การประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการตรวจเอชไอวีซีโรโลยีในเขตภาคกลาง และภาคตะวันออก ปีงบประมาณ 2561-2565

บทคัดย่อ

การประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการโดยองค์กรภายนอกเป็นกระบวนการสําคัญของการประเมินความสามารถของห้องปฏิบัติการ เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่นในผลการวิเคราะห์ที่ถูกต้อง และเชื่อถือได้ การเข้าร่วมแผนทดสอบความชํานาญยังเป็นหนึ่งในข้อกําหนดในการรับรองมาตรฐาน ISO 15189 ด้วย ในการศึกษาครั้งนี้มี วัตถุประสงค์เพื่อประเมินคุณภาพของห้องปฏิบัติการในเขตภาคกลางและภาคตะวันออก ระหว่างปีงบประมาณ 2561-2565 ห้องปฏิบัติการที่เข้าร่วมเป็นห้องปฏิบัติการที่ทําการตรวจเอชไอวีซีโรโลยี จํานวน 143 - 194 แห่ง คุณภาพการตรวจประเมินจากความสอดคล้องกับค่ากําหนด การดําเนินงานประกอบด้วย การส่งตัวอย่างทดสอบ ให้สมาชิกจํานวน 3 ครั้ง/ปี การรวบรวมข้อมูลการตรวจ การประเมินผลความถูกต้องและ
แม่นยํา และการจัดทํารายงานผล ผลการศึกษาพบอัตราการตอบกลับของห้องปฏิบัติการที่เข้าร่วมแผนทดสอบความชํานาญ 91.70, 93.83, 94.31, 94.27 และ 92.72 ตามลําดับ
ผลความถูกต้องของผลการตรวจคิดเป็น ร้อยละ 95.17, 95.36, 97.45, 97.05 และ 89.87 ตามลําดับ สาเหตุของความผิดพลาดพบสูงที่สุด คือ การรายงานผลหรือสรุปผลผิด
การปนเปื้อน และการสลับตัวอย่าง ผลการตรวจของห้องปฏิบัติการมีความความแม่นยําในการตรวจตัวอย่างซ้ำคิดเป็นร้อยละ 98.79, 99.23, 99.45, 99.27 และ 99.24 ตามลําดับ ในส่วนของการสรุปผลการตรวจพบว่า สมาชิกมีการสรุปผลไม่เป็นไปตามแนวทางการตรวจวินิจฉัย รักษา และป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีประเทศไทย แต่มีแนวโน้มลดลงเมื่อได้รับคําแนะนําจากผู้ดําเนินแผนฯ จากข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้มีประโยชน์ต่อสมาชิกในการเฝ้าระวัง ปรับปรุงแก้ไขข้อผิดพลาดที่อาจเกิดซ้ำ อีกทั้งยังมีประโยชน์ในการนําไปพัฒนาโปรแกรมการทดสอบความชํานาญให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น