ปัจจัยเสี่ยงของทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย ในโรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า

บทคัดย่อ

ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยมีอัตราตายและเจ็บป่วยหรือพิการสูงกว่าทารกแรกเกิดน้ำหนักปรกติ ถือเป็น ปัญหาทางด้านสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ การศึกษาถึงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยเป็นแนวทางในการวางแผนแก้ไขปัญหา การศึกษาแบบ case - control study นี้ ศึกษาย้อนหลังในมารดาซึ่งคลอดทารกแรกเกิดมีชีพ ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า สมุทรสงคราม ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2549 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2550 จำนวน 1,409 ราย โดยรวบรวมข้อมูลจากแฟ้มประวัติของโรงพยาบาลกลุ่มศึกษาคือมารดาที่คลอดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม 115 ราย กลุ่มควบคุมคือมารดาที่คลอดทารกน้ำหนัก ตั้งแต่ 2,500 กรัมขึ้นไป ซึ่งคลอดหลังทารกน้ำหนักตัวน้อยที่นำมาศึกษา ในสัดส่วน 1:1 วิเคราะห์ข้อมูล ด้วยสถิติ chi-square test, odds ratio และ 95% confidence interval พบว่าอุบัติการของทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยร้อยละ 8.16 ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดทารกน้ำหนักน้อยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ อายุครรภ์ทารกน้อยกว่า 37 สัปดาห์ (OR21.276, 95%CI 9.989, 45.318) ภาวะน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์ (OR 12.058, 95%CI 1.530, 95.012) ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (OR 10.485, 95%CI 2.373, 46.328) น้ำหนักมารดาก่อนตั้งครภ์น้อยกว่า 45 กิโลกรัม (OR3.663, 95%CI 2.062, 6.506) น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์น้อยกว่า 10 กิโลกรัม (OR3.137, 95%CI 1.831, 5.374) ส่วนสูงของมารดาน้อยกว่า 150 เซนติเมตร (OR 3.043, 95%CI 1.433, 6.463) ค่าดัชนีมวลกายของมารดาก่อนตั้งครรภ์น้อยกว่า 20 กิโลกรัม/มะ (OR 2.217, 95%CI 1.281, 3.837) และการตั้งครรภ์แฝด (OR 2.055, 95%CI 1.796, 2.351) ส่วนการฝากครรภ์ครบตามเกณฑ์คุณภาพเป็น preventive factor (OR 0.458, 95%CI 0.270, 0.778) ปัจจัยที่ไม่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดทารกน้ำหนักน้อยคือการมีเลือดออกทางช่องคลอด ก่อนคลอด อายุ การศึกษา อาชีพของมารดา โรคประจำตัวของมารดา ลำดับของการตั้งครรภ์ ประวัติการตั้งครรก์ที่ไม่ดีในอดีต ประวัติแท้ง รวมทั้ง ภาวะโลหิตจางขณะตั้งครรภ์ และ รกผิดปรกติ ดังนั้นควรมีการดูแลเพิ่มขึ้นในมารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงเหล่านี้ รวมถึงการหาสาเหตุและป้องกันการคลอดก่อนกำหนด เพื่อจะได้หลีกเลี่ยงภาวะไม่พึงประสงค์ดังกล่าว