ถอดบทเรียนการใช้ฟ้าทะลายโจรในสถานการณ์โควิด-19 ของภาคประชาชนในช่วงปี 2563-2564

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อถอดบทเรียนการใช้ "ฟ้าทะลายโจร" ของภาคประชาชนในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ตั้งแต่เริ่มมีการระบาดจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2564 โดยเลือกศึกษาครอบครัวชุมชน กลุ่มอาสาสมัครและองค์กรสาธารณะประโยชน์ที่มีบทบาทในการส่งเสริมการใช้สมุนไพรและช่วยเหลือผู้ป่วยจำนวน 5 กรณีศึกษา รวบรวมข้อมูลโดยใช้การสนทนากลุ่มและการสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์กรณีศึกษาและวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อตอบคำถามการวิจัย ผลการศึกษา พบการดูแลรักษาตนเองโดยใช้ฟ้าทะลายโจรของภาคประชาชน ใน 3 ลักษณะ คือ การดูแลรักษากันเองในครอบครัว ชุมชน และกลุ่มอาสาสมัคร โดยมีการรณรงค์และสนับสนุนจากองค์กรสาธารณะประโยชน์ ทำให้เกิดการใช้สมุนไพรที่กว้างขวางมากขึ้นและขยายความช่วยเหลือไปยังชุมชนอื่น ๆ มีการบันทึกข้อมูล ติดตามและประเมินผลการใช้ยาสมุนไพรในผู้ป่วยที่แตกต่างกัน แต่สามารถสรุปบทเรียนที่สมควรได้รับการทบทวนและนำไปใช้ในการส่งเสริมการใช้สมุนไพรให้เกิดประโยชน์ยิ่งขึ้น ได้แก่ การให้ความสำคัญกับการให้ผู้ป่วยได้รับยาโดยเร็วที่สุด การใช้สมุนไพรชนิดอื่นและวิธีการรักษาอื่นเพื่อบรรเทาอาการให้หายไวที่สุด และลดผลเสียที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้สมุนไพรชนิดใดชนิดหนึ่งมากเกินไป การใช้ในกลุ่มผู้ที่มีความเสี่ยงจากการสัมผัสกับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ทำให้รอดพ้นจากการติดเชื้อได้ และมีข้อเสนอแนะต่อการพัฒนาการใช้ยาจากสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเองของประชาชนในสถานการณ์ฉุกเฉิน