ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเหนื่อยหน่ายในการทำงานของบุคลากรทางห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป ในเขตจังหวัดตรัง สตูล พัทลุง สงขลา และนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความเหนื่อยหน่ายและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเหนื่อยหน่ายในการทำงานของบุคลากรที่ปฏิบัติงานภายในห้องปฏิบัติการ โรงพยาบาลศูนย์ และโรง-พยาบาลทั่วไป ในเขตจังหวัดตรัง สตูล พัทลุง สงขลา และนครศรีธรรมราช ระยะเวลาศึกษาตั้งแต่เดือน มีนาคมถึงเดือนสิงหาคม ปีงบประมาณ 2550 กลุ่มตัวอย่างได้จากการสุ่มตัวอย่างง่าย ได้แก่ นักเทคนิคการแพทย์ นักวิทยาศาสตร์การแพทย์ เจ้าพนักงานวิทยาศาสตร์การแพทย์และพนักงานห้องทดลอง จำนวน 130คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามที่คัดแปลงมาจากแบบวัดความเหนื่อยหน่ายของแมสลาด (Maslach) มีค่าความเชื่อมั่น (สัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค) 0.88 การวิจัยพบว่า ระดับความเหนื่อยหน่ายของ บุคลากรทางห้องปฏิบัติการส่วนใหญ่ด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์ อยู่ในระดับปานกลาง ด้านการสูญเสียความสัมพันธ์ส่วนบุคคลอยู่ในระดับต่ำและด้านความรู้สึกไม่ประสบความสำเร็จอยู่ในระดับสูงปัจจัยเกี่ยวกับงานได้แก่ ลักษณะงาน มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อยหน่ายด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และการสูญ-เสียความสัมพันธ์ส่วนบุคคลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และหน้าที่ความรับผิดชอบมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อยหน่ายด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<o.01) ปัจจัยด้าน สิ่งแวดล้อมในการทำงาน ได้แก่ ความสัมพันธ์กับบุคคลในหน่วยงานมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อย-หน่ายด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และการสูญเสียความสัมพันธ์ส่วนบุคคลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p<0.01)และปัจจัยเกี่ยวกับการบริหาร ได้แก่ การประเมินผลการปฏิบัติงานมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อยหน่ายด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และการสูญเสียความสัมพันธ์ส่วนบุคคล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)การบริหารหน่วยงานมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อยหน่ายด้านการสูญเสียความสัมพันธ์ส่วนบุคคลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) และพฤติกรรมผู้นำมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความเหนื่อยหน่ายด้านความรู้สึกไม่ประสบความสำเร็จ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ดังนั้นบุคลากรและผู้บริหารห้องปฏิบัติการควรตระหนักถึงความสำคัญและปัญหาความเหนื่อยหน่ายในการทำงานโดยมุ่งแก้ไขปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องได้แก่ ปัจจัยเกี่ยวกับงาน สิ่งแวดล้อมในการทำงานและปัจจัยเกี่ยวกับการบริหาร