ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาแบบใหม่ต่อ ความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติของ หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด โรงพยาบาลกันตัง จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของโปรแกรมการสอนสุขศึกษาแบบใหม่ด้านความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด เพื่อหารูปแบบที่เหมาะสมในการดูแลหญิง ตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด วิธีการศึกษาเป็นการศึกษากึ่งทดลองโดยใช้กลุ่มทดลองหนึ่งกลุ่ม one group, pretest-posttest design ใช้กลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดทุกรายจะได้ รับการให้ความรู้ โดยก่อนให้สุขศึกษามีการทำแบบสอบถามเพื่อประเมินความรู้ จากนั้นให้ศึกษาเป็นรายบุคคลโดย ให้สามีและญาติมีส่วนร่วมในการวางแผนดูแลหญิงตั้งครรภ์ร่วมกัน หลังจากนั้น กลุ่มตัวอย่างจะได้รับการประเมินซ้ำ ก่อนจำหน่ายโดยใช้แบบสอบถามชุดเดิม รวมทั้งมีการติดตามเยี่ยมอาการ 7 วันหลังจำหน่าย และติดตามการกลับ มารับบริการด้วยภาวะเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดซ้ำ ผลการศึกษาวิจับพบว่า รูปแบบการให้สุขศึกษาแบบใหม่และแบบ เก่าในหญิงตั้งครรภ์มีความรู้ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) รูปแบบการให้โปรแกรมสุขศึกษา แบบเก่าและแบบใหม่หญิงตั้งครรภ์มีการปฏิบัติตนไม่แตกต่างกัน (p>0.05) รูปแบบการให้โปรแกรมสุขศึกษา แบบเก่าและแบบใหม่ หญิงตั้งครรภ์มีทัศนคติที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ผลในกลุ่มที่หญิงตั้งครรภ์มีความรู้และการปฏิบัติตนที่ไม่แตกต่างกัน และพบว่าโปรแกรมสุขศึกษามีเนื้อหามากเกินไป เนื้อหาที่ไม่ ครอบคลุมแบบสอบถาม ใช้คำที่มีศัพท์แพทย์ หญิงตั้งครรภ์ไม่เข้าใจ แบบสอบถามใช้รูปแบบ ระดับคะแนนของ ไลเคิร์ท (5 ระดับ) บางครั้งตัดสินใจได้ยาก เก็บแบบสอบถามโดยการหว่านแบบสอบถาม ซึ่งหญิงตั้งครรภ์อาจอยู่ ในภาวะเครียด ข้อคำถามอาจมีความหมายกำกวมคือผู้ตอบแต่ละคนอาจจะเข้าใจความหมายของข้อความไม่เหมือน กัน และช่วงเวลาตอบคำถาม pre-test และ post-test ห่างกันประมาณ 1 วันทำให้หญิงตั้งครรภ์ไม่ได้ใส่ใจข้อคำถาม มากนัก ระดับการศึกษาและอายุ มีผลต่อระดับความรู้และพฤติกรรมของหญิงตั้งครรภ์ ข้อเสนอแนะในการทำวิจัย ครั้งต่อไป ควรปรับปรุงรูปแบบการสอนสุขศึกษาโดยพิจารณาลดคำศัพท์ทางการแพทย์ลง และอาจใช้ภาษาถิ่นให้ มากขึ้น เพื่อทำให้หญิงตั้งครรภ์ที่มีข้อจำกัดด้านความรู้ ได้เข้าใจเนื้อหาสุขศึกษามากขึ้น ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ คือการได้โปรแกรมการสอนสุขศึกษาที่มีประสิทธิผลโดยการมีส่วนร่วมของหญิงตั้งครรภ์และครอบครัว