การศึกษาความสมเหตุสมผลของการใช้ยาฟิลกราสติมเพื่อป้องกันการเกิดภาวะไข้จากเม็ดเลือดขาวต่ำในผู้ป่วยมะเร็งที่ให้เคมีบำบัดของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเขตสุขภาพที่ 6
บทคัดย่อ
ที่มาของปัญหา ในปี 2560-2562 ณ โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเขตสุขภาพที่ 6 มีผู้ป่วยโรคมะเร็งเกิด febrile neutropenia (FN) จำนวน 102 ครั้ง ปัจจุบันมีแนวทางสากลในการใช้ G-CSF หลัก ได้แก่ NCCN 20201, ASCO 20152 และ EORTC 20103 ทุกแนวทางเห็นพ้องกันในการใช้ G-CSF เพื่อป้องกัน FN
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสมเหตุสมผลของการใช้ยา filgrastim เพื่อป้องกันการเกิด febrile neutropenia ในผู้ป่วยมะเร็งที่ให้เคมีบำบัดของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเขตสุขภาพที่ 6
วัสดุและวิธีการ การศึกษาเชิงบรรยายจากข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective descriptive study) จากเวชระเบียนผู้ป่วยโรคมะเร็งโลหิตวิทยา ที่ได้รับหรือไม่ได้รับยา filgrastim หลังการให้เคมีบำบัดในผู้ป่วยผู้ใหญ่ทุกราย ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2560 – 31 ธันวาคม 2562
ผลการศึกษา จำนวนผู้ป่วย 155 ราย (ชาย 85 คน, หญิง 70 คน) จำนวนรอบการรักษา 747 ครั้ง (ชาย 428 ครั้ง หญิง 319 ครั้ง) การใช้ filgrastim สอดคล้องกับ NCCN 527 ครั้ง (70.5%) ไม่สอดคล้อง 220 ครั้ง (29.5%) ให้ยาเคมีบำบัด 747 ครั้ง สั่งใช้ filgrastim 576 ครั้ง มีความสมเหตุสมผลเรื่องขนาดยา 574 ครั้ง (99.7%) ไม่สมเหตุสมผล 2 ครั้ง (0.3%) มีความสมเหตุสมผลในเรื่องระยะเวลา 172 ครั้ง (29.9%) ไม่สมเหตุสมผล 404 ครั้ง (70.1%) มีความสมเหตุสมผลเรื่องการติดตามการใช้ยา 230 ครั้ง (39.9%) ไม่สมเหตุสมผล 346 ครั้ง (60.1%)
สรุป การใช้ filgrastim เพื่อป้องกัน FN มีความไม่สอดคล้องตามแนวทาง NCCN 29.5% และคิดเป็นมูลค่ายา 637,880 บาท
เอกสารอ้างอิง
Castells MC, Tennant NM, Sloane DE, Ida Hsu F, Barrett NA, Hong DI, et al. Hypersensitivity reactions to chemotherapy: outcomes and safety of rapid desensitization in 413 cases. J Allergy Clin Immunol. 2008 Sep;122(3):574–80.
กลุ่มงานเภสัชกรรม งานผลิตยา โรงพยาบาลระยอง. ผลการดำเนินงานการติดตามอาการไม่พึงประสงค์ในผู้ป่วยโรคมะเร็งหลังได้รับยาเคมีบำบัด เดือนมกราคม 2560 - ธันวาคม 2562.
ศูนย์เฝ้าระวังความปลอดภัยด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ. สรุปรายงานอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ประจำปี 2560. 2560.
ทักษิณ จันทรสิงห์. การใช้โคโลนีสติมิวเลตทิงแฟกเตอร์ในภาวะไข้ร่วมกับเม็ดเลือดขาวนิวโตรฟิลต่ำ. วารสารไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ. 2562;14(3):136-45.
Crawford J, Becker PS, Armitage JO, Blayney DW, Chavez J, Curtin P, et al. Myeloid Growth Factors, Version 2.2017, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Cancer Netw. 2017 Dec;15(12):1520–41.
Becker PS, Griffiths EA, Alwan LM, Bachiashvili K, Brown A, Cool R, et al. Hematopoietic growth factors, version 1.2020: Featured updates to the NCCN guidelines. JNCCN J Natl Compr Cancer Netw. 2020;18(1):12–22.
Smith TJ, Bohlke K, Lyman GH, Carson KR, Crawford J, Cross SJ, et al. Recommendations for the use of WBC growth factors: American society of clinical oncology clinical practice guideline update. J Clin Oncol. 2015 Oct 1;33(28):3199–212.
Aapro MS, Bohlius J, Cameron DA, Lago LD, Donnelly JP, Kearney N, et al. 2010 update of EORTC guidelines for the use of granulocyte-colony stimulating factor to reduce the incidence of chemotherapy-induced febrile neutropenia in adult patients with lymphoproliferative disorders and solid tumours. Eur J Cancer. 2011;47(1):8–32.
Laali E, Fazli J, Sadighi S, Mohammadi M, Gholami K, Jahangard-Rafsanjani Z. Appropriateness of using granulocyte colony-stimulating factor (G-CSF) for primary prophylaxis of febrile neutropenia in solid tumors. J Oncol Pharm Pract. 2020 Mar 1;26(2):428–33.
คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติเรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติ. 2562;1-288.
กุลวดี สุระยุทธ์ปรีชา. ภาวะนิวโทรพีเนียและการติดเชื้อในผู้ป่วยมะเร็งเด็ก. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2010;16(1):14-26.
พิจิตรา เล็กดำรงกุล, คนึงนิจ พงศ์ถาวรกมล, ชูชื่น ชีวพูนผล, นพดล ศิริธนารัตนกุล. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดไข้ ในภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ในผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน ที่ได้รับยาเคมีบำบัด. วารสารพยาบาลศาสตร์. 2009;27(2):58-68.
ศรุตา ฟักนวม. เรื่องภาวะไข้จากเม็ดเลือดขาวต่ำในผู้ป่วยหลังการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลศูนย์นครปฐม. วารสารแพทย์เขต 4-5. 2563;39(1):25-34.
Vilaplana BE, Gutierrez JR, Sánchez De Ibarguen BC, Manrique MM, Guerrero AS. Critically ill patient due to pneumonitis secondary to the use of filgrastim. Am J Ther. 2016;23(6):e1946–8.
Nazir HF, Joshi N, Wali YA. Premature ventricular contractions as a side effect of filgrastim in a child with B-thalassaemia. Cardiol Young. 2018 Jan 1;28(1):155–8.
Gawade PL, Li S, Henry D, Smith N, Belani R, Kelsh MA, et al. Patterns of granulocyte colony–stimulating factor prophylaxis in patients with cancer receiving myelosuppressive chemotherapy. Support Care Cancer. 2020 Sep 1;28(9):4413–24.
Baig H, Somlo B, Eisen M, Stryker S, Bensink M, Morrow PK. Appropriateness of granulocyte colony-stimulating factor use in patients receiving chemotherapy by febrile neutropenia risk level. J Oncol Pharm Pract. 2019;25(7):1576–85.
ศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://tci-thailand.org/.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพิ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารโรงพยาบาลชลบุรี