ความสัมพันธ์ของการกระจุกตัวของอุบัติการณ์ อุบัติเหตุทางถนนตามสาเหตุต่าง ๆ กับสถานะเศรษฐกิจของจังหวัด: การประยุกต์ใช้ดัชนีการกระจุกตัว

บทคัดย่อ

ปัญหาอุบัติเหตุทางถนนนับเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย แม้จะมีการออกมาตรการ ป้องกันอย่างต่อเนื่อง แต่ด้วยการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นทำให้อุบัติการณ์อุบัติเหตุทางถนนยังคงอยู่ในระดับสูง การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความสัมพันธ์ของการกระจุกตัวของอุบัติเหตุทางถนนแยกตามสาเหตุต่าง ๆ กับสถานะทางเศรษฐกิจของจังหวัดโดยอาศัยดัชนีการกระจุกตัว (concentration index: CT) การศึกษานี้เป็นงานวิจัยภาคตัดขวางโดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิที่สำรวจโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติในปีพ.ศ.2557จำนวน 76 จังหวัด ข้อมูลที่ได้ประกอบด้วย (1) จำนวนอุบัติเหตุทางถนนรายจังหวัด โดยแบ่งตามสาเหตุได้เป็น (1.1)สาเหตุจากผู้ขับขี่ (1.2) สาเหตุจากสิ่งแวดล้อม และ (1.3) สาเหตุจากยานพาหนะ และ (2) ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด ต่อประชากร ผลการศึกษาพบว่า ค่า CI ของอุบัติการณ์อุบัติเหตุทางถนนรวมทุกสาเหตุและสาเหตุจากผู้ขับขี่มีค่า 0.033และ 0.088 ตามลำดับ บ่งบอกว่าอุบัติเหตุทางถนนรวมทุกสาเหตุและอุบัติเหตุทางถนนที่มีสาเหตุจากผู้ขับขี่มีการกระจุกตัวมากในจังหวัดที่มีเศรษฐานะดี ขณะที่ค่า CI ของอุบัติการณ์อุบัติเหตุทางถนนที่มีสาเหตุจากสิ่งแวดล้อมและสาเหตุจากยานพาหนะมีค่า -0.035 และ -0.040 ตามลำดับ บ่งบอกว่าการกระจุกตัวของอุบัติเหตุทางถนนอันเนื่องมาจากสาเหตุดังกล่าว มีการกระจุกตัวมากในจังหวัดที่มีระดับเศรษฐกิจต่ำ อย่างไรก็ตามค่า CI ที่ได้ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ประโยชน์ของการศึกษานี้ในเชิงนโยบาย คือ การใช้ CI เป็นเครื่องมือในการพิจารณาให้ความสำคัญ ถึงความเร่งด่วนและความเข้มข้นของการดำเนินมาตรการป้องกันอุบัติเหตุที่ต่างกันตามบริบทของแต่ละพื้นที่