การศึกษาสถานการณ์ และปัจจัยที่มีผลต่อการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) ประกอบด้วย การวิจัยเชิงสำรวจโดยใช้แบบสอบถามนำมาวิเคราะห์ร่วมกับการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการสนทนากลุ่มจากกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง ดำเนินการระหว่าง ตุลาคม 2559 ถึง สิงหาคม 2561 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ให้ทราบสถานการณ์การดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามภารกิจที่ได้รับการกระจายอำนาจจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา 2) หาความสัมพันธ์ของปัจจัยที่มีผลต่อการดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามภารกิจที่ได้รับการกระจายอำนาจจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ซึ่งจะเป็นแนวทางในการดำเนินการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาต่อไป เก็บข้อมูลการสำรวจจากแบบสอบถามจากตัวแทนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้งประเทศ ตอบแบบสอบถามกลับจำนวน 823 ราย เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสนทนากลุ่มจำนวน 2 ครั้งๆ ละ 3 กลุ่ม และ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา โดยการแจกแจงความถี่ จำนวนค่าร้อยละ วิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สถิติเชิงวิเคราะห์ (Chi-square) และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

 ผลการศึกษาพบว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ปฏิบัติตามภารกิจที่ได้รับการกระจายอำนาจจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาใน 4 ภารกิจ ทั้งนี้ในภารกิจที่ 4 คือ การตรวจสอบ ควบคุม กำกับ ผลิตภัณฑ์สุขภาพในสถานที่จำหน่าย ยังดำเนินการได้น้อยโดยเฉพาะเรื่องการดำเนินคดีและการดำเนินการตามบทบาทของพนักงานเจ้าหน้าที่ เนื่องจากขาดความรู้และทักษะ จากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า จำนวน งบประมาณ นโยบายของผู้บริหาร และการมีส่วนงาน/กลุ่มงาน/ฝ่ายที่รับผิดชอบในการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ มีความสัมพันธ์กับการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ ที่ระดับนัยสำคัญน้อยกว่า 0.05 (p<0.05) และจากการสนทนากลุ่มพบว่าจำนวนงบประมาณ นโยบายของผู้บริหารในการคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ และการมีส่วนงานที่รับผิดชอบในการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ มีความสำคัญกับการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ นอกจากนี้ยังพบเรื่องที่สำคัญคือ 1) การขาดองค์ความรู้ 2) รูปแบบของสื่อและภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร 3) การกำหนดภารกิจการกระจายอำนาจของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาในกฎหมาย ทั้งนี้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาควร (1) กำหนดภารกิจการกระจายอำนาจในแผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ฉบับที่ 3) (2) การอบรมให้ความรู้การดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (3) การจัดทำคู่มือการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพสำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (4) มีการประสานกับกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทยในการผลักดันเชิงนโยบายการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพในส่วนภูมิภาคและท้องถิ่น (5) การจัดทำมาตรฐานการปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น