฒน์, นัชชา แสงวัชรสุนทร, เสาวลักษณ์ อภิสุข, อุไรพร แสงมณี. อัตราการรักษาสำเร็จ และปัจจัยที่มีความ สัมพันธ์กับการรักษาสำเร็จในผู้ป่วยวัณโรค สถาบันบำราศนราดูร. วารสารสถาบันบำราศนราดูร. 2564;15(1):13-24.
สุวรรณาภา ศรีนาค. แนวทางส่งเสริมเพื่อป้องกันการเกิดวัณโรคปอดเสมหะบวกรายใหม่ในกลุ่มแรงงานต่างด้าว จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ. 2562;5(2):88-100.
สำนักงานสถิติจังหวัดสมุทรปราการ. รายงานสถิติจังหวัดสมุทรปราการ พ.ศ. 2564 [อินเทอร์เน็ต]. สมุทรปราการ: สำนักงานสถิติจังหวัดสมุทรปราการ; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 27 มี.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th
สำนักงานพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ. อัตราการตายจากโรควัณโรค เขต 6 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: Health Information System Development Office; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hiso.or.th/thaihealthstat/area/index.php?ma=2&pf=06118101&tm=2&tp=11_2
สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว, กรมการจัดหางาน. สถิติจำนวนคนต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตทำงาน คงเหลือทั่วราชอาณาจักร. กรุงเทพฯ: กรมการจัดหางาน; 2565.
Pathumwadee M, Chukiat V, Pratana S, Jutatip S, Ramidha S. Estimation of HIV incidence rate in Thailand using the Bayesian hierarchical approach. J Public Health. 2019;49(2):262-73.
กระทรวงสาธารณสุข, กรมควบคุมโรค, กองวัณโรค. แผนปฏิบัติการระดับชาติของประเทศไทยในการยุติวัณโรค ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566 – 2570). กรุงเทพมหานคร: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2566.
Kumar R, Probandari A, Ojha B, Bhattarai AH, Subronto YW. Implementation fidelity of provider-initiated HIV testing and counseling of tuberculosis patients under the National Tuberculosis Control Program in Kathmandu District of Nepal: an implementation research. BMC Health Serv Res. 2019;19:543.
กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการจัดบริการตรวจคัดกรองเอชไอวีด้วยตนเอง ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมโรค; 2566.
Jose JEdC, Sakboonyarat B, Mungthin M, Nelson KE, Rangsin R. Rising prevalence of HIV infection and associated risk factors among young Thai men in 2018. Sci Rep. 2021;11:7796.
Naidoo K, Yende-Zuma N, Augustine S. A retrospective cohort study of body mass index and survival in HIV infected patients with and without TB co-infection. Infect Dis Poverty. 2018;7(1):35.
Tesfaye B, Alebel A, Gebrie A, Zegeye A, Tesema C, Kassie B. The twin epidemics: prevalence of TB/HIV co-infection and its associated factors in Ethiopia; a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2018;13(10):e0203986.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพิ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลชลบุรี