ปัจจัยเสี่ยงของมารดาต่อการเกิดของทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยในโรงพยาบาลศูนย์เจ้าพระยายมราช สุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ทำให้อัตราการเจ็บป่วยและอัตราตาย ตลอดจนความผิดปรกติด้านพัฒนาการของทารกในกลุ่มนี้สูงมากขึ้น จึงได้ศึกษาหาปัจจัยเสี่ยงของมารดา ที่จะทำให้คลอดทารกน้ำหนักน้อยในโรงพยาบาลศูนย์เจ้าพระยายมราชในแบบย้อนหลังเป็นลักษณะเปรียบเทียบ (retro spective case-control study) โดยเก็บข้อมูลของมารดาทุกรายที่มาคลอดมีอายุครรภ์ตั้งแต่ 28 สัปดาห์ขึ้นไปและทารกมีชีวิต แบ่งมารดาออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มศึกษาเป็นมารดาที่คลอดทารกน้ำหนัก « 2,500 กรัม 312ราย และกลุ่มควบคุมเป็นมารดาที่คลอดทารกน้ำหนัก >2,500 กรัม 2,609 ราย วิเคราะห์ลักษณะทั่วไปของมารดาที่ใช้ศึกษาในแบบพรรณนา (descriptive) แสดงเป็นจำนวนและร้อยละ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของ ปัจจัยเสี่ยงต่างๆด้วย Chi-square test ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ดูอัตราความเสี่ยงของปัจจัยแต่ละตัวด้วย odds ratio (OR) ที่ 95% confidence interval (95%C1) และทดสอบดูความเชื่อถือได้ (reliabilit) ของปัจจัยเสี่ยงที่มีนัยสำคัญด้วย muliple logistic regression analysis ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ประเมินผลกระทบของ ปัจจัยเสียงต่อการเกิดทารกน้ำหนักน้อยด้วยค่า adjusted odds ratio (adj OR) ที่ 95%CI พบว่า อายุมารดา <20 ปีหรือ >35 ปี น้ำหนักเพิ่มขึ้น <10 กก. ในระหว่างตั้งครรภ์ การตั้งครรภ์แรก การฝากครรภ์ครั้งแรกอายุครรภ์ >12 สัปดาห์ การฝากครรภ์ <4 ครั้ง อายุครรภ์ขณะคลอด <37 สัปดาห์ ภาวะโลหิตจาง (Hb<llgm%) ภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม ประวัติคลอดทารกน้ำหนักน้อย พฤติกรรมมารดาเสพสิ่งเสพติด มีความเสี่ยงที่มีนัยสำคัญทางสถิติ ในขณะที่ดัชนีมวลกาย < 20 และภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรมไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อนำปัจจัยเสี่ยงที่มีนัยสำคัญทางสถิติมาพิจารณารวมกัน พบว่าปัจจัยเสี่ยงที่มีความน่าเชื่อถือและมีผลกระทบต่อการเกิดทารกน้ำหนักน้อยมากที่สุด ได้แก่ อายุครรภ์ขณะคลอด < 37 สัปดาห์ (adj OR 78.709, 959CI 47,487- 129.477) รองลงมาคือการฝากครรภ์ < 4 ครั้ง (adj OR 21.616, 959CI 14.143-33.037) ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆไม่มีระดับความน่าเชื่อถือที่มีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษานี้จะได้นำมาใช้ในการพัฒนาและวางแผนการ ดูแลมารดาเพื่อลดการเกิดทารกน้ำหนักน้อยต่อไป