ปัจจัยทำนายที่สัมพันธ์กับการเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและระดับรุนแรงในผู้ป่วยที่ติดตามการรักษาที่คลินิกโรคหืดโรงพยาบาลแพร่

บทคัดย่อ

บทนำ: ผู้ป่วยโรคหืด 3.7% มีอาการกำเริบรุนแรงและการเสียชีวิตด้วยโรคหืดเกิดขึ้นมากกว่าในประเทศรายได้น้อย องค์การอนามัยโลกจึงมีนโยบายติดตามสถานการณ์โรคหืดทั่วโลก เพื่อลดภาระโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ปี 2567 เขตสุขภาพที่ 1 มีผู้ป่วยโรคหืดมากกว่า 47,000 ราย และผู้ป่วยหืดกำเริบเฉียบพลัน 3,960 ราย รายงานคลังข้อมูลสุขภาพ (Health data center) ของโรงพยาบาลแพร่ ในปี 2566 มีผู้ป่วยโรคหืดที่อาการกำเริบรุนแรง 70 ราย และเพิ่มขึ้นมากกว่า 85 ราย ในปี 2567

วัตถุประสงค์: เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางคลินิกกับการเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและรุนแรง

วิธีการศึกษา: Retrospective dynamic observation ในกลุ่มผู้ป่วยโรคหืดอายุมากกว่า 15 ปี ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2563 ถึง 30 กันยายน 2565 ผู้ป่วยที่เคยมารับบริการห้องฉุกเฉินในช่วงเวลาที่ทำการเก็บข้อมูล จัดเป็นกลุ่มเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและระดับรุนแรง และผู้ป่วยที่ ไม่มีประวัติรับบริการห้องฉุกเฉินด้วยโรคหืดกำเริบ จัดเป็นกลุ่มไม่เกิดหืดกำเริบ สำรวจปัจจัยที่สัมพันธ์กับการกำเริบของโรคหืด และหาความสัมพันธ์ของแต่ละปัจจัยต่อการเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและระดับรุนแรง

ผลการศึกษา: ปัจจัยที่มีแนวโน้มเพิ่มความเสี่ยงการเกิดโรคหืดกำเริบระดับปานกลางและระดับรุนแรง ได้แก่ เพศหญิง อายุมากกว่า 60 ปี ดัชนีมวลกาย Percent peripheral blood Eosinophil การอุดกั้นของหลอดลม ระดับการควบคุมอาการของโรคหืด และประวัติการเกิดอาการกำเริบจนต้องไปห้องฉุกเฉินหรือคลินิก

สรุป: ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและรุนแรง นำมาใช้ประโยชน์ในคลินิกโรคหืด เพื่อติดตามและเฝ้าระวังการเกิดหืดกำเริบระดับปานกลางและรุนแรง แต่ยังไม่เพียงพอต่อการสร้างโมเดลการทำนายการเกิดโรค

คำสำคัญ: โรคหืด, ปัจจัยเสี่ยงโรคหืด, โรคหืดกำเริบ, ระดับการควบคุมโรคหืด, จีน่าไกด์ไลน์