การพัฒนารูปแบบบริการช่องทางด่วนสำหรับ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในบริการระดับปฐมภูมิ กรณีศึกษา: ศูนย์แพทย์โนนหนามแท่ง อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบบริการช่องทางด่วนสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในบริการระดับปฐมภูมิ ทำการศึกษา ณ ศูนย์แพทย์โนนหนามแท่ง อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ ระหว่างเดือนมกราคม 2557 – เมษายน 2560 ผู้ให้ข้อมูลหลักมี จำนวน 52 คน ประกอบด้วย (1) กลุ่มผู้ป่วยและผู้ดูแลในครอบครัว (2) กลุ่มบุคลากรด้านสุขภาพ และ (3) กลุ่มบุคลากรสังคมและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในชุมชน ผู้ร่วมกระบวนการวิจัย จำนวน 30 คน ประกอบด้วย (1) กลุ่มผู้ป่วยและผู้ดูแลในครอบครัว (2) กลุ่มบุคลากรด้านสุขภาพ และ (3) กลุ่มบุคลากรสังคมและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในชุมชน กระบวนการวิจัย ประกอบด้วย 4 ระยะ มีดังนี้ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สถานการณ์ ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบบริการ ระยะที่ 3 การนำใช้รูปแบบบริการ และการประเมินผลรูปแบบการดูแล ระยะที่ 4 การปรับปรุงรูปแบบ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ยและการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบบริการช่องทางด่วนสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในบริการระดับปฐมภูมิ ที่ครอบคลุมทุกระยะการดำเนินโรค และเชื่อมโยงของการบริการสุขภาพตั้งแต่ระดับปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ ไปจนถึงการดูแลระยะยาวในชุมชน ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ (1) การป้องกันในระดับปฐมภูมิ (2) การเรียนรู้ของชุมชนในการสร้างความตระหนักต่อโรคและการรับรู้สัญญาณอันตรายของหลอดเลือดสมอง (3) การตอบสนองของระบบการแพทย์ฉุกเฉินในชุมชน (4) การส่งต่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันระหว่างชุมชนกับโรงพยาบาล (5) การดูแลระยะหลังการเจ็บป่วย ผลลัพธ์การนำรูปแบบไปใช้พบว่า (1) ตัวชี้วัดด้านกระบวนการ:สามารถตอบสนองอย่างรวดเร็วและประเมินผู้ป่วยได้อย่างถูกต้องจากร้อยละ 60.00 เป็นร้อยละ 100.00 (2) ตัวชี้วัดด้านผลลัพธ์: ลดอัตราผู้ป่วยรายใหม่จากร้อยละ 26.50 เป็นร้อยละ 0.00 (3) ตัวชี้วัดด้านภาวะแทรกซ้อน: ไม่มีผู้ป่วยที่ดูแลต่อเนื่องที่บ้านพลัดตกหกล้ม และไม่มีแผลกดทับ (4) ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะยาว ประเมินโดยใช้Stroke Specific Quality of life พบว่า ไม่มีปัญหา ไม่ต้องการความช่วยเหลือ ร้อยละ 66.60 (5) เพิ่มผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดี โดยการประเมินหลังกลับไปดูแลต่อเนื่องในชุมชน 1 ปี โดยใช้ modified Rankin scale พบว่า อาการดีขึ้นและไม่พบความผิดปกติหลงเหลือ ร้อยละ 55.50