คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย สำหรับผู้เลี้ยงดูเด็ก ปู่ ย่า ตา ยาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยสาหรับผู้เลี้ยงดูเด็ก ปู่ ย่า ตา ยาย และประเมินผลคู่มือฯ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development Research) ใช้รูปแบบการวิจัยแบบการมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ดำเนินการระหว่างเดือนมิถุนายน 2563 – มีนาคม 2564 ใช้กระบวนการพัฒนาตามวงจรคุณภาพของเดมิ่ง (PDCA) ผลการวิจัย พบว่า คู่มือมีเนื้อหาพัฒนาการ 7 หน้า ขนาดคู่มือกระดาษ A3 เย็บมุมบน แขวนคล้ายปฏิทิน เนื้อหาเรียงลำดับอายุตั้งแต่แรกเกิด – 78 เดือน (0 – 6 ปี6 เดือน) การทดลองใช้(Try out) คู่มือ ประเมินผลคู่มือโดยประเมินความพึงพอใจและข้อเสนอแนะที่มีต่อคู่มือฯ ใน 3 ด้าน คือ ด้านเนื้อหา รูปแบบและการนำคู่มือไปใช้ในกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้เลี้ยงดูเด็ก ปู่ ย่า ตา ยาย จำนวน 60 คน พบว่า ด้านเนื้อหา กลุ่มตัวอย่างเห็นว่าดีร้อยละ 100 รูปแบบของคู่มือเห็นว่า ขนาดคู่มือดีร้อยละ 85 และการนำคู่มือไปใช้ เห็นว ่าดีร้อยละ 100 ความพึงพอใจคู ่มือภาพรวมทั้ง 3 ด้าน คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ย 4.28 รายด้าน พบว ่า ด้านเนื้อหา คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ย 4.21 รูปแบบของคู่มือ คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ย 4.22 และการนาคู่มือไปใช้ คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ย 4.43 ข้อเสนอแนะที่มีต่อคู่มือ พบว่า ส่วนใหญ่มีความเห็นว่าคู่มือดีนำไปใช้ได้จริง ปรับเรื่องตัวอักษรให้ใหญ่ขึ้น และปรับภาพบางภาพให้มีความชัดเจนมากขึ้น ผู้วิจัยได้นำผลการประเมินคู่มือและข้อเสนอแนะที่มี ต่อคู่มือมาพัฒนาคู่มือให้สมบูรณ์เหมาะกับผู้เลี้ยงดูที่เป็นปู่ ย่า ตา ยาย เพื่อให้คู่มือไปใช้ได้จริง ดังนั้นการจัดทำคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยสำหรับผู้เลี้ยงดูที่เป็น ปู่ ย่า ตา ยาย สิ่งที่ควรคำนึงถึงคือ ขนาดของคู่มือ จำนวนหน้า ขนาดตัวอักษร การใช้ภาษา การใช้รูปภาพที่มีความชัดเจนและมีขนาดที่เหมาะสม ข้อความที่สั้นกระชับ ความต่อเนื่อง และความสะดวกในการนำไปใช้การประเมินผลคู่มือฯ ขั้นต่อไปคือ การติดตามผลพัฒนาการเด็กปฐมวัย ภายหลังจากที่ผู้เลี้ยงดูได้ใช้คู่มือนี้ในการเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการ ติดตามประเมินผลว่า พัฒนาการเด็กเป็นอย่างไร โดยเปรียบเทียบกับพัฒนาการเด็กที่ผู้เลี้ยงดูไม่ได้ใช้คู่มือนี้แตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร เพื่อให้มั่นใจว่าคู่มือนี้ใช้ส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยได้จริง