การพัฒนาคุณภาพอาหารริมบาทวิถี แบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จังหวัดกำแพงเพชร

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) วัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบอาหารริมบาทวิถีแบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จังหวัดกำแพงเพชร การศึกษามี 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสถานการณ์ปัญหาอาหารริมบาทวิถี ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบการพัฒนาคุณภาพอาหารริมบาทวิถี แบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จังหวัดกำแพงเพชร ขั้นตอนที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบในตลาดต้นโพธิ์ อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ขั้นตอนที่ 4 ประเมินผลลัพธ์การพัฒนาคุณภาพอาหารริมบาทวิถี แบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จังหวัดกำแพงเพชร เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วย แบบประเมินมาตรฐานอาหารริมบาทวิถี แบบประเมินอาหารริมบาทวิถีปลอดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 แบบประเมินความรู้ด้านสุขาภิบาลอาหารและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์เนื้อหาและเปรียบเทียบก่อนดำเนินการและหลังดำเนินการ โดยใช้ Exact Mc Nemar test ผลการศึกษาพบว่า ก่อนดำเนินการตลาดต้นโพธิ์ไม่มีรูปแบบการดำเนินงานพัฒนาอาหารริมบาทวิถีที่ชัดเจน ขาดการมีส่วนร่วมจากภาคีเครือข่าย ไม่มีแผนการพัฒนาอาหารริมบาทวิถี แผงลอยจำหน่ายอาหารได้มาตรฐานอาหารสะอาดรสชาติอร่อย ร้อยละ 10.6 และไม่มีมาตรการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากการนำรูปแบบการพัฒนาคุณภาพอาหารริมบาทวิถี แบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย จังหวัดกำแพงเพชรซึ่งมีแนวคิดในการพัฒนาโดยการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการค้าอาหารและภาคีเครือข่ายไปทดลองใช้ ทำให้เกิดการพัฒนาคุณภาพอาหารริมบาทวิถี 4 มิติ และอาหารริมบาทวิถีปลอดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากระดับพื้นฐานเป็นระดับดี แผงลอยจำหน่ายอาหาร ได้มาตรฐานอาหารสะอาด รสชาติอร่อย ร้อยละ 36.2 ความรู้ด้านสุขาภิบาลอาหารของผู้ประกอบการค้าอาหาร ก่อนดำเนินการและหลังดำเนินการอยู่ในระดับสูงจากร้อยละ 51.1 เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 93.6 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value=0.031) ประชาชนผู้บริโภค พบว่า มีส่วนร่วมในมาตรการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 คือ สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยทุกคน ลงทะเบียนหรือใช้แอปพลิเคชันและตรวจวัดอุณหภูมิร่างกายที่จุดคัดกรอง การเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล และมีความพึงพอใจที่ตลาดมีการปรับปรุงพัฒนาด้านความสะอาด ความเป็นระเบียบและมีมาตรการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ที่ชัดเจน ข้อเสนอแนะ ควรนำรูปแบบการพัฒนาอาหารริมบาทวิถี แบบวิถีชีวิตใหม่ โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย ไปขยายผลในพื้นที่อาหารริมบาทวิถีอื่นๆ ในจังหวัดกำแพงเพชรต่อไป