ความรอบรู้ทางสุขภาพและการแบ่งปันข้อมูลในการนำสมุนไพรดูแลสุขภาพตนเองจากโควิด-19 ทางสื่อสังคมออนไลน์ของประชากรไทย พ.ศ. 2565

บทคัดย่อ

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งศึกษาสถานการณ์ความรอบรู้ทางสุขภาพ แรงจูงใจในการแบ่งปันข้อมูล จากสื่อสังคมออนไลน์ และสำรวจความรอบรู้ทางสุขภาพเกี่ยวกับการนำสมุนไพรดูแลสุขภาพตนเองจากโควิด-19 ทางสื่อสังคมออนไลน์ในประเทศไทย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน คือ การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิง ปริมาณ ซึ่งเก็บข้อมูลช่วงวันที่ 15 เดือนธันวาคม พ.ศ. 2564 ถึงวันที่ 1 เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2565 โดยคัดเลือก กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ใช้คำถามคัดกรองเจาะจงผู้เปิ ดรับสื่อสังคมออนไลน์ ช่วงปี พ.ศ. 2564-2565 ของ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ผลการศึกษามีดังนี้ (1) สถานการณ์ความรอบรู้ทางสุขภาพเกี่ยวกับ การนำสมุนไพรดูแลสุขภาพตนเองจากโควิด-19 ทางสื่อสังคมออนไลน์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2565 พบว่า มีความ เชื่อมโยงกับเนื้อหาสารที่ผลิตทางสื่อต่างๆ เดิมประชาชนไทยมักเป็นผู้รับสารที่เป็นผู้รอข่าวสารที่ส่งมา (passive audience) แต่เหตุการณ์ครั้งนี้บทบาทกลายเป็นผู้แสวงหาข่าวสารด้วยตนเอง (active audience) เนื่องจากเห็นว่า ปัญหาจากโควิด-19 เป็นเรื่องใกล้ตัวและรุนแรง จึงไขว่คว้าหาความรู้และร่วมมือปฏิบัติตามข้อมูลที่ได้รับทางสื่อ ออนไลน์ (2) แรงจูงใจการแบ่งปันข้อมูลฯ พบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด ร้อยละ 92.5 แยกรายด้านพบว่า ด้านความ คาดหวังการแลกเปลี่ยนข้อมูลแก่ผู้อื่น อยู่ในระดับมาก ร้อยละ 85.9 ด้านการเป็นที่ยอมรับว่าเป็นผู้ที่นำสมุนไพร ดูแลสุขภาพตนเองจากโควิด-19 อยู่ในระดับมาก ร้อยละ 85.8 ด้านความต้องการเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน อยู่ใน ระดับมาก ร้อยละ 83.2 และความรู้สึกว่าตนมีความสามารถอยู่ในระดับมาก ร้อยละ 82.7 และ (3) การสำรวจความ รอบรู้ทางสุขภาพ พบว่า คนไทยสามารถเข้าถึงพื้นฐานความรู้ด้านสุขภาพ ที่นำไปสู่การวิเคราะห์และตัดสินใจด้าน สุขภาพที่เหมาะสม อยู่ในระดับมากที่สุด ร้อยละ 95.3 เป็นความมุ่งหวังการใช้ประโยชน์จากสมุนไพรของประชาชน ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมควรพัฒนากิจกรรมที่จะเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชนทุกช่วงวัยในทุกมิติ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อสังคมควรมีการนำองค์ความรู้ด้านสมุนไพรไทยบรรจุในแบบเรียนทุกระดับชั้น และส่ง เสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพื่อเป็นการสร้างความรอบรู้อย่างยั่งยืนในสังคมไทย