ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่รับบริการในโรงพยาบาลบางกรวย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ (survey research) วัตถุประสงค์เพื่อสำรวจปัจจัยด้านต่าง ๆ ของ ผู้ป่วยเบาหวานได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยการเจ็บป่วยทางด้านร่างกายและจิตใจ ปัจจัยด้านความรู้ในการควบคุมโรคเบาหวาน ทัศนคติด้านสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลตนเอง และศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวาน เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 กุมภาพันธ์ - 31 มีนาคม 2551โดยการสัมภาษณ์ มีเกณฑ์คัดเลือกผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้บริการที่แผนกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลบางกรวย จังหวัดนนทบุรีทุกคน ที่รับบริการรักษาด้วยวิธีกินยาเม็ด จำนวน 212 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ชุดที่1 แบบบันทึกข้อมูลการเจ็บป่วยของผู้ป่วย ประกอบด้วย ข้อมูลส่วนตัว ดัชนีความอ้วน ค่าพลาสมากลูโคสขณะอดอาหาร โรคแทรกซ้อน และแบบประเมินความเครียด ชุดที่ 2 แบบสอบถามและแบบวัดที่สร้างขึ้น ประกอบด้วย ปัจจัยลักษณะทั่วไปของผู้ป่วย ข้อมูลด้านความรู้ในการควบคุมโรคเบาหวาน ทัศนคติต่อการเจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวานและการปฏิบัติตัวในการดูแลตนเองเพื่อควบคุม

ผลการวิจัยพบว่าผู้ป่วยเบาหวานเป็นเพศหญิง (73.1%) อายุระหว่าง 61-70 ปี (35.4%) โดยมีอายุเฉลี่ย 61 ปี การศึกษาสูงสุดระดับประถมศึกษา (70.3%) อาชีพหลักเป็นแม่บ้าน (34.0%) ส่วนใหญ่ไม่มีรายได้ (35.8%) ในการดูแลด้านสุขภาพ พบว่า มีผู้ดูแลช่วยเหลือด้านสุขภาพ (54.3%) ระยะการป่วยเป็นโรคเบาหวานระหว่าง 1-5 ปี (62.3%) เฉลี่ยนาน 6 ปี มากกว่าครึ่งหนึ่งมีโรคประจำตัว (77.4%) และมีโรคแทรกซ้อน (68.9%) ส่วนใหญ่เป็นโรคความดันโลหิตสูง และมีดัชนีมวลกาย มีค่าน้อยกว่า 22.9 กก./ม.? (75.99) เป็นผู้ที่ไม่มีความเครียด (92.9%) ผู้่วยไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ (75.5%) ด้านความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการปฏิบัติของผู้ป่วยโรคเบาหวาน พบว่ามีความรู้ระดับปานกลาง (74.6%) ระดับต่ำ (24.5%) ระดับสูง (0.9%) มีทัศนคติในระดับสูง (69.8%) ระดับปานกลาง (30.2%) มีพฤติกรรมการปฏิบัติตัวที่ถูกต้องในระดับปานกลาง (67.9%) ระดับสูง (29.3%) และระดับต่ำ (2.8%) เมื่อ พิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยลักษณะทั่วไป ของผู้ป่วยโรคเบาหว่านกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดพบว่า เพศ อายุ ไม่สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดย การศึกษา อาชีพ รายได้ การได้รับการ ช่วยเหลือดูแลด้านสุขภาพ สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05) เมื่อพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านการเจ็บป่วยของผู้ป่วยโรคเบาหวานกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด พบว่า ระยะเวลาที่ป่วยเป็นโรคเบาหวาน การมีโรคประจำตัว การมีโรคแทรกซ้อนความเครียด ไม่สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดยที่ ค่าดัชนีมวลกาย สัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) เมื่อพิจารณาความแตกต่างค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง ของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีกับผู้ป่วยที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ และพฤติกรรมการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง ไม่แตกต่างกัน โดยที่ค่าเฉลี่ยคะแนนทัศนคติที่ถูกต้องต่อโรคเบาหวานแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05)