ความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพสำหรับการป้องกันอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อในพนักงานขับรถโดยสารรับจ้างจังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
ความเชื่อด้านสุขภาพ, พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ, อาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรม ส่งเสริมสุขภาพในการป้องกันอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อของพนักงานขับรถโดยสารรับจ้างสี่ล้อแดงในจังหวัดเชียงใหม่ ทำการศึกษาในพนักงานขับรถโดยสารรับจ้างสี่ล้อแดงในจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 219 คน เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยเป็นแบบสอบถามประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ เกี่ยวกับอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ และระดับของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในการป้ องกัน อาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์ แบบสเปียร์แมน และการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า การรับรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้าน สุขภาพโดยรวม การรับรู้ความเสี่ยงต่อการเกิดอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ การรับรู้ประโยชน์ ของการปฏิบัติ การรับรู้ความสามารถตนเอง และแรงจูงใจด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในการป้ องกันอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้ออย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r=0.40, 0.17, 0.18, 0.45, 0.39 ตามลำดับ) การรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติมีความสัมพันธ์ทางลบอย่างมี นัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r=-0.16) ส่วนการรับรู้ความรุนแรงไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในการป้ องกันอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ทั้งนี้พบว่าการรับรู้ความสามารถตนเอง ปัจจัยร่วม การรับรู้ความเสี่ยงต่อการเกิดอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อและแรงจูงใจด้านสุขภาพ สามารถ ทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในการป้ องกันอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อของพนักงานขับรถโดยสารรับจ้างสี่ล้อแดงได้ร้อยละ 33.0 (R²=0.33, p<0.05) ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานใน การวางแผนจัดกิจกรรมเพื่อดำเนินการส่งเสริมพฤติกรรมในการป้ องกัน ลดโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดอาการผิดปกติ ทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Hales TR, Bernard BP. Epidemiology of work-related musculoskeletal disorders. Orthop Clin North Am 1996; 27(4):679-709.
Abledu JK, Abledu GK. Multiple logistic regression analysis of predictors of musculoskeletal disorders and disability among bank workers in Kumasi, Ghana. J Ergon 2012;2(111):2-4.
Magnavita N, Elovainio M, De Nardis I, Heponiemi T, Bergamaschi A. Environmental discomfort and musculoskeletal disorders. Occup Med 2011;61(3):196-201.
Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Report of occupational and environmental health [Internet]. 2019 [cited 2021 Jun 14 ]. Available from: http://envocc.ddc.moph.go.h/uploads/situation2/ 2561/2561_01_envocc_situation.pdf
Andersen JH, Haahr JP, Frost P. Risk factors for more severe regional musculoskeletal symptoms: a two‐year prospective study of a general working population. Arthritis Rheum 2007;56(4):1355-64.
Antonopoulou MD, Alegakis AK, Hadjipavlou AG, Lionis CD. Studying the association between musculoskeletal disorders, quality of life and mental health. A primary care pilot study in rural Crete, Greece. BMC Musculoskelet Disord 2009;10(1):1-8.
Aytac M, Aytac S, Dursun S. Work-related violence and stress: the case of taxi drivers in Turkey. IJRAOB 2017;3(1):2311-97.
Alperovitch-Najenson D, Santo Y, Masharawi Y, Katz-Leurer M, Ushvaev D, Kalichman L. Low back pain among professional bus drivers: ergonomic and occupational-psychosocial risk factors. Isr Med Assoc J 2010;12(1):26-31.
Magnusson ML, Pope MH, Wilder DG, Areskoug B. Are occupational drivers at an increased risk for developing musculoskeletal disorders? Spine J 1996;21(6):710-7.
Akinpelu AO, Oyewole OO, Odole AC, Olukoya R. Prevalence of musculoskeletal pain and health seeking behaviour among occupational drivers in Ibadan, Afr J Biomed Res 2011;14(2):89-4.
