การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำ เพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับ โรงพยาบาลแพร่
บทคัดย่อ
บทนำ: การผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำเพื่อฟอกเลือดล้างไต (AVF) แบบวันเดียวกลับ เป็นหนึ่งในการบริการผ่าตัดที่นิยมผ่าตัดในผู้ป่วยนอก และมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น
วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วย และผลการใช้แนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำเพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับ โรงพยาบาลแพร่
วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มตัวอย่าง คือ พยาบาลวิชาชีพห้องผ่าตัดโรงพยาบาลแพร่ จำนวน 15 คน และผู้ป่วยผ่าตัด AVF แบบวันเดียวกลับระหว่าง วันที่ 1 มิถุนายน ถึง31 สิงหาคม 2566 จำนวน 30 คน เครื่องมือดำเนินการวิจัย คือ แนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัด AVF แบบวันเดียวกลับ เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของพยาบาลวิชาชีพและของผู้ป่วย แบบประเมินการปฏิบัติ แบบประเมินความพึงพอใจของพยาบาลวิชาชีพและผู้ป่วย แบบบันทึกอุบัติการณ์งด หรือเลื่อนผ่าตัด และภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดภายใน 24 ชั่วโมง วิเคราะห์ข้อมูล เชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ด้วยค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษา: แนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำเพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับ โรงพยาบาลแพร่ ที่พัฒนาขึ้นจากหลักฐานเชิงประจักษ์ ประกอบด้วย 4 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมที่ 1 การนัดผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ กิจกรรมที่ 2 การดูแลผู้ป่วยระยะก่อนผ่าตัด กิจกรรมที่ 3 การดูแลผู้ป่วยระยะผ่าตัดในวันที่ผู้ป่วยมารับการผ่าตัด และกิจกรรมที่ 4 การดูแลผู้ป่วยระยะหลังผ่าตัด ผลการใช้แนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำ เพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับ พบว่า พยาบาลวิชาส่วนใหญ่มากกว่าร้อยละ 86.7 สามารถปฏิบัติตามกิจกรรมการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำเพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับได้อย่างถูกต้องครบถ้วน มีความพึงพอใจต่อแนวทางปฏิบัติอยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.29) และผู้ป่วยที่เข้ารับบการผ่าตัด มีความพึงพอใจต่อแนวทางการพยาบาลดูแลอยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.39) ไม่พบอุบัติการณ์งดหรือเลื่อนผ่าตัดจากความไม่พร้อมของผู้ป่วยก่อนผ่าตัด และภาวะเลือดออกหลังผ่าตัดภายใน 24 ชั่วโมง พบเพียงอาการปวดตึงบริเวณแผลผ่าตัด คิดเป็นร้อยละ 6.7
สรุป: แนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำเพื่อฟอกเลือดล้างไตแบบวันเดียวกลับ ถือเป็นกระบวนการพัฒนาคุณภาพของการบริการ ที่ก่อประโยชน์ให้ผู้ป่วยได้รับการบริการ ที่ปลอดภัยและมีคุณภาพมาตรฐาน
คำสำคัญ: การผ่าตัดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงและดำ, โรคไตเรื้อรัง, การผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. ระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ (One Day Surgery: ODS) [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 15 มีนาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก: http// www.thaincd.com/
McCcnn M, Einarsdottir H, Waeleghem J, Murphy F, Sedgewick J. Continuing Education Article Vascular Access Management I; An Overview. Journal of Renal Care 2008;34(2):77-84.
โรงพยาบาลแพร่. ฐานข้อมูลงานเวชระเบียน โรงพยาบาลแพร่ 2563–2565. แพร่: โรงพยาบาลแพร่; 2565.
กำพล เลาหเพ็ญแสง. ศัลยศาสตร์หลอดเลือด. เชียงใหม่: ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย เชียงใหม่; 2548.
Gilmartin J, Wright K. The nurse’s role in day surgery: a literature review. International Nursing Review 2007;54(2): 183-90.
รัชต์วรรณ ณ ตะกั่วทุ่ง. ผลของโปรแกรมเตรียมความพร้อมก่อนผ่าตัดแบบไปกลับต่อ ความสามารถในการดูแลตนเองของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเชื่อมต่อหลอด เลือดแดงและดำเพื่อการฟอกเลือด [วิทยานิพนธ์ พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2557.
กรมการแพทย์. สำนักวิชาการแพทย์ ความปลอดภัยของการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ Safety in One Day (ODS). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เทพเพ็ญวานิสย์; 2560.
National Health and Medical Research Council [NHMRC]. A Guide to the Development Implementation and Evaluation of Clinical Practice Guidelines [Internet]. 2002 [cited 2022 December]. Available from: http//www.health.gov.au/nhmrc/publication /pdf/cp.30.pdf
Bernier MJ, Sanares DC, Owen SV, Newhouse PL. Preoperative teaching received and valued in day surgery setting. Association of Operative Room Nurse Journal 2013;77(3):563-82.
ชญานิศ ธัมธนพัฒน์. การพัฒนาระบบการผ่าตัดและการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ (One Day Surgery: ODS) โรงพยาบาลสิรินธร จังหวัดขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน 2562;6(1):57-63.
อวยพร จงสกุล, นารีรัตน์ อยู่สมบูรณ์, ศิริกุล การุณเจริญพาณิชย์. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับแบบครบวงจร ของโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา. วารสารแพทย์เขต 4-5 2563;39(1):109-25.
