ภูมิปัญญาการผดุงครรภ์ไทย

บทคัดย่อ

การผดุงครรภ์ไทย ในอดีตมีบทบาทในการในการดูแลสุขภาพมารดาและทารก ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ จนถึง หลังคลอด รวมทั้งการดูแลด้านจิตใจ สร้างความอบอุ่นใจให้แก่มารดา เป็นการดูแลเหมือนเครือญาติ มีความเป็นกันเอง จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต โดยเป็นความรู้ที่สืบทอดต่อกันมาในแต่ละท้องถิ่น เป็นศาสตร์และศิลป์ที่เชื่อมโยงประเพณีและวัฒนธรรม ผู้ที่ทำหน้าที่ผดุงครรภ์ไทย เรียกว่า “หมอตำแย” (คำว่า ตำแย มาจาก มหาเถรตำแย ผู้เขียนตำราว่าด้วยวิชาทำคลอด) ซึ่งแต่ละภาคจะเรียก หมอตำแย ต่างกัน เช่น ภาคเหนือ เรียกว่า “แม่ช่าง” ชาวไทใหญ่ เรียกว่า “แม่เก็บ” ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เรียกว่า “หมอตอบหมอบ” ภาคใต้ เรียกว่า “หมอแม่ทาน”  ชาวไทยมุสลิม เรียกว่า “โต๊ะบิแด” เนื่องจากแต่ละภูมิภาคของประเทศไทยมีสภาพภูมิประเทศแตกต่างกัน จึงทำให้ภูมิปัญญาการดูแลสุขภาพมารดาและทารกแตกต่างกันไปในบางรายละเอียด แต่มีจุดมุ่งหมายเดียวกัน