ผลของโปรแกรมการเข้าค่ายเบาหวานแบบบูรณาการโดยไม่พักแรมของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ต่อระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experiment) เพื่อศึกษาผลการใช้โปรแกรมการเข้าค่าย เบา-หวานแบบบูรณาการโดยไม่พักแรมของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เข้ารับการตรวจรักษาที่คลินิกเบาหวานแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 17 ที่รักษาด้วยยาลดระดับน้ำตาลเพียงอย่างเดียว จำนวน 80 ราย มีอายุอยู่ระหว่าง 35-50 ปี แบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มละ 40 คนโดยกลุ่มที่ 1 (กลุ่มทดลอง) เข้าโปรแกรมอันประกอบด้วยการให้ความรู้การดูแลเรื่องสุขภาพและอาหาร โดย ทีมงานสหสาขาวิชาชีพในวันทำการ 2 สัปดาห์ (10 วันทำการ) เน้นการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในกลุ่ม และให้เดินวันละ 30 นาทีทุกวัน 2 สัปดาห์ และกลับไปปฏิบัติต่อเองอีก 4 สัปดาห์ และรักษากลุ่มที่ 2 (กลุ่มเปรียบเทียบ) ตามโปรแกรมที่ผู้ป่วยนอกตามปรกติ เลือกตัวอย่างทำแบบมีเกณฑ์คัดเข้าคือ ผู้ป่วยเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลอยู่ระหว่าง 130-200 มก./คล เป็นเบาหวานมาไม่เกิน 10 ปี ไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน มีสุขภาพสมบูรณ์ดี ได้รับการตรวจร่างกาย วัคระดับความดันโลหิต ตรวจ CXR, EKG, Electrolyte, BUN/Ct, UA อยู่ในเกณฑ์ปรกติ และคัดเลือกเข้าค่ายเบาหวานแบบบูรณาการ โดยไม่พักแรมด้วยความสมัครใจ ได้วัดระดับความรู้เกี่ยวกับเบาหวานและตรวจติดตามเจาะระดับน้ำตาลหลังอดอาหาร (FBS), HbA1c และลักษณะระดับไขมันในเลือด (lipid profle) ทั่งก่อนและหลังเข้าค่ายเบาหวานแบบบูรณาการโดยไม่พักแรมที่ระยะเวลา 6 สัปดาห์ ในกลุ่มทดลองทั้งสองกลุ่ม พบว่า กลุ่มที่ 1 สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)และความแตกต่างระหว่างระดับ FBS ก่อนและหลัง (37.0, SD 14.9 มก./ดล) มีนัยสำคัญทางสถิติ และมากกว่ากลุ่มที่ 2 (24.6, SD 11.7 มก./ดล) อย่างมีนัยสำคัญ โดยลดลงได้จากก่อนเข้าโครงการและลดลงได้มากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญ แต่ระดับ HBAIC ระดับโคเลสเตอรอล ระดับไตรกลีเซอไรด์ ระดับ LDL-C และ HDL-C ในกลุ่มที่ 1 หลังเข้าโครงการฯไม่สามารถลดลงได้ และไม่แตกต่างจากกลุ่มที่ 2 ทั้งสองกลุ่มมีความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานมากขึ้น แต่ระดับคะแนนที่เพิ่มขึ้นในกลุ่มที่ 1 ไม่แตกต่างจากการเพิ่มขึ้นของกลุ่มที่ 2 สรุปได้ว่าผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมด้วยยาได้ไม่ดี สามารถใช้โปรแกรมการเข้า ค่ายเบาหวานแบบบูรณาการโดยไม่พักแรมรวมทั้งให้ความรู้ความเข้าใจ และได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง โดยเน้นการออกกำลังกายร่วมด้วย เป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์อย่างต่อเนื่อง สามารถลดระดับน้ำตาลหลังอดอาหาร (FBS) ลงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นตัวชี้วัดให้เห็นถึงแนวโน้มของการควบคุมโรคเบาหวานที่ดีขึ้น และ หากปฏิบัติอย่างสม่ำเสมออย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานต่อไปอาจจะสามารถทำให้มีลักษณะระดับไขมันในเลือดดีขึ้นด้วย