การวิจัยเชิงประเมินเพื่อพัฒนาต้นแบบอาคารบริการทางการแพทย์ของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ สังกัดกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงประเมิน (Evaluation Research) เพื่อพัฒนาต้นแบบอาคารบริการทางการแพทย์ ของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ สังกัดกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลต้นแบบอาคารบริการทางการแพทย์สำหรับโรงพยาบาล ระดับตติยภูมิ ที่ได้รับการออกแบบและก่อสร้าง โดยรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องตลอดระยะเวลาก่อสร้าง และหลังเปิดใช้งาน 3 ปีขึ้นไป เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบแปลนอาคาร และแบบสัมภาษณ์ความพึงพอใจ ที่มีค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) เท่ากับ 0.81 พื้นที่วิจัย คือ โรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) จังหวัดนครปฐม วิธีการวิจัยได้ให้ผู้ใช้อาคารประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่าง 4 กลุ่ม ที่เลือกมาแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้บริหาร ผู้ดูแลอาคารสถานที่ ผู้ให้บริการ และผู้รับบริการ เข้ามามีส่วนร่วมตลอดระยะเวลาตั้งแต่ปี 2555-2564 เก็บข้อมูลแบบแปลนจากเอกสาร และข้อมูลความพึงพอใจ ด้วยวิธีสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และคะแนนความพึงพอใจที่ได้

ผลการวิจัย พบว่า อาคารบริการทางการแพทย์สูง 9 ชั้น ขนาด 300 เตียง ก่อสร้างบนพื้นที่ 4 ไร่ 32 ตารางวา ได้จัดทำ แบบแปลนอาคาร ประกอบด้วย แปลนพื้น 9 ชั้น ชั้นล่าง ชั้นลอย ชั้นหลังคา รูปด้านข้าง 4 ด้าน รูปตัดทิศตะวันออก-ตก และรูปตัดทิศเหนือ-ใต้ พื้นที่ใช้สอย 38,520 ตารางเมตร วงเงินงบประมาณ 807,850,000 บาท ใช้เวลาก่อสร้าง 3 ปี ตั้งแต่ปี 2557 - 2560 กำหนดให้ส่งงวดงาน รวม 35 งวด 1,200 วัน ในปี 2564 หลังอาคารเปิดใช้งานมาแล้ว 3 ปี มีแบบรูปรายการที่เหมาะสม กับโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ ระดับความพึงพอใจของผู้บริหาร ผู้ดูแลอาคารสถานที่ ผู้ให้บริการ และ ผู้รับบริการ พึงพอใจมากที่สุด จำแนกได้ดังนี้ การเข้าสู่อาคารที่สะดวกและง่าย โดยผู้บริหารและผู้รับบริการพึงพอใจต่อตำแหน่งที่ตั้งของแผนกต่างๆ ที่เป็นไปตาม ขั้นตอนของการบริการ ผู้ให้บริการพึงพอใจต่อพื้นที่ใช้สอยที่เพียงพอ ผู้ดูแลอาคารสถานที่พึงพอใจต่อการบำรุงรักษา ซ่อมแซม ระบบวิศวกรรม ครุภัณฑ์ต่างๆ ที่ง่ายไม่ยุ่งยาก โดยอภิปรายได้ว่า เกิดจากกระบวนการและขั้นตอนที่ได้วางแผนไว้อย่างเป็นระบบ และเปิดโอกาสให้ผู้ใช้อาคารได้เข้ามามีส่วนร่วม มี 3 ขั้นตอน ตั้งแต่ปี 2555 - 2557 คือ 1) มีการสำรวจการให้บริการแบบเดิม ร่วมกับการคาดการณ์ในอนาคต 2) ศึกษาพื้นที่ใช้สอยของอาคารตัวอย่าง 3) จัดทำแบบแปลนแบบเปิดโอกาสให้ผู้ใช้อาคาร ได้เข้ามามีส่วนร่วม ทั้งนี้มีข้อเสนอแนะ เพื่อเป็นการประหยัดพลังงานให้พิจารณาใช้พลังงานทดแทน กรณีมีโรคอุบัติใหม่ หรือนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาให้บริการต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านนั้น ๆ มาออกแบบเพิ่มเติม เพราะมีพื้นที่ใช้สอยเพียงพอ