การปนเปื้อนเชื้อ โคลิฟอร์ม แบคทีเรีย ในการผลิตน้ำดื่มและน้ำแข็งในเขตตรวจ ราชการ 13 ปี 2549

บทคัดย่อ

การสำรวจแบบตัดขวาง ณ ช่วงเวลาหนึ่ง (cross-sectional survey) ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาการปนเปื้อนเชื้อ โคลิฟอร์ม แบคทีเรีย และปัจจัยด้าน สภาพสิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมของคนงานที่เอื้อต่อการปนเปื้อนเชื้อในขั้นตอนการผลิตน้ำดื่มและน้ำแข็งในโรงงานผลิตน้ำดื่มและน้ำแข็งที่มีการตรวจพบเชื้อโคลิฟอร์ม แบคทีเรีย ในปี 2548 จำนวน 82 แห่ง ตัวอย่างได้จากการสุ่มอย่างง่าย ร้อยละ 30 ได้จำนวนตัวอย่าง 32 แห่ง จำแนกเป็นโรงงานผลิตน้ำดื่ม 21 แห่งและโรงงานผลิตน้ำแข็ง 11 แห่ง เก็บตัวอย่างน้ำและน้ำแข็ง ทุกขั้นตอนของการผลิตเพื่อตรวจหาการปนเปื้อนเชื้อโดยใช้เครื่องมือชุดทดสอบภาคสนาม (ว 111) ของกรมอนามัยในการตรวจหาโคลิฟอร์ม แบคที่เรีย สัมภาษณ์และสังเกตวิธีการปฏิบัติงานของคนงานและสภาพแวดล้อมตามแบบฟอร์มที่สร้างขึ้นและตามแบบมาตรฐาน Good Manufacturing Practice (GMP) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยอัตรา อัตราส่วน และสัดส่วน ผลการศึกษา พบว่า โรงงานที่ตรวจพบเชื้อ โคลิฟอร์ม แบคทีเรียตั้งแต่น้ำดิบจนถึงน้ำบรรจุขวดรอจำหน่าย ร้อยละ 21.87 ตรวจพบเชื้อในถังพักน้ำหลังเติมคลอรีน ร้อยละ 45.00พบในขั้นตอนการกรองทางเคมี ฟิสิกส์ ร้อยละ 59.26 พบ ในขั้นตอนที่น้ำผ่านหัวบรรจุร้อยละ 63.16 พบเชื้อในน้ำที่บรรจุในขวดเล็กร้อยละ 95.24 และในถัง 20 ลิตร ร้อยละ 94.74 และพบการปนเปื้อนในน้ำล้างขวด ถัง ฝาถัง น้ำสุดท้าย ร้อยละ 85.71 สาเหตุที่มีการปนเปื้อนคือมีการใช้คลอรีนกำจัดเชื้อไม่ถูกต้อง ไม่มีการวัดปริมาณคลอรีนตกค้างก่อนปล่อยน้ำเข้าสู่ขั้นตอนต่อไปของการผลิต การล้างอุปกรณ์ไส้กรองไม่ทำทุก วัน น้ำที่ใช้ล้างทำความสะอาดขวด ถัง ฝาถังมีโคลิฟอร์ม แบคทีเรีย ปนเปื้อน ถังพักน้ำสะอาดเปิดโล่งสัตว์เลื้อยคลานเข้าสัมผัสได้ คนงานไม่สวมชุดป้องกันและมีการเดินเข้าออกห้องบรรจุตลอดเวลา