ประสิทธิผลของการดำเนินงานด้านบริการสุขภาพปฐมภูมิของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล หลังการถ่ายโอนภารกิจให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด จังหวัดมหาสารคาม
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การถ่ายโอนภารกิจเป็นการเปลี่ยนแปลงที่อาจจะมีผลกระทบต่อการได้รับบริการสุขภาพของประชาชน การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบประสิทธิผลของการดำเนินงานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลก่อนและหลังการถ่ายโอนภารกิจให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัดเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลย้อนหลัง ปี 2565 - 2566 เก็บข้อมูลในระบบฐานข้อมูลระดับจังหวัดในตัวชี้วัดของหน่วยบริการปฐมภูมิครอบคลุม 5 กลุ่มวัย ตามเกณฑ์บริการสุขภาพปฐมภูมิ กลุ่มตัวอย่างทำการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ได้พื้นที่ถ่ายโอนภารกิจ 1 อำเภอ พื้นที่ไม่ถ่ายโอนภารกิจ 1 อำเภอ พื้นที่ถ่ายโอนภารกิจบางส่วน 2 อำเภอ รวมโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จำนวน 76 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน พบว่า ภาพรวมปี 2566 หลังการถ่ายโอนภารกิจ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล มีค่าเฉลี่ยร้อยละผลการดำเนินงานทั้ง 5 กลุ่มวัยลดลงจากปี 2565 ก่อนการถ่ายโอนภารกิจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในกลุ่มถ่ายโอนภารกิจแล้วและกลุ่มไม่ถ่ายโอนภารกิจ พบว่า
ปี 2565 มีผลการดำเนินงานไม่แตกต่างกัน แต่ปี 2566 กลุ่มไม่ถ่ายโอนภารกิจมีผลการดำเนินงานสูงกว่ากลุ่มถ่ายโอนภารกิจแล้วอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อำเภอที่ถ่ายโอนภารกิจแล้วทั้งหมด พบว่าปี 2566 หลังการถ่ายโอนภารกิจมีผลการดำเนินงานลดลงลดลงจากปี 2565 ก่อนการถ่ายโอนภารกิจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับอำเภอที่ไม่ถ่ายโอนภารกิจทั้งหมด พบว่าปี 2566 ผลการดำเนินงานเพิ่มขึ้นจากปี 2565 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อำเภอที่มีการถ่ายโอนภารกิจบางส่วน มีผลการดำเนินงาน ปี 2566 หลังการถ่ายโอนไม่แตกต่างกัน อำเภอที่ถ่ายโอนภารกิจทั้งหมดและอำเภอที่ไม่ถ่ายโอนภารกิจทั้งหมด มีผลการดำเนินงานปี 2566 สูงกว่าอำเภอที่ถ่ายโอนภารกิจบางส่วนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ข้อเสนอแนะของการวิจัย (1) องค์การบริหารส่วนจังหวัดต้องเร่งยกระดับการเพิ่มกำลังคน งบประมาณและวัสดุเพื่อให้จัดบริการสุขภาพปฐมภูมิได้มากขึ้น (2) คณะกรรมการสุขภาพระดับพื้นที่ต้องเร่งยกระดับการเฝ้าระวัง กำกับและประเมินผลกระทบของการบริการสุขภาพปฐมภูมิต่อประชาชนหลังการถ่ายโอนภารกิจ โดยใช้ฐานข้อมูลรวมทั้งจังหวัดเพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหาได้ทันเวลา
คำสำคัญ : การถ่ายโอนภารกิจ, บริการสุขภาพปฐมภูมิ, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล, องค์การบริหารส่วนจังหวัด
