ประสิทธิผลของการเยี่ยมบ้านด้านยาในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินโรงพยาบาลน้ำหนาว

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงทดลองเบื้องต้นครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกร ทั้งผลต่อการควบคุมค่า INR อัตราการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยาวาร์ฟาริน ความรู้และการปฏิบัติตัวของผู้ป่วย ก่อนและหลังการเยี่ยมบ้านด้านยา รวมทั้งความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อการเยี่ยมบ้านด้านยาในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินอย่างน้อย 1 เดือนในคลินิกวาร์ฟารินโรงพยาบาลน้ำหนาวทั้งหมดจำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินความสัมพันธ์ระหว่างอาการไม่พึงประสงค์กับยาที่สงสัย (Naranjo’s algorithm) แบบประเมินความรู้และการปฏิบัติตัวซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญและทดสอบความเชื่อมั่นโดยวิธีอัลฟาของครอนบาค มีค่าเท่ากับ 0.734 และ 0.673 ตามลำดับ รวมทั้งแบบประเมินความพึงพอใจ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2563 – 31 พฤษภาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ได้แก่ McNemar test และ paired samples t-test กำหนดระดับความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95
ผลการวิจัยพบว่า ก่อนการเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกร ผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินมีค่า INR อยู่นอกช่วงเป้าหมายของการรักษาสูงถึงร้อยละ 73.3 หลังการเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกร พบว่าผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินมีค่า INR อยู่ในช่วงเป้าหมายของการรักษาเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากร้อยละ 26.7 เป็นร้อยละ 50.0 (p = 0.032) อัตราการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากยาวาร์ฟารินลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากร้อยละ 40.0 เป็นร้อยละ 3.3 (p = 0.000) ผู้ป่วยมีคะแนนความรู้และการปฏิบัติตัวเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจาก 10.67±2.37 (คะแนนเต็ม 15) และ 31.57±2.34 (คะแนนเต็ม 36) เป็น 14.23±0.82 และ 34.80±1.06 (p = 0.000) ตามลำดับ รวมทั้งผู้ป่วยมีความพึงพอใจต่อการเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกรในระดับดีมาก
สรุปผลการวิจัยนี้ การเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกรในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน สามารถลดการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ ช่วยเพิ่มการควบคุมค่า INR และทำให้ผู้ป่วยมีความรู้สามารถปฏิบัติตัวได้ถูกต้องมากขึ้นรวมทั้งมีความพึงพอใจ ดังนั้นควรมีการบูรณาการงานเยี่ยมบ้านด้านยาโดยเภสัชกรให้เป็นส่วนหนึ่งของคลินิกวาร์ฟาริน เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ป่วยสามารถใช้ยาวาร์ฟารินได้อย่างมีประสิทธิผลและปลอดภัย