ความรู้ ความเชื่อ การปฏิบัติในการเลือกเห็ดเพื่อปรุงอาหารและการปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อป่วยด้วยโรคเห็ดพิษของเซียนเห็ด อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ ความเชื่อ การปฏิบัติในการเลือกเห็ดเพื่อปรุงอาหาร การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อป่ วยด้วยโรคเห็ดพิษ และรวบรวมความรู้จัดทำคู่มือเห็ดพิษ กลุ่มตัวอย่างคือประชาชนที่มีความ ชำนาญในการเก็บเห็ด (เซียนเห็ด) จำนวน 116 คน และผู้ป่ วยจากเห็ดพิษ 8 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการ ศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้ถูกต้องในระดับสูง ร้อยละ 77.4 มีความเชื่อถูกต้องระดับปานกลาง ร้อยละ 62.9 แต่การปฏิบัติถูกต้องระดับต่ำ ร้อยละ 79.8 โดยประเด็นที่ต้องสื่อสารให้ถูกต้องได้แก่ ความรู้เรื่องการกินยาห้าม อาเจียนหลังกินเห็ดพิษ ความเชื่อว่าเห็ดที่เคยกินในอดีตจะไม่ทำให้เจ็บป่ วยแม้เกิดในบริเวณที่มีใช้สารเคมีกำจัด ศัตรูพืช และการสังเกตเห็ดพิษจากสีข้าวสารที่ใส่ในแกงเห็ด ส่วนผลการศึกษาเชิงคุณภาพ พบความแตกต่างในชื่อ เห็ด ประเภทของเห็ด ลักษณะเห็ดพิษ/ไม่มีพิษ ปัจจัยที่มีผลต่อการป่ วยและความรุนแรงของโรคเห็ดพิษ ได้แก่ ชนิด เห็ด วิธีปรุง ระยะเวลาที่ปรุง อายุ โรคประจำตัว ปริมาณการกิน และวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น ผลการวิจัยได้นำไปจัด ทำ “คู่มือเห็ดพิษ” เผยแพร่ให้ประชาชนใช้เลือกเก็บเห็ดเพื่อปรุงอาหารได้อย่างปลอดภัย