การกำจัดลูกน้ำยุงลายโดยวิธีทางกายภาพ

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อหาแนวทางการป้องกันการวางไข่ของยุงลายในบ้านเรือน ซึ่งจากรายงานผลการศึกษาที่ผ่านมา พบว่า ภาชนะสำหรับเก็บน้ำดื่มและน้ำใช้ภายในบ้าน เช่น โอ่งน้ำ ถังซีเมนต์ อ่างน้ำในห้องน้ำ เป็นภาชนะที่พบลูกน้ำยุงลายมากที่สุดถึงร้อยละ 70.82 การวิจัยเชิงทดลองแบบสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งเป็นรูปแบบเดิมคือใส่ทรายกำจัดลูกน้ำ ปิดฝาโอ่ง ปล่อยปลากินลูกน้ำ กลุ่มที่สองเป็นกลุ่มทดลอง โดยการเปิดก๊อกน้ำเป็นหยดเพื่อให้น้ำในภาชนะเก็บน้ำกระเพื่อม ไม่เหมาะที่ยุงลายจะวางไข่ และเปลี่ยนกระเบื้องหรือสังกะสีใสเหนืออ่างน้ำในห้องน้ำ เพื่อเพิ่มแสงสว่างและความร้อน ยุงลายอาศัยไม่ได้ ทั้งสองรูปแบบใช้ตัวอย่างรูปแบบละ 100 หลังคาเรือนในหมู่บ้านเดียวกัน กลุ่มละคุ้ม ดำเนินการในระยะ 5 มกราคม 2552 -31 มีนาคม 2552 รวม 12 สัปดาห์ นำผลที่ได้มาเปรียบเทียบกัน ด้วยค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย

การศึกษาพบว่า ดัชนีจำนวนลูกน้ำยุงลายตามครัวเรือน Container Index (C) รูปแบบเดิมพบถึงร้อยละ 64.49 ลดลงเหลือเพียงร้อยละ 1.83 ในรูปแบบใหม่ และดัชนีจำนวนภาชนะที่พบลูกน้ำต่อบ้านเรือนที่สำรวจ ทั้งหมด Breteau Index(BI) รูปแบบเดิมพบถึง ร้อยละ 69 ลดลงเหลือเพียงร้อยละ 2.00 ในรูปแบบใหม่

สรุปได้ว่ากลุ่มทดลอง ทำให้น้ำในภาชนะเก็บน้ำกระเพื่อมไม่นิ่ง ห้องน้ำมีความร้อน แสงสว่างมากขึ้น ส่งผลให้ดัชนีลูกน้ำยุงลายลดลง อัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกลดลง แต่การควบคุมโรคไข้เลือดออกต้องใช้หลายวิธีรวมกันจึงจะได้ผล งานวิจัยนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่ง ซึ่งพบว่าการปรับสภาพแวดล้อมภายในบ้านให้ไม่เหมาะที่ยุงลายจะอาศัยและวางไข่ ควรนำไปเป็นหนึ่งในการควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยเฉพาะช่วงหน้าฝน ที่พบอัตราการระบาดของโรคสูง