รูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า
คำสำคัญ:
รูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้อง,การฆ่าตัวตาย,โรคซึมเศร้าบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทนำ: พฤติกรรมการฆ่าตัวตายจะเกิดขึ้นเมื่อ 1) มีปัจจัยเสี่ยง มีปัจจัยกระตุ้น 2) ด่านกั้นและการเฝ้าระวังล้มเหลว 3) ปัจจัยปกป้องอ่อนแอ และหัวใจสำคัญของการแก้ปัญหาฆ่าตัวตายคือ ผู้ที่มีวิกฤติในชีวิตหรือผู้ที่เคยฆ่าตัวตาย หากมีปัจจัยปกป้องที่แข็งแรงจะช่วยป้องกัน การคิดและกระทำการฆ่าตัวตายได้ (ธรณินทร์ กองสุข.2565)
วัตถุประสงค์
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์ การส่งผลของปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบ รูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า
วิธีวิจัย: การศึกษาในครั้งนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนาในขั้นที่ 1-2 โดยใช้แบบสอบถามเรื่อง ปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า การทบทวนวรรณกรรมและแบบบันทึกข้อมูล และใช้การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ เชิงบรรยาย เช่น ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ในการศึกษาของวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 ใช้การทบทวนวรรณกรรม ข้อมูลจากผู้ทรงคุณวุฒิ โดยใช้แบบบันทึกข้อมูลและแบบประเมินองค์ประกอบของรูปแบบ และใช้การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ เชิงบรรยาย เช่น ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานในการศึกษาของวัตถุประสงค์ข้อที่ 2
ผลการวิจัย: ผลการศึกษาพบว่า พบว่า 1) ปัจจัยปกป้องที่ส่งผลให้ไม่คิดฆ่าตัวตายสูงสุดคือ ความสุข คิดเป็นร้อยละ 72.8 ต่ำสุดคือ ความตระหนักถึงคุณธรรม และศีลธรรม รู้แพ้รู้ชนะ รู้จักให้และมีความกตัญญู และ ความตื่นตัวกระตือรือร้น ในการเรียนรู้สิ่งใหม่ คิดเป็น ร้อยละ 50 เท่ากัน 2) องค์ประกอบของรูปแบบในการสร้างเสริมปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า มี 3 ขั้นตอน คือ (1) การค้นหาความคิด อารมณ์ ความรู้สึกของผู้ป่วย คือการรู้ทุกข์ (2) การให้ผู้ป่วยรับรู้ ความคิดอารมณ์ และความรู้สึกตนเอง คือการรับรู้ปัจจัยเหตุแห่งการเกิดทุกข์ และ (3) การปรับเปลี่ยน ความคิดทัศนคติและพฤติกรรมการดำเนินชีวิตของผู้ป่วย คือการดับทุกข์และเส้นทางการดับทุกข์ ประกอบด้วย 7 กิจกรรม คือ (1) คุยเรื่อง โรคซึมเศร้ารักษาได้,การฆ่าตัวตายป้องกันได้ (2) จิตใจดี...ชีวีมีสุข (3) สติดี...ชีวีมีสุข (4) สังคมดี...ชีวีมีสุข (5) คิดดี...ชีวีมีสุข (6) พูดดี...ชีวีมีสุข และ (7) ทำดี...ชีวีมีสุข
อภิปรายและสรุปผลการวิจัย: รูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้านี้ มีความเหมาะสมและสามารถนำไปทดลองใช้ในขั้นตอนที่ 3 ของการวิจัยและพัฒนาต่อไป.
คำสำคัญ: รูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้อง,การฆ่าตัวตาย,โรคซึมเศร้า
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2558). แนวทางการใช้เครื่องมือด้านสุขภาพจิตสำหรับบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลชุมชน (คลินิกโรคเรื้อรัง) ฉบับปรับปรุง. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์ การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.
กรมสุขภาพจิต. (2564).ปัญหาความสัมพันธ์-เศรษฐกิจ-โรคประจำตัว ปัจจัยเสี่ยงฆ่าตัวตาย.สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2565 จาก https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30143
ชมพูนุท ศรีจันทร์นิล. (2552). จิตวิทยาแนวพุทธ: แนวทางเพื่อการเยียวยา และพัฒนาจิตใจมนุษย์. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย,118-208
ฐานียา สุทะปา,จินตนา ยูนิพันธุ์, วิภาวี เผ่ากันทรากร,ปทานนท์ ขวัญสนิท (2563). ผลของโปรแกรมการส่งเสริม การฟื้นหายต่อการฟื้นหายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า.Thai Journal of Nursing and Midwifery Practice, 7(1), 118-132.
ณัฐวุฒิ เผ่ากวี (2566).ฆ่าตัวตาย…ป้องกันได้ ทำความรู้จักทฤษฎี Coupling สู่มาตรการป้องกันการฆ่าตัวตายได้อย่างมีประสิทธิภาพ.สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2565 จากhttps://thestandard.co/coupling-theory/
ธรณินทร์ กองสุข.เอกสารประกอบการอบรมหลักสูตรการสอบสวนโรคกรณีฆ่าตัวตายหรือกระทำรุนแรงต่อตนเอง เขตสุขภาพที่ 2.9-10 มิถุนายน 2565
นันทภัค ชนะพันธ์. (2563). ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า : บทบาทพยาบาลในการดูแลเพื่อส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วย. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.32(1):75-88.
นรินทร์ชิตา ศีลประชาวงศ์, สิริวัฒน์ ศรีเครือดง และวิชชุดา ฐิติโชติรัตน. (2565). โมเดลสมการโครงสร้างพลังศักยภาพแห่งตนในการส่งเสริมพลังความคิดเชิงบวกตามแนวพุทธจิตวิทยาของพนักงานธุรกิจยานยนต์.วารสารพุทธจิตวิทยา. 8(3), 553-569.
ประมวล ตรียกุล. (2562).ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความเข้มแข็งทางใจต่อภาวะซึมเศร้าและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารโรงพยาบาลแพร่, 28(2), 76-89.
ปรารถนา คำมีสีนนท์ และคณะ.(2563). การศึกษาปัจจัยเสี่ยงและปัจจัยปกป้องของผู้พยายามฆ่าตัวตายในเขตบริการสุขภาพที่ 7. วารสารป้องกันการฆ่าตัวตายแห่งประเทศไทย 25-40 สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2565 จาก
https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JSPT/issue/view/17062
ปรียพร วิศาลบูรณ์, สุรัมภา รอดมณี, เนาวนิจ พึ่งจันทรเดช, เบญญาภา ทนต์ประเสริฐเวช.(2565). จิตบำบัดตามแนวพุทธจิต: บทวิเคราะห์ในมิติทางการพยาบาล. Journal of Multidisciplinary in Humanities and Social Sciences, 6(1), 120-140.
พระครูพิฑูรนคราภิรักษ์ (อนุชาติ นรินฺโท), พระมหาสุเมฆ สมาหิโต. (2563). ฆราวาสธรรม:การ ป้องกันการฆ่า ตัวตายที่มีสาเหตุเกิดจากปัญหาด้านความสัมพันธ์. วารสารวิจัยวิชาการ,4(3), 255-268.
พระมหาอินทร์วงค์ อิสฺสรภาณี, พระครูไพศาลธรรมานุสิฐ,และจันทรัสมิ์ ตาปูลิง. (2562). การศึกษาแนวคิดกระบวนการป้องกันและแก้ไขการฆ่าตัวตายตามหลักพระพุทธศาสนา (Doctoral dissertation, สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).5(2), 15-25
พระอนันตชัย อภินนฺโท (ขันโพธิ์ น้อย). (2019). แนวคิดและทฤษฎีการปรึกษาเชิงพุทธจิตวิทยา.วารสารพุทธจิตวิทยา,4(2), 23-35.
ไพจิตร พุทธรอด, มยุรี ลัคนาศิโรรัตน์. (2022). ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความเข้มแข็งทางใจต่อพลัง สุขภาพจิตและภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท.วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต,36(3),1-13.
โรงพยาบาลลับแล กลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติด สรุปผลการดำเนินงานสุขภาพจิตและยาเสพติด ประจำปี 2565.อุตรดิตถ์:กลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติด โรงพยาบาลลับแล.
วรวุฒิ พัฒนโภครัตนา (2564). ประสิทธิผลของโปรแกรมการสร้างสุขสำหรับผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่เป็นโรค ซึมเศร้าโรงพยาบาลเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. Region 11 Medical Journal, 35(1).
ศิวาพร มหาทำนุโชค, ณรงค์ศักดิ์ หนูสอน. (2016).2662 รูปแบบการป้องกันการพยายามฆ่าตัวตายสำหรับ ผู้ป่วยโรคเรื้อรังจังหวัดลำพูน (Doctoral dissertation, NU).ศูนย์ป้องกันการฆ่าตัวตายระดับชาติ. (2565). สรุปข้อมูลผู้ที่ท้าร้ายตนเองจนเสียชีวิตปี พ.ศ.2560-2564. สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2565, จาก https://www.suicidethai.com/report/download/dl.asp?id=21
สายรุ้ง จันทร์เส็ง. (2566). การสร้างรูปแบบการสร้างเสริมปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า : กรณีศึกษาอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์. รายงานสืบเนื่องการประชุมวิชาการ (PROCEEDINGS) วันที่ 16-17 พฤศจิกายน 2566 การแพทย์แผนไทยและสาธารณสุขวิจัย การประชุมวชาการระดับชาติ (ครั้งที่ 4), 84-100.
สายรุ้ง จันทร์เส็ง. (2567). การส่งผลของปัจจัยปกป้องต่อการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า อำเภอลับแลจังหวัดอุตรดิตถ์. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 3 ประจำปี พ.ศ. 2567. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์, 364-377
สิริวัฒน์ ศรีเครือดง. (2559). พุทธจิตวิทยาบูรณาการ : แนวคิดและการสร้างตัวแบบเพื่อลดอัตราการฆ่าตัวตายของวัยรุ่นในสังคมไทย. Journal of MCU Social Science Review. (5)3, 15-28
สุวรรณี ฮ้อแสงชัย, บรรพต ต้นธีรวงศ์, พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส (2562).รูปแบบการเสริมสร้างความตระหนักรู้คุณค่าในตนเองเพื่อป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายของเยาวชนโดยพุทธสันติวิธี.วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 7(sup),154-167.
โสภา ตั้งทีฆกูล,วีณา จีระแพทย์, & เพ็ญพักตร์ อุทิศ. (2017). ผลของโปรแกรมการจัดการกับการรับรู้ เหตุการณ์เครียดในชีวิตแบบผสมผสานต่อภาวะซึมเศร้าของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าในชุมชน. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต, 31(1),133-148.
อุไร หัถกิจ และประภาพร ชูกำ เนิด. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติการพยาบาลที่ผสมผสาน ภูมิปัญญาตะวันออก. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 35, 1-14.
อภิชัย มงคลและคณะ.(2560). รายงานอัตราการฆ่าตัวตาย ของประเทศไทย 10 จังหวัดแรกที่มีอัตราการฆ่าตัวตายสูงสุด.สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2565, จาก https://www.suicidethai.com/report/
Boonda, P. (2021). Main Steps of Doing Research and Development in Public Health: An Observational Study. New Frontiers in Medicine and Medical Research, Vol. 14, 80–86. https://doi.org/10.9734/bpi/nfmmr/v14/4289F
Boonda, P. (2021). Techniques of Writing Chapter 1 for Research and Development in Public Health. New Frontiers in Medicine and Medical Research Vol. 14, 65–79. https://doi.org/10.9734/bpi/nfmmr/v14/3839F
Boonda, P. (2020). A Technique of Modeling in Public Health Research and Development. World Journal of Public Health, 5(4), 89-98. doi: 10.11648/j.wjph.20200504.13.
Boonda, P. (2019). Process of Research and Development in Public Health. International Journal of Clinical Case Studies & Reports, 2(1), 61-65.
Boonda, P. (2021). The Technique of Processes Matrixing to Summarize from the Literature Review. Copyrights: Request for information No.398059, Issued on: Nov. 8, 2021.
Boonda, P. (2021). The Technique of Phrases Matrixing to Summarize from the Literature Review. Copyrights: Request for information No.398060, Issued on: Nov. 8, 2021.
Boonda, P. (2021). Teaching in doing a research and development theme of public health administration subject. Copyrights: Request for information No.398061, Issued on: Oct. 18, 2021.
Hawton, K., Saunders, K. E., & O'Connor, R. C. (2012). Self-harm and suicide in adolescents. The lancet, 379(9834), 2373-2382.
Karch, D. L., Logan, J., & Patel, N. (2011). Surveillance for violent deaths—National violent death reporting system, 16 states, 2008. Morbidity and Mortality Weekly Report: Surveillance Summaries, 60(10), 1-49.
Laursen, T. M., Munk-Olsen, T., & Vestergaard, M. (2012). Life expectancy and cardiovascular mortality in persons with schizophrenia. Current opinion in psychiatry, 25(2), 83-88.
Lin,J.,Su,Y.,Lv,X.,Liu,Q.,Wang,G.,Wei,J.,Si,T. (2020). Perceived stressfulness mediates the effects of subjective social support and negative coping style on suicide risk in Chinese patients with major depressive disorder. Journal of affective disorders, 265, 32-38.
New Zealand Guidelines Group (NZGG).(2003) https://www.moh.govt.nz/notebook/nbbooks.nsf/0/20DBC4601FB0F4DECC257136007F817C/%24file/NZGG_Annual_Report_04_05.pdf
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being Revisited. Journal of Personality and Social Psychology. 69 (4): 719-727.
World Health Organization. (2018). Suicide rates per (100,000 population). from http://www.who.int/gho/mental_health/suicide_rates_crude/en/
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2025-09-30 (3)
- 2025-09-23 (2)
- 2025-09-23 (1)
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมสาธารณสุข
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This journal is published under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC-BY-NC-ND 4.0) by Sirindhorn College of Public Health Phitsanulok, Faculty of Public Health and Allied Health Sciences, Praboromarajchanok Institute, Ministry of Public Health, Thailand
