ผลของโปรแกรมกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ต่อความรู้ในกลุ่มผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี คลินิกคำปรึกษา แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลอุตรดิตถ์
บทคัดย่อ
บทนำ: สถานการณ์โรคเอดส์ยังคงเป็นปัญหาหลักของระบบสุขภาพในประเทศไทย ผู้ป่วยบางราย ยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเอดส์ การดูแลผู้ป่วยจึงต้องมีภาคีเครือข่ายร่วมให้การดูแลผู้ป่วย ปัจจุบันโรงพยาบาลอุตรดิตถ์มีภาคีเครือข่ายในการช่วยดูแลผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี โดยการทำกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ ซึ่งมีแกนนำทำกิจกรรมให้ความรู้โรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์กับผู้ป่วยรายใหม่ โดยกิจกรรมมีการให้ความรู้ใหม่ที่ทันสมัย มีแนวทางการรักษาแบบปัจจุบัน ส่งเสริมด้านจิตใจ ช่วยเหลือด้านสังคม ซึ่งจะช่วยส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่ดี
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบความรู้โรคเอดส์ในกลุ่มผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี ก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลอง (Quasi experimental research) รูปแบบ one-group pre and post-test แบบวัดซ้ำ โดยใช้แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี และแบบประเมินความรู้โรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทำการประเมินก่อนและหลังทำกิจกรรม กลุ่มสัมพันธ์จำนวน 3 ครั้ง ที่คลินิกคำปรึกษา แผนกผู้ป่วยนอก จำนวน 46 ราย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงกลุ่มด้วย ความถี่ ร้อยละ ข้อมูลเชิงปริมาณ ด้วยค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยระหว่างกลุ่ม วิเคราะห์ด้วย repeated measure ANOVA วิเคราะห์ข้อมูลความสัมพันธ์ของความรู้ทั้งสามครั้งที่ไม่เป็นอิสระต่อกัน โดยใช้ multivariable multi-level analysis กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษา: จากกลุ่มตัวอย่าง 46 ราย พบว่าความรู้หลังการทำกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ครั้งที่ 2 เปรียบเทียบกับความรู้ก่อนทำกิจกรรม เพิ่มขึ้น 4.82 คะแนน (95%CI: 4.36-5.28) ความรู้หลังการทำกิจกรรมกลุ่มครั้งที่ 3 เปรียบเทียบกับความรู้ก่อนทำกิจกรรม เพิ่มขึ้น 6.41 คะแนน (95%CI: 5.88–6.94) คะแนนความรู้ที่เพิ่มขั้นนี้มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05
สรุป: ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นประโยชน์ของกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ต่อความรู้ในการดูแลตนเองในโรคเอดส์ สามารถนำความรู้ที่ได้ไปสู่การปฏิบัติตัวในการรักษาได้ดีขึ้น เช่น เรื่องการรับประทานยาอย่างมีวินัย การมาตรวจตามนัด และการได้รับสัมพันธภาพที่ดีจากแกนนำชมรม
คำสำคัญ: HIV, ความรู้, กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564/2565. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซด์; 2564.
กรมควบคุมโรค. แนวทางการจัดบริการยาป้องกันก่อนการสัมผัสเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซด์; 2564.
กรมควบคุมโรค. แนวทางการจัดบริการชวนคู่ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีมาตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซด์; 2564.
กรมควบคุมโรค. คู่มือการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. กรุงเทพฯ: กลุ่มสื่อสารและสนับสนุนวิชาการ กองโรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข; 2564.
ธนิดา ทีปะปาล, เกศราภรณ์ บุญรอด, เกศินี ศักดิ์ภักดีเจริญ, เกษสุดา ไกรวงษ์, ขวัญฤทัย แช่มไล่, จันทิมา สังข์กล่ำ, และคณะ. ผลของโปรแกรมสุขภาพในโรงเรียนต่อความรู้ในการป้องกันโรคซิฟิลิสของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2564; 27(1):137-50.
Jones D, Cook R, Rodriguez A, Waldrop-Valverde D. Personal HIV knowledge, appointment adherence and HIV outcomes. AIDS Behav 2013; 17(1):242-9. doi: 10.1007/s10461-012-0367-y.
นรีลักษณ์ สุวรรณโนบล, ศรีเกียรติ์ อนันสวัสดิ์, จินตนา ตาปิน. การดูแลผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์เน้นหลักการให้คำปรึกษาโดยแกนนำกลุ่มชายรักชาย.วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2561;36(4):62-72.
Taggart T, Grewe ME, Conserve DF, Gliwa C, Roman Isler M. Social Media and HIV: A Systematic Review of Uses of Social Media in Communication. J Med Internet Res 2015; 17(11): p.248. doi: 10.2196/ jmir.4387n
อดิพล เจือจรัสพันธุ์. พฤติกรรมการใช้สื่อของกลุ่มเจนเนอเรชัน เอ็กซ์และเจนเนอเรชั่นวาย. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม 2561;6(1):59-65.
Mayer G, Alvarez S, Gronewold N, Schultz J. H. Expressions of individualization on the internet and social media: Multigenerational focus group study. Journal of medical Internet research 2020;22(11):e20528. doi: 10.2196/20528
Virdausi FD, Efendi F, Kusumaningrum T, Adnani QES, McKenna L, Ramadhan K. Socio-economic and demographic factors associated with knowledge and attitude of HIV/AIDS among women aged 15–49 years old in Indonesia. In Healthcare 2022; 10(8):1545.
Kumbani LC, Jere DL, Banda CK, Chang C, Liu L, McCreary L, et al. A peer group intervention implemented by community volunteers increased HIV prevention knowledge. BMC Public Health 2023;23(1):301.
Nasir JA, Khan MD, Zaidi SAA. Factor Associated with HIV/AIDS knowledge among males: Findings from 2017-18 Pakistan Demographic and Health Survey. Journal of Biosocial Science 2023;55(6):1169-77.
Hosaka KR, Mmbaga B T, Gallis JA, Dow D E. Feasibility and acceptability of a peer youth led curriculum to improve HIV knowledge in Northern Tanzania: resilience and intervention experience from the perspective of peer leaders. BMC Public Health 2021;21(1):1-9. doi: 10.1186/s12889-021-11876-5.