Tamrin SB, Yokoyama K, Aziz N, Maeda S. Association of risk factors with musculoskeletal disorders among male commercial bus drivers in Malaysia. Hum Factors Ergon Manuf 2014;24(4):369-85.
Geete DB, Mhatre B, Mehta A, Lokhande M. Analysis of work-related musculoskeletal pain in bus drivers-a cross-sectional study. Indian J Physiother Occup Ther 2013;7(2):53-8.
Chirdsanguan S, Sithisarankul P. Prevalence and related factors of musculoskeletal discomfort among bus drivers of Bangkok Mass Transit Authority. Chula Med Bull 2019;1(1):49-5.
Seajern N, Pochana K, Sungkhapong A. The prevalence and personal factors related to musculoskeletal disorders in occupational van drivers: a case study of public transport center in Hatyai, Songkhla. KKU Res J 2014; 19(1):107-18.
Marras WS, Lavender SA, Leurgans SE, Fathallah FA, Ferguson SA, Allread WG, Rajulu SL. Biomechanical risk factors for occupationally related low back disorders. Ergon 1995;38(2):377-410.
Ouparakul S. A comparison of factors affecting the passengers’ choice of using metered- taxi and red shuttle bus in Mueang district, Chiang Mai province [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2008. 63 p.
Alexander G. Health risk appraisal. Int Electron J Health Educ 2000;3(special):133-7.
Pender NJ, Murdaugh CL, Parsons MA. Health promotion in nursing practice. 4th ed. New Jersey: Pearson Education Publishing; 2002.
Rosenstock IM. The health belief model and preventive health behavior. Health Educ Monogr 1974;2(4):354- 86.
Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: WH Freeman and Company Publishing; 1997.
Krawglom U, Tnaudee N. Results of ergonomics health promotion program for behavioral modification of work-related musculoskeletal disorders risk reduction among occupational class of cloth making in Bangkok. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen 2021;28(2), 31-40.
Soynahk C, Kompayak J, Punthasee P. A study of health belief model and the risk of type 2 diabetes in working muslim populations. Journal of Royal Thai Army Nurses 2018;19:267-77.
Thammasarot J. Health promoting behaviors of low back pain patients who received services at orthopedic division Maharaj Nakorn Chiang Mai hospital, Chiang Mai province [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2005. 115 p.
Sansupa K, Chan-ae P, Srilakhon N, Kaewsoongnern T, Kanbutr A, Pakdee N. Factors related to health promotion behaviors in patients with low back pain in Nikhomnamoun hospital. JTT Med Res 2019;5(2):70-83.
Becker MH. The health belief model and personal health behavior. Health Educ Monogr 1974;2:324-73.
Becker MH, Haefner DP, Kasl SV, Kirscht JP, Maiman LA, Rosenstock IM. Selected psychosocial models and correlates of individual health-related behaviors. Med Care 1977;15(5):27-46.
Bandura A. Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. New Jersey: Prentice-Hall Inc, Englewood Cliffs Publishing; 1986.
Stretcher VJ, Rosenstock IM. The Health Belief Model. In: Glanz K, Lewis FM, Rimer BK, editors. Health behavior and health education: theory, research, and practice. 2nd ed. San Francisco, CA: Jossey-Bass; 1997. p. 14-59.
Ubolwong K, Piphatvanitcha N. The relationship between health belief and dementia preventive behaviors in older adults with hypertension. JBCN Bangkok 2017;33(2): 14-24.
Palitnonkert A, Sriarun J, Chadlee N, Jantong T, Janpurm A, Chaisunan C, et al. Health belief model related to self-care behavior of patients with hypertension at Bangsamak Sub-District Health Promoting Hospital, Bangpakong District, Chachoengsao Province. APHEIT Journal 2018;7(2):43-52.
Sharafkhani N, Khorsandi M, Shamsi M, Ranjbaran M. Low back pain preventive behaviors among nurses based on the health belief model constructs. SAGE Open 2014;4(4):1-7.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
