ความชุกและปัจจัยเสี่ยงการเกิดภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาเป็นสาเหตุสำคัญทำให้เกิดตาบอดในผู้ป่วยเบาหวาน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกและปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดเบาหวานขึ้นจอประสาทตาของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยศึกษาแบบภาพตัดขวางรวบรวมข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยเบาหวานที่ 2 ที่เข้ารับการตรวจตาตั้งแต่ตุลาคม 2556 ถึงมีนาคม 2557 ขยายม่านตาตรวจโดยจักษุแพทย์หรือใช้กล้องภ่ายภาพจอประสาทตา ผลการศึกษาพบว่ามีผู้ป่วยเบาหวานชนิด 2 มารับการตรวจตา 1,526 คนจากจำนวนผู้ป่วยเบาหวาน ทั้งหมด 5,559 คน ตรวจพบเบาหวานขึ้นจอประสาทตาร้อยละ 27.6 โดยพบเป็นระยะ non-prolifteraive diabetic retinopathy ร้อยละ 25.8 และระยะ proliferative diabetic retinopathy ร้อยละ 1.8 ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดเบาหวานขึ้นจอประสาทตาอย่างมีนัยสำคัญได้แก่อายุน้อยกว่า 60 ปี (odds ratio (OR) = 1.57) ระยะการเป็นเบาหวานมากกว่า 10 ปี (OR 4.131) ใช้อินซูลิน (OR 5.733) ความดันโลหิตสูง (OR 1.244) กินยาแอสไพริน (OR 1.754) มีแผลหรือเสียความรู้สึกปลายเท้า (OR 3.114) HAIC มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 7.0 (OR 1.881) UACR มากกว่าหรือเท่ากับ 30 มิลลิกรัมต่อกรัม (OR 2.529) และ Creatinine มากกว่าหรือเท่ากับ 2 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (OR 3.44) ส่วนเพศและภาวะไขมันในเลือดสูงไม่มีผลต่อการเกิดเบาหวานขึ้นจอประสาทตา สรุปได้ว่าความซุกการเกิดเบาหวานขึ้นจอประสาทตาประมาณหนึ่งในสี่ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ปัจจัยเสี่ยงได้แก่ อายุน้อยกว่า 60 ปี ระยะการเป็นเบาหวาน ใช้อินซูลินและแอสไพริน ความดันโลหิตสูง ระดับน้ำตาลในเลือดสูง และพบภาวะแทรกซ้อนเบาหวาน ที่ไตและเท้า ผู้ป่วยเบาหวานควรได้รับการตรวจตาเพื่อคัดกรองเบาหวานขึ้นจอประสาทตาเป็นระยะ หากมีปัจจัยเสี่ยงควรได้รับการตรวจตาใกล้ชิด