การพัฒนาเครือข่ายเฝ้าระวังความปลอดภัยในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

วาร์ฟารินเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดที่มีดัชนีการรักษาแคบและต้องติดตามค่าการแข็งตัวของเลือด จึงเป็นข้อจำกัดทำให้มียาเฉพาะในโรงพยาบาลศูนย์หรือโรงพยาบาลทั่วไป แนวคิดการพัฒนาเครือข่ายเพื่อดูแล ผู้ป่วยช่วยเพิ่มความปลอดภัยจากยาได้ ดังนั้น เครือข่ายพัฒนาบริการสาธารณสุขด้านเภสัชกรรม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แกนนำทีมสุขภาพจึงจัดตั้งเครือข่ายยาวาร์ฟารินในโรงพยาบาลชุมชน 14 แห่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลการดำเนินงานเฝ้าระวังความปลอดภัยในผู้ป่วยที่ได้รับวาร์ฟาริน ศึกษาปัญหาจากการใช้ยาวาร์ฟารินและรายงานการเกิดเหตุไม่พึงประสงค์รุนแรงในโรงพยาบาลลูกข่าย เป็นการวิจัยเชิงประเมินประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ เตรียมการ วางระบบและประเมินผล เก็บข้อมูลโดยใช้แบบบันทึก แบบสอบถามรายงานและการประชุม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า (1) การจัดตั้งเครือข่าย: ปี 2554 ผู้ป่วยรับยาวาร์ฟารินจากโรงพยาบาลเสนา 76 คน และ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา 205 คน โรงพยาบาลชุมชน 11 แห่งทำระบบเตือนในฐานข้อมูลได้ 154 คน (ร้อยละ 54.8) กิจกรรมพัฒนาระบบที่เกิดขึ้นในโรงพยาบาล ได้แก่การติดสติกเกอร์หน้าเวชระเบียนและ/หรือใช้ข้อความเตือนผ่านคอมพิวเตอร์ (2) ปัญหาด้านยาวาร์ฟาริน: ปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยา การเกิดเหตุไม่พึงประสงค์ร้ายแรงและการเกิดอันตรกิริยาระหว่างยาในโรงพยาบาลแม่ข่ายมีแนวโน้มลดลง (3) รายงานเหตุไม่พึงประสงค์ด้านยา: ในระยะ 1 ปี สามารถใช้ vitamin K หรือการได้ส่วนประกอบของเลือดเป็น trigger tool ตรวจจับได้ 2 เหตุการณ์ คือ ผู้ป่วยที่รับยาวาร์ฟารินจากโรงพยาบาล-มหาวิทยาลัยเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน ขณะรักษาอยู่ในโรงพยาบาลชุมชน และผู้ป่วยที่รับยาวาร์ฟารินจากโรงพยาบาลจังหวัดเข้ารักษาในโรงพยาบาลทั่วไป ด้วยปัญหาริดสีดวงทวาร สรุปได้ว่า ไม่มีรายงาน ผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินในเครือข่ายจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเกิดเหตุไม่พึงประสงค์รุนแรง ดังนั้น การพัฒนาเครือข่ายเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านยาช่วยเพิ่มคุณภาพการดูแลผู้ป่วยที่ใช้ยาวาร์ฟารินและเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงาน โรงพยาบาลแม่ข่ายควรสนับสนุนการใช้เครื่องตรวจค่า INR ชนิดเจาะปลายนิ้วและแผ่นทดสอบ ค่าการแข็งตัวของเลือดให้กับโรงพยาบาลลูกข่ายต่อไป